جرایم مالی شرکتی از گونه شناسی تا علت شناختی

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 6، دوره 21، شماره 6، بهمن 1393   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v21i6.26831

نویسندگان

حسام قپانچی¹؛ حمیدرضا دانش ناری^{* 2}؛ ناهید موسوی³

¹فردوسی مشهد

²تربیت مدرس

³تهران

چکیده

شرکت های تجاری نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی، رشد شاخص های امنیت ملی و پویایی نظام رقابت تجاری دارند. شاه کلید قدرت در جهان امروز در گفتگوها و رایزنی های تجاری- صنعتی نهفته است. بر همین اساس در عصر دهکده جهانی و نظام اقتصادی باز، رقابت های تجاری شرکت ها، جایگزین تعارض های نظامی گشته است. با این وجود اتخاذ راهبرد کسب حداکثر سود، توسط شرکت ها، موجب پیدایش پدیده ای نوظهور به نام جرم شرکتی در پهنه ی عدالت کیفری گشته است.این جرایم که به عنوان جلوه ای از جرایم یقه سفیدان در پرتو جرم شناسی انتقادی مورد مطالعه قرار می گیرند، به مفهوم اعمال غیر قانونی شرکت های تجاری در بستر های شغلی است که تحت نظام ضمانت اجراهای کیفری قرار می گیرند.
یافته های این پژوهش نشان می دهد حوزه جرایم مالی شرکتی بسیار گسترده است. بر اساس نتایج این پژوهش، جاسوسی اقتصادی، کلاهبرداری شرکتی، فرار از مالیات، تبانی در تعیین قیمت ها، حساب سازی های ناروا و تبلیغات گمراه کننده برخی از گونه های جرایم مالی شرکتی به شمار می روند. مهم ترین رویکردها در جرم شناسی جرایم شرکتی نیز عبارتند از فرهنگ جرم زای شرکتی، نظریه فشار اقتصادی و نظریه انتخاب عقلانی. با توجه به گونه های متنوع جرایم شرکتی و پیامد های ناگوار آن بر پویایی نظام اقتصادی، بر سیاستگذاران جنایی است تا نظام ضمانت اجراهای کیفری را در قبال این جرایم توسعه بخشند.

کلیدواژه‌ها

جرایم شرکتی؛ جرایم یقه سفیدان؛ فرهنگ جرم زای شرکتی؛ تبانی در تعیین قیمت ها

مراجع

[1] Bhusal, dharma raj. (2009). economic crime, law and legal practice in the context of Nepal. kathmandu publication, first publication

[2] Black.M.A. (1990). Black’s law dictionary.6th edition,west publishing

[3] Croall,hazel. (2000). white collar crime and corporate crimein criminology.edited by yuanne jewkes,sage publication

[4] CUTS international. (2012). unfair trade practices and institutional challenges in India. GIZ publication

[5] Dekeseredy, walter. (2015). contemporary critical criminology, translated by mehrdad rayejian and hamidreza danesh nari. Tehran, dadgostar pub, second edition. (in Persian)

[6] Dugan,laura and carole gibs. (2009). the role of organizational structure in the control of corporate crime and terrorism. in criminology of white collar crime, edited by simpson sally,springer publication

[7] Engel,eric. (1999).extraterritorial corporate criminal liability,a remedy for human rights violations. S.T john;s journal of legal commentary,vol 20:2

[8] Fleming,peter and c.zyglidopoulous. (2009). charting corporate corruption. edward elgar publication

[9] Gasan, remon. (2013). the criminology of economic criminality. translated by shahram ebrahimi, Tehran, mizan, second edition (in Persian)

[10] Gerber,jurg and L.jensen eric. (2007). encyclopedia of white collar crime. greenwood press

[11] Graboskey. (2009). globalization in criminology of white collar crime. edited by simpson sally,springer publication

[12] legal-dictionary.thefreedictionary.com

[13] Mclaughlin, evenge, john Muncie. (2001).the sage dictionary of criminology. sage publication, first published

[14] Melken,david. (2002). white collar crime. the oxford handbook of criminology,editerd by mill maguaire

[15] Moor,graldinezott. (2007). on the aspects of dettering corporate crime. journal of business and high tech,vol 2 nom 1

[16] Nasheri,hedyeh. (2005). economics spoinage and industrial spying. Cambridge university press, first published

[17] Nash,Melanie and Anderson. (2001). general strain theory. criminology journal,vol101

[18] Qapanchi, hesam and hamidreza danesh nari. (2011). two model of criminal process: crime control and due process. criminal law doctrine, vol 3, number 4 (in Persian)

[19] Saki, mohamadreza. (2010). economic criminal law. Tehran, jakgal pub (in Persian)

[20] Simpson, sally and david wiesberd. (2013). the criminology of white collar crime. translated by hamidreza danesh nari and azade sadeghi, Tehran, majd (in Persian)

[21] Simpson,sally. (2002). corporate crime,law and social control. Cambridge university press

[22] Simpson,sally and david weisburd. (2009). the criminology of white collar crime. springr publishing

[23] shover.neal. (1999). white collar crime. in the handbook of crime and punishment edited by micheal tony,oxford university press

[24] Siegle,larry. (2011). Criminology. wadsworth,4th published

[25] Slappe.gary and steve tombs. (2000). corporate crime,official statistics and the mass media, in criminology. edited by yuanne jewkes,sage publication