نقش سیاست‌های حوزۀ زنان در انتخاب آثار ادبی فمینیستی برای ترجمه به زبان فارسی

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 2، دوره 50، شماره 3، مهر 1396، صفحه 29-47   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v50i3.63487

نویسنده

مزدک بلوری^*

گروه مطالعات ترجمه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر می‌کوشد تأثیر سیاست‌ها و اقدامات دو دولت اصلاح‌طلب و اصولگرا را در حوزۀ زنان در انتخاب آثار ادبی فمینیستی برای ترجمه به زبان فارسی در دوران پس از انقلاب ایران بررسی کند. هدف سنجش میزان تاثیرگذاری نهادهای قدرت و سیاست‌هایشان در شکل‌گیری ادبیات ترجمه‌شدۀ زنان در نظام چندگانۀ ادبی کشور است. دولت اصلاح‌طلب سیاست‌هایی برای محقق‌شدن برابری جنسیتی و حضور فعال زنان در عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی در پیش گرفت و در برابر اندیشه‌های فمینیستی نرمش بیشتری نشان داد، در حالی که دولت اصولگرا بر محور سیاست زن در خانواده متمرکز شد و به‌طور جدی با فمینیسم و اندیشه‌های متأثر از آن مقابله کرد. نتایج نشان می‌دهد آثار ادبی فمینیستی در زمان دولتی که ضدیت چندانی با فمینیسم نداشته بیشتر برای ترجمه انتخاب و روانۀ بازار کتاب ایران شده‌اند. از طرف دیگر، دولتی که سیاست‌هایی در تقابل با فمینیسم اتخاذ کرده نه‌تنها با ایجاد فضای ضدیت با فمینیسم به‌طور غیرمستقیم باعث کاهش یافتن تعداد آثار ادبی انتخاب شده در این حوزه برای ترجمه شده است، بلکه به‌طور مستقیم نیز وارد عمل شده و از طریق ممیزی کتاب جلوی انتشار تعدادی از آثار ادبی ترجمه شده در حوزۀ زنان را گرفته است.

کلیدواژه‌ها

دولت اصلاح‌طلب؛ دولت اصولگرا؛ ایدئولوژی؛ فمینیسم؛ ترجمه

مراجع

Fawcett, P. & Munday, J. (2009) ‘Ideology’, in Mona Baker (Ed.) Encyclopedia of Translation Studies. (pp. 137-141) London and New York: Routledge.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. جولان فمینیست‌ها در دولت‌های سازندگی و اصلاحات. (۱۳۹۵، ۱۶ آذر). برگرفته از:

http://jnews.jamaran.ir/news/id/1759390

2. حذف دختران در ۷۷ رشتة دانشگاهی. (۱۳۹۱، ۱۹ مرداد). برگرفته از:

http://www.tabnak.ir/fa/news/264141

3. دوران اصلاحات؛ از عضویت دو زن در کابینه تا تشکیل کمیته امحای خشونت علیه زنان. (۱۳۹۲، ۷ خرداد). برگرفته از:

http://mehrkhane.com/fa/news/7053

4. زوره، ر. (۱۳۹۲). رشد مدیریت زنان در دوره اصلاحات 63 درصد بود. روزنامه شرق، ص. 8.

5. سهم زنان از دولت‌های خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی. (۱۳۹۲، ۱۰ شهریور). برگرفته از:

https://www.asriran.com/fa/news/293663

6. شجاعی، ز. (1391، 7 مرداد). امام بر دخالت زنان در امور کشور تأکید داشتند. روزنامة اعتماد، ص. 9.

7. شیرافکن، آ. (1393، 24 اسفند). گفتند کتاب‌ها فمینیستی است خمیرشان کردند، روزنامة شرق، ص. 6.

8. فاطمی، ه. (1389). تصمیم زنان: سیاست‌ها و عملکردهای دفتر امور بانوان. برگرفته از:

https://wrc.ir/hora/detail/3/6/1389/36/333

9. ماهنامة زنان لغو مجوز شد. (1386، ۸ بهمن). خبرگزاری فارس. برگرفته از:

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8611080537

10. متن کامل «کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان» و شروط نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای الحاق. (1382، ۲۰ مرداد). برگرفته از:

https://www.isna.ir/news/8205-08262

11. مطالعات زنان در ایران؛ حساسیت‌ها و چالش‌ها. (۱۳۹۳). برگرفته از:

https://www.mehrkhane.com/fa/news/11714

12. Assis Rosa, A. (2010). Descriptive translation studies. In Y. Gambier & L. Doorslaer (Eds.), Handbook of Translation Studies, Volume 1 (pp. 94-104). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

13. Dukāte, A. (2007). Manipulation as a specific phenomenon in translation and interpreting. (Unpublished doctoral dissertation). University of Latvia, Riga, Latvia. .

14. Even-Zohar, I. (1990). Polysystem studies. Poetics Today, 11(1), 1-268.

15. Fawcett, P. & Munday, J. (2009). Ideology. In M. Baker (Ed.), Encyclopedia of translation studies (pp. 137-141). London & New York: Routledge.

16. Hermans, T. (1999) Translation in systems: Descriptive and systematic approaches explained. Manchester: St. Jerome Publishing.

17. Hurtley, J. A. (2007). Tailoring the Tale: Inquisitorial discourses, and resistance, in the early Franco period (1940-1950). In F. Billiani (Ed.), Modes of censorship and translation (pp. 61-92). Manchester & Kinderhook: St. Jerome Publishing.

18. Lefevere, A. (1985). Why waste our time on rewrites: The trouble with interpretation and the role of rewriting in an alternative paradigm. In T. Hermans (Ed.), The manipulation of literature: Studies in literary translation (pp. 215-43). London & Sydney: Croom Helm.

19. Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting and the manipulation of literary fame. London & New York: Routledge.

20. Lefevere, A. (1998). ‘Translation practice(s) and the circulation of cultural capital. Some Aeneids in English’. In S. Bassnett and A. Lefevere (Eds.), Constructing cultures: Essays on literary translation (pp. 41-56). Clevedon: Multilingual Matters.

21. Rundle, C. (2010). Translation in Fascist Italy: The invasion of translations. In C. Rundle & K. Sturge (Eds.), Translation under Fascism (pp. 15-50). Basingstoke: Macmillan.

22. Shuttleworth, M. & Cowie, M. (1997). Dictionary of translation studies. Manchester: St Jerome Publishing.

23. Thomson-Wohlgemuth, G. (2007). On the other side of the wall: Book production, censorship and translation in East Germany. In F. Billiani (Ed.), Modes of censorship and translation (pp. 93-116). Manchester & Kinderhook: St. Jerome Publishing.