اکولوژی فردی گون قشلاقی Kar. & Kir) (Astragalus arpilobus، گونه ای امیدبخش برای اصلاح مراتع شمال شرق ایران

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 8، دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 6، دی 1389، صفحه 648-657   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v2i4.8803

نویسندگان

محمد جنگجو^* ؛ فریدون ملتی؛ فریبا نوعدوست؛ علی بزرگمهر

چکیده

بررسی های اکولوژی فردی گیاهان مرتعی، اطلاعات پایه ای را در خصوص نیازمندی های اکولوژیک، روش کاشت و واکنش آنها به محیط در دسترس قرار می دهد که برای مدیریت صحیح مراتع قابل استفاده است. در این تحقیق برخی خصوصیات اکولوژیک گونه گون قشلاقی (Astragalus arpilobus Kar. & Kir.) در مراتع قشلاقی استان خراسان شمالی مورد بررسی قرار گرفت. این گونه در بخش جرگلان بجنورد، دامنه ارتفاعی 600 - 500 متر از سطح دریا، شیب های 20 تا 100 درصد و متوسط بارندگی سالانه 85/236 میلی متر پراکندگی داشت. خاک های عرصه رویش دارای بافت لومی، مقدار ماده آلی متوسط (1.2%)، حاصل خیزی کم، اسیدیته 32/7 و هدایت الکتریکی معادل 30/2 dS.m-1 (شوری کم) بود. رشد رویشی گیاه اوایل اسفندماه، زمان ظهور گل ها اوایل اردیبهشت ، بذردهی خرداد و ریزش بذر تیر بود. ارزش غذایی و کیفیت علوفه این گونه در مراحل اولیه رشد در بیشترین مقدار بود که با افزایش سن کاهش یافت و در مرحله بذردهی به کمترین مقدار خود رسید. پروتئین خام و خاکستر تحت تاثیر مرحله فنولوژی رشد کاهش یافت، اما درصد دیواره سلولی منهای سلولز (ADF)، همی سلولز و لیگنین (NDF) و ماده خشک با افزایش سن گیاه افزایش یافت. استقرار اولیه گیاه در شرایط کشت گلدانی با موفقیت انجام شد، ولی درصد جوانه زنی آن پایین (24%) بود که با تیمار خراش دهی با سمباده تا 51% افزایش یافت. به طور کلی سهولت استقرار، ارزش غذایی بالا، تطبیق فنولوژی با زمان حداکثر نیاز دام ها به علوفه (فروردین و اردیبهشت)، این گیاه را به عنوان گونه امیدبخش برای اصلاح مراتع قشلاقی شمال شرق کشور معرفی می کند.

کلیدواژه‌ها

آت اکولوژی؛ جوانه زنی؛ خراسان شمالی؛ کیفیت علوفه؛ گون یکساله

مراجع

1- Abarsaji, G., Shahmoradi, A., and Zarekia, S. 2007. Autecology of Hedysarum Kopetdaghi in Golestan Province, Iran. Journal of Range and Desert Research 14(3): 421-431. (In Persian with English Summary)

2- AOAC, Association of Official Analytic Chemists. 1990. Official methods of analysis ed. 15th.Washington. DC.

3- Arzani, H., Zohdi, M., Fisher, E., Zaheddi Amiri, G.H., Nikkhah, A., and Wester, D. 2004. Phenological effects on forage quality of five grass species. Journal of Range Management 57: 624-630.

4- Arzani, H., Kaboli, S.H., Nikkhah, A., and Jalili, A. 2005. An introduction of the most important factors in range species for determination of nutrient values. Iranian Journal of Natural Research 57(4): 777-790. (In Persian with English Summary)

5- Asri, Y. 2004. Flora, life forms and chorotypes of plants in the Kavir Biosphere. Journal of Science and Technology in Agriculture and Natural Resources 7 (4): 247-260. (In Persian with English Summary)

6- Azhir, F., and Shahmoradi, A.A. 2007. Autecology of Ferula ovina Boiss in Tehran Province. Iranian Journal of Range and Desert Research 14(3): 359-367. (In Persian with English Summary)

7- Azizi, K., and Amini Dehaghi, M. 2004. Growth and development of three annual Medicago species under different air and root zone temperatures. Pajouhesh & Sazandegi 64: 58-66. (In Persian with English Summary)

8- Chen, C.S., Wang, S.M., and Chang, Y.K. 2001. Climatic factors, acid detergent fiber, natural detergent fiber and crude protein contents in digitgrass. Proceeding of the XIX International Grassland Congress, Brazil. p 110

9- Cruz, E.D., and Carvalho, E.U.D. 2006. Methods of overcoming dormancy in Schizolobium amazonicum Huber ex Ducke (Leguminosae – Caesalpinioideae) seeds. Revista Brasileira de Sementes 28(3): 108-115.

10- Ghaderi Vangah, B., Safaeeian, N., and Sadeghi, S.H.R. 2008. The effect of alfalfa (Medicago sativa) sowing on some vegetation characteristics of natural rangelands. Pajouhesh and Sazandegi 79: 166-172. (In Persian with English Summary)

11- Habibian, S.H. 1995. Lay farming, incorporation of agronomy and husbandry in the rainfed croplands of Iran and Australia. Pajouhesh and Sazandegi 28: 69-71. (In Persian with English Summary)

12- Heshmati, G.A., Baghani, M., and Bazrafshan, O. 2007. Comparison of nutritional values of 11 rangeland species in eastern part of Golestan province. Pajouhesh and Sazandegi 73: 90-95. (In Persian with English Summary)

13- Hoveizeh, H., and Shahmoradi, A.A. 2009. Autecology of Cenchrus ciliaris in Khuzestan province. Iranian Journal Range and Desert Research. 16(2): 200-208. (In Persian with English Summary)

14- HUJI, 2009. Flora of Palestine online. http://flora.huji.ac.il/

15- IRIMO, 2010. Islamic Republic of Iran Meteorological Organization. http://www.irimet.net.

