رفتار علمی: پژوهشی تطبیقی - تحلیلی پیرامون شاخص‏ها و مصداق‏ها

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 4، شماره 1، اسفند 1393، صفحه 109-134   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v4i1.17205

نویسندگان

سید مهدی حسینی^{* 1}؛ محمد حسین دیانی²

¹دانشگاه کردستان

²فردوسی مشهد

چکیده

هدف: هدف این پژوهش شناسایی و دسته‏بندی شاخص‏ها و مصداق‏های رفتار علمی دانشمندان است.
روش: ابتدا متون مربوط به حوزه‏های مختلف درباره رفتار علمی و به طور عام ویژگی‏های دانشمندان و فرایندهای علمی مرور شد و مفاهیم کلیدی به صورت تطبیقی در جدول‏هایی قرار گرفت. سپس با استفاده از مبانی نظری روان‏شناسی رفتار، مفاهیم دسته‏بندی گردید و در نهایت به صورت تحلیلی روابط بین آن‌ها بیان گردید.
یافته‏ها: این مطالعه نشان داد که مفاهیم مرتبط با ویژگی‏های فکری و رفتاری دانشمندان به طور پراکنده در متون حوزه‏های مختلف علمی مانند روان‏شناسی رفتار، جامعه‌شناسی علم، و روش‌شناسی پژوهش قابل‌تشخیص است و می‏توان آن‌ها را در پنج شاخص کلی قرارداد. شاخص‏های شناسایی‌شده در این مطالعه منطبق با مبانی نظری روان‏شناسی رفتار است و دارای یک چرخه مداوم و پایدار در جامعه علمی است که پیوسته در حال رشد است. شناسایی این شاخص‏ها به سازمان‏هایی که مسئولیت تربیت پژوهشگر را بر عهده‌دارند، به ویژه دانشگاه‏ها، کمک می‏نماید که معیاری برای تعیین هدف و اندازه‏گیری تحقق آن در اختیار داشته باشند. شاخص‏های شناسایی‌شده در این پژوهش می‏تواند مبنای برخی پژوهش‏ها در حوزه علم اطلاعات شود.

کلیدواژه‌ها

رفتار علمی دانشمندان؛ نگرش علمی؛ ساختار دانش؛ فعالیت علمی؛ فرایند علمی؛ هنجار علمی؛ شخصیت علمی

مراجع

Bandura, A. (1986) Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.

Bower, James M. Scientists and Science Education Reform: Myths, Methods, and Madness online available [accessed at 2013,1.1] http://www.nas.edu/rise/backg2a.htm

Case, Donald O. (2007) Looking for Information: A Survey of Research on Information Seeking, Needs, and Behavior. Elsevier Ltd., UK.

Clarke, S. G. and Haworth, J. T. (1994) Flow experience in daily lives of sixth- form college students. British Journal of Psychology, 85: 511-523.

Faramarz Gharamaleki, A. (2004) Research ethics foundations. Aeeneh Mirath, vol. 27

Feist, G.J., and Gorman, M.E. (1998). Psychology of science: Review and integration of a nascent discipline. Review of General Psychology, 2, 3-47

Fishbein, M., & Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behavior: An introduction to theory and research. Reading, MA: Addison-Wesley.

Ghaffari, G. (2008)comparative research logic and its method issues. Iranians Association of Sociologists.online available[accessed at 2012,10.5] URL: http://www.isa.org.ir/session-report/3021[Pesian]

Glanz, K. Rimer, B. K. and Viswanath, K. (2008). Health Behavior and Health Education. U.S.A.: Jossey- Bass & John Wiley and Sons

Golub, B. (1998) The Croatian Scientific Elite and its Socio-Professional Roots. Scientometrics, 43(2): 207-229.

Khaleghi, N. (2008) Research ethics in social science field. Journal of Ethics in Science and Technology. Vol. 3(1 and 2), p. 83-92.[Pesian]

Libert, R. and Spigler, M. (1996) Personality in Behavioral perspective. Translated by H. Sabori Moghaddam.- Mashhad: Astan Ghods Razavi. [Pesian]

Mansourian, Y. (2010) One hundred tips in thesis writing. Ketab e Mah Koliat, p. 78-93. [Pesian]

Martin, B. (1978) The Determinants of Scientific Behavior Society for Interdisciplinary Studies. Review, 2(4): 112-118.

Miltenberger, R. (2002) Behavior Modification (Translated by A. Fatthi Ashtiani and H. Azimi Ashtiani).- Tehran: SAMT[Pesian]

Monhardt, R. M. , Tillotson, J. W. Veronesi, P. D. (1999) 'Same destination, different journeys: A comparison of male and female views on becoming and being a scientist', International. Journal of Science Education, 21: 5533 —5 551.

Saif, A. (1994) Behavior modification and behavior therapy: theories and methods.- Tehran: Dana pub. [Pesian]

Saif, A. (2000) Training Psychology (Learning and Education Psychology).- Tehran: Ageh pub. [Pesian]

Schultz, D. and Schultz, S. A. (2011) Personality Theories. (translated by Y. Sayed Mohammadi).- Tehran: Virayesh. [Pesian]

Shareapoor, M. and Fazeli, M. (2007) Sociology of Science and Science Associations in Iran.- Tehran: Institute for humanities and cultural studies (IHCS), Ministry of Science, Research and Technology [Pesian]

Sheridan, William (2008) creating knowledge transparency: the guide to studying, learning, thinking and working in the knowledge society (online) available http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNPAN/UNPAN031277.pdf

Shrager, J.and L., Pat (1990) Computational approaches to scientific discovery in Kaufmann, Morgan Computational models of scientific discovery and theory formation (online) available http://nostoc.stanford.edu/jeff/personal/vita/pubs/1990SciIntro.pdf

Vodadhir, A., et al. (2008) Ethical Behavior Criteria in Doing Science Work: A review of Merton's and Resnik's ethics sociology in Science and Technology. Journal of ethics in Science and Technology, vol.3(3 and 4). [Pesian]