اثر آماده سازی اسمزی بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، 1386، صفحه