16- Jafari Haghighi, M. 2003. Methods of Soil Analysis, Sampling and Important Physical and Chemical Analysis "with Emphasis on Theoretical and Applied Principles". Neday Zahi Press, 236 pp. (In Persian)

17- Jankju, M. 2009. Range Improvement and Development. Jihad Daneshgahi Mashhad Press, Mashhad, Iran, 239 pp. (In Persian)

18- Jankju-Borzelabad, M., and Tavakkoli, M. 2008. Investigating seed germination of 10 arid-land plant species. Iranian Journal of Range and Desert Research 15(2): 215-226. (In Persian with English Summary)

19- Kaye, T.N. 1999. From flowering to dispersal: reproductive ecology of an endemic plant, Astragalus australis var. olympicus (Fabaceae). American Journal of Botany. 86(9): 1248–1256.

20- Kazempour Osaloo, S., Maassoumi, A.A., and Murakami, N. 2003. Molecular systematic of the genus Astragalus L. (Fabaceae): phylogenetic analyses of nuclear ribosomal DNA internal transcribed spacers and chloroplast gene ndhF sequences. Plant Systematic and Evolution 242:1–32.

21- Kazempour Osaloo, S., and Maassoumi, A.A. 2005. Molecular systematics of the Old World Astragalus (Fabaceae) as inferred from nrDNA ITS sequence data. Brittonia 57(4): 367-381.

22- Keshtkar, A.R., Keshtkar, H.R., Razavi, S.M., and Dalfardi, S. 2008. Methods to break seed dormancy of Astragalus Cyclophyllon. African Journal of Biotechnology 7(21): 3874-3877.

23- Krylova, N.P. 1979. Seed propagation of legumes in natural meadows of the U.S.S.R. Agro-Ecosystems 5(1): 1-22.

24- Mahmoudi, M., Masoumi, A.A., and Hamzehei, B. 2009. Geographic distribution of Astragalus (Fabaceae) in Iran. Rostaniha 10(1): 112-132. (In Persian with English Summary).

25- Masoumi, A.A. 2003. Flora of Iran no. 43: Papilionaceae (Astragalus I). Research Institute of Forest and Rangeland. Page 26. (In Persian)

26- Moghaddam, M.R. 1998. Rangeland and the Range Management. Tehran University Press, Tehran, Iran. Pages 20-115. (In Persian)

27- Moshtaghyan, M.B., Keshtkar, H.R., Esmaeili Sharif, M., and Razavi, S.M. 2009. Planting methods effects on Astragalus cyclophyllon establishment. Iranian Journal Range and Desert Research 16(1): 79-84. (In Persian with English Summary)

28- Ramak Masoumi, A.A. 1986. Astragalus L. vol 1 Annuals. Research Institute of Forest and Rangeland 326 pp. (In Persian)

29- Sadat Azimi, M., Mesdaghi, M., Farahpur, M., Riadzi, H., and Iravani, M. 2005. Ecological investigation on Astragalus adscendens in Ferydoonshahr, Isfahan. Iranian Journal of Range and Desert Research 12(4): 499-525. (In Persian with English Summary)

30- Schwienbacher, E., and Erschbamer, B. 2001. Longevity of seeds in a glacier foreland of the central Alps– a burial experiment. Bulletin of the Geobotanical Institute Eth 68: 63–71.

31- Shi, Z.Y., Feng, G., Christie, P., and Li, X.L. 2006. Arbuscular mycorrhizal status of spring ephemerals in the desert. Mycorrhiza 16: 269–275.

32- Shirmardi, H., Boldaji, F., Mesdaghi, M., and Chamani, A. 2003. Determination of nutritional value of six species range plants in Yekkeh Chenar, Maraveh Tappeh area (Golestan province). Journal of Agriculture Science and Natural Resource 10(1): 131-149. (In Persian with English Summary)

33- Silveira, F.A.O., and Fernandes, G.W. 2006. Effect of light, temperature and scarification on the germination of Mimosa foliolosa (Leguminosae) seeds. Seed Science and Technology 34: 607-614.

34- Taeb, F., Zarre, S., Podlech, D., Tillich, H.J., Kazempour Osaloo, S., and Maassoumi, A.A. 2007. A contribution to the phylogeny of annual species of Astragalus (Fabaceae) in the Old World using hair micromorphology and other morphological characters. Feddes Repertorium 118(5–6): 206–227.

35- Veasey, E.A., and Martins, P.S. 1991. Variability in seed dormancy and germination potenitial in Desmodium Desv. (Leguminosae). Review paper on Brazil Journal of Genetics 14(2): 527-545.

36- Van Soest, P.G. 1963. Use of detergents in the analysis of fibrous feeds. Preparation of fiber residues of low nitrogen content. Journal of Dairy Science 46(5): 829-835.

37- Wikipedia 2010. WWW.Wikipedia:Helferlein/VBA-Macro for EXCEL Tableconversion

38- Yibing, Q., Zhaoning, W.U., Ruifeng, Z., and Liyun, Z. 2008. Vegetation patterns and species–environment relationships in the Gurbantunggut Desert of China. Journal of Geographic Science 18: 400-414.

39- Zare Kia, S., and Omidbaigi, R. 2006. Autecology of milk thistle (Silybum marianum) in Behdasht Region of Noor. Iranian Journal Medicinal and Aromatic Plants 22(2): 135-139. (In Persian with English Summary)