طنز و جناس: بررسی مشکلات زبان‌آموزان ایرانی در فهم لطیفه‌های دارای عنصر جناس

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 1، دوره 50، شماره 3، مهر 1396، صفحه 1-27   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v50i3.66565

نویسندگان

سعیده محققیان^* ؛ سعید کتابی

گروه زبان انگلیسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

جناس که به‌معنای هم‌جنس بودن است به یکسانی دو یا چند واژه در واج‌های سازنده با معانی متفاوت اطلاق می‌شود. علاوه بر ارزش موسیقایی و آهنگینی که جناس به سخن می‌دهد، لطیفه‌های آن می‌تواند یکی از ابزارهای افزایش علاقه‌مندی و یادگیری زبان‌آموزان و همچنین ایجاد فضایی شاد در حین آموزش زبان انگلیسی باشد. برای بهره‌مندی از چنین منافعی، فهم کامل جناس موجود در لطیفه‌ها برای زبان‌آموزان به نظر الزامی می‌رسد. پژوهش‌های کمی، درک زبان‌آموزان را از لطیفه‌های دارای عنصر جناس در کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی ایران بررسی کرده‌اند. از همین رو، پژوهش حاضر با انتخاب یک کلاس شامل 21 دانشجوی سال سوم کارشناسی زبان انگلیسی (دوازده دانشجو از گرایش مترجمی و نُه دانشجوی گرایش ادبیات) و با استفاده از ابزار سنجش، میزان فهم زبان‌آموزان ایرانی را از این لطیفه‌ها بررسی کرد. نتایج نشان داد که زبان‌آموزان ایرانی دانش خوبی از واژه‌های جناس نداشتند و در شناسایی آن‌ها مشکل داشتند. نتایج این پژوهش و راهکارهای ارائه‌شده، لزوم توجه بیشتر به پرداختن به آموزش درک طنز در برنامه‌های درسی را یادآور می‌شود. این امر علاوه بر بالابردن سطح زبانی فراگیران می‌تواند فضای آموزشی را نیز فرح‌بخش‌تر نماید.

کلیدواژه‌ها

ترجمه؛ جناس؛ دانشجویان کارشناسی زبان انگلیسی؛ لطیفه

مراجع

1. اولیایی‌نیا، ه.، و اردودری، م. (1386). بررسی جناس در ترجمه‌های انگلیسی گلستان سعدی. مطالعات ترجمه، 5(18)، 9-29.

2. جعفری‌تبار، ح. (1389). جنس رود سوی جنس «گفتاری در جناس». پژوهش‌نامۀ فرهنگ و ادب، 10، 422-442.

3. غضنفری، م. (1390). در ترجمه‌پذیری یا ترجمه‌ناپذیری گفتمان طنز. مطالعات ترجمه، 9(34)، 55-68.

4. نظری، ی. (1395). وجوه ابهام یا ایهام نحوی در زبان عربی و تأثیر آن بر ترجمۀ قرآن کریم. پژوهش‌های ترجمه در زبان و ابیات عربی، 6(15)، 59-83.

 

5. Andrzejak, K. (2012). On the translatability of puns. Retrieved from https://www.academia.edu/9350674.

6. Attardo, S. (2002). Translation and humor. The Translator, 8(2), 173-194.

7. Blumental, S. (2013). 'If you tickle us, do we not laugh?' Yiddish translations of puns and wordplay in King Lear and Merchant of Venice. (Unpublished bachelor’s thesis). University of Michigan, Michigan, United States.

8. Davies, Ch. (2005). European ethnic scripts and the translation and switching of jokes. Humor, 18(2), 147-160.

9. Davis, D. (2004). On not translating Hafez. The New England Review, 25(1&2), 62-73.

10. Delabastita, D. (1997). Traductio essays on punning and translation. London and New York: Routledge.

11. Dybala, P., Rzepka, R., Araki, K., & Sayama, K. (2012). Japanese puns are not necessarily jokes. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/ 236634942.

12. Giorgadze, M. (2016). Puns in one-liner jokes, based on Biblical stories. Retrieved from http://www.etag.ge/journal.

13. Khisamova, V. N. (2012). Lexical peculiarities of translation humorous works from English authors into Russian and Tatar. Retrieved from http://dergiler. ankara.edu.tr/dergiler/27/1834/19282.pdf.

14. Kilgore, M. (1994). Review: The language of jokes; Analyzing verbal play. Language, 70(2), 382-383.

15. Koren, A. (2010). English puns in modern culture and the problems of their translation into Slovene. Retrieved from https://www.academia.edu/6723479.

16. Korhonen, E. (2008). Translation studies for wordplay in the Simpsons (Unpublished master’s thesis). University of Helsinki, Helsinki, Finland.

17. Kurniajatisc, C. (2009). The translation analysis of pun in the film entitled MADAGASCAR (Unpublished doctoral dissertation). Sebelas Maret University, Surakarta, Central Java, Indonesia.

18. Laurian, A. M. (1992). Possible/impossible translation of jokes. Humor, 5(1/2), 111-127.

19. Lems, K. (2013). Laughing all the way: Teaching English using puns. English Teaching Forum, 51(1), 26-33.

20. Marco, J. (2010). The translation of wordplay in literary texts. Typology, techniques and factors in a corpus of English-Catalan source text and target text segments. Target, 22(2), 264-297.

21. Mohammadisalari, Z., Behtaj, H., & Moinzade, S. N. (2014). A contrastive analysis of translation of puns in Alice Adventures in Wonderland. International Journal of Language Learning and Applied Linguistics World, 7(1), 44-55.

22. Natarina, A. (2012). The strategy of translating pun in English-Indonesian subtitles of Austin Powers: Gold member. Celt, 12(2), 160-179.

23. Noruzzadeh, M. (2013). Procedures used in translation of Mulla Nasrudin's jokes from Persian into English (Unpublished master’s thesis). Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.

24. Perez, J. D. (2008). Wordplay in film titles, translating English puns into Spanish. Babel, 54(1), 36-58.

25. Perez, J. D. (2014). Relevance theory and translation: Translating puns in Spanish film titles into English. Journal of Pragmatics, 70, 108-129.

26. Popa, D. E. (2005). Jokes and translation, perspectives. Studies in Translatology, 13(1), 48-57.

27. Ptaszynski, P. (2004). On the translatability of jokes, perspectives. Studies in Translatology, 12(3), 179-193.

28. Qafzezi, E. (2013). (Re)creating the power of language: A comparative analysis on pun translation in Alice's Adventures in Wonderland and its variants in Albanian. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 2(4), 211-221.

29. Raphaelson-West, D. S. (1989). On the feasibility and strategies of translating humor. Translators' Journal, 34(1), 128-141.

30. Schmitz, J. B. (2002). Humor as a pedagogical tool in foreign language and translation courses. Humor, 15(1), 89-113.

31. Stelter, J. (2011). To pun or not to pun? A contrastive study of paronomastic jokes in English and German. Language in Contrast, 11(1), 23-39.

32. Zabalbeascoa, P. (2005). Humor and translation – An interdiscipline. Humor, 18(2), 185-207.