مقایسه اثر مکاتب تفسیری اقتصادی و فرمالیستی بر حقوق

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 3، دوره 22، شماره 7، خرداد 1394   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v22i7.44981

نویسندگان

عصمت گلشنی^* ؛ سید مهدی حسینی مدرس

شهید بهشتی تهران

چکیده

علی‌رغم زمان و دقتی که قانون‌گذاران به هنگام تصویب قوانین به خرج می‌دهند؛ مسائلی از قبیل عدم امکان پیش‌بینی همه احتمالات، تغییرات و دگرگونی‌های جوامع پس از تصویب قانون، اقتضائات و احتمالات ناشی از به‌کارگیری الفاظ و مسائل زبانشناسی، احیاناً اشتباهات شخصیِ قانون‌گذاران و صدها علت دیگر باعث می‌شوند که امکان برداشت‌های متفاوت از متن قانون میسّر گردد. در این جاست که تفسیر و اصول حاکم بر آن اهمیت می‌یابند و دیدگاه‌های فلسفیِ پشتیبان هر یک از مکاتب و روش‌های تفسیری با هم به مباحثه و مجادله می‌نشینند؛ در میان این دیدگاه‌های فلسفی، تقابل رویکرد تفسیر اقتصادی و رویکرد شکل‌گرایی در تفسیر چشم‌گیر است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای است و تجزیه‌وتحلیل مباحث به دو روش توصیفی و تحلیلی انجام خواهد شد. در این مقاله، نخست تصویر روشنی از آنچه در ذهن مبدعان و طرفداران دو رویکرد مذکور است، ارائه گردیده، سپس به تحلیل این دو رویکردِ فلسفی در تفسیر قوانین پرداخته‌شده است و ناهم نشینی‌ها و تقابل‌های میان آن دو روشن گردیده است. به‌عنوان نتیجه باید گفت، تحلیل اقتصادیِ حقوق و فُرمالیسم حقوقی در دو حیطه نظری و عملی با هم در کشاکش و نزاع هستند؛ به لحاظ نظری این دو در مبانی فکری، بحث بر سر ادعای کمال قانون و حصول نتیجه قطعی و یکسان از متن قانون با هم متفاوت‌اند. به لحاظ عملی نیز از روش‌های کاملاً متفاوتی برای تفسیر بهره می‌جویند.

کلیدواژه‌ها

تفسیر قانون؛ تحلیل اقتصادی حقوق؛ فرمالیسم حقوقی؛ اصول و روش های تفسیری؛ دیدگاه های فلسفی

مراجع

[1] Alawi, M. & Babazade, B. (2011). The Interpretation of Contract in Common Law Legal System. Allameh Journal, 29, 149-176. (In Persian)

[2] Alizadeh, A. (2008). Foundations of Social Approach to Law. Tehran: SAMT Publication. (In Persian)

[3] Almasi, N., & Habibi Dargah, B. (2012). Principles Governing the Efficient Laws from an Economic Analysis of Law. Private Law Journal, 8(2), 5-24. (In Persian)

[4] Alsharif, M. (2007). Formalism in Juditial reasoning: a Research on Relation between Juditial and Formal Sllogism. Law Quarterly: Journal of the Faculty of Law and Political Science of Tehran University, 37(2), 1-39. (In Persian)

[5] Ansari, M. (2011). Economic Analysis of Comparative Law. Tehran: Javdaneh Publication. (In Persian)

[6] Babaei, I. (2008). Fundamental Principles in Economic Analysis of Law. Law & Politics Research Journal,9(23), 13-60. (In Persian)

[7] Badini, H. (2006). Is Law an Autonomous Discipline?. Law and Politics Sience Jouranl of Tehran University, 74, 1-46. (In Persian)

[8] Bentham, J., & Dumont, É. (1864). Theory of legislation. (R. Hildreth, Trans.) K. Paul, Trench, Trübner.

[9] Bork, R. H. (1990). The Tempting of America: The Political Seduction of The Law. New York: Free Press.

[10] Buchanan, J. M. (1974). Good Economics-Bad Law. Virginia Law Review, 60(3), 483-492.

[11] Campbell Black, H. (1983). Black's Law Dictionary:Abridged (5th ed.). West Publishing.

[12] Cooter, R. & Ulen, T. (2000). Law and Economics (Dadgar, Y. & Akhavan, H. Trans.). Tehran: Noorelm Publication. (In Persian)

[13] Dworkin, R. (1995). Laws and Morals. in Oxford Companion to Philosophy. Oxford University Press.

[14] Frideman, D. (2000). Law's order. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.

[15] Hart, H. (1961). Concept of Law. Oxford: Clarendon Press.

[16] Katouzian, N. (2008). General Priciples of Contracts Vol. X. Tehran: Sahami Enteshar Publication. (In Persian)

[17] Katouzian, N. (2009). Philosophy of Law Vol. I. Tehran: Sahami Enteshar Publication. (In Persian)

[18] Keyvanfar, S. (2008). Legal Pragmatism. Legal researches Journal, 46, 147-167. (In Persian)

[19] Keyvanfar, S. (2008). The philosophical basis of interpretation of the law. Tehran: Sahami Enteshar Publication. (In Persian)

[20] James, W. (1922). Pragmatism: A New Name for Some Old Ways of Thinking. New York: Longmans Green and Co.

[21] Mcleod, I. (2005). Legal Theory (3th ed.). (M. Cremona, Ed.) Palgrave Macmillan.

[22] Mitchell, C. (2007). Interpretation of Contracts- Current Controversies of Law. Routledge Cavendish Publishing.

[23] Mohaghegh Damad, M. (2013). The Pamphlet of Discursive Islamic Jurispudance. Tehran: Shahid Beheshti University. (In Persian)

[24] Posner, R. (2007). Economic Analysis of Law (Seventh ed.). Wolters Kluwer (Aspen Publishing).

[25] Posner, R. A. (1987). The Decline of Law as an Autonomous Discipline. Harvard Law Review, 100(4), 761-780.

[26] Schiäfer, H.-B. C. (2004). The Economic Analysis of Civil Law. (E. Braham, Trans.) Cheltenham: Elgar Publishing Limited.

[27] Stone, M. (2002). Formalism. In J. Coelman, & S. Shapiro, In The Oxford Handbook of Jurisprudence & Philosophy of Law. Oxford University Press.

[28] Treviño, A. J. (2007). Classic Writings in Law and Society. New Jersey: Transaction Publishers.

[29] Weinrib, E. J. (1988). Legal Formality: On the Immanent Rationality of Law. Yale Law Journal, 97.

[30] Yntema, H. E. (1933). The Theory of Legislation by Jeremy Bentham. Columbia Law Review, 33(1), 176-182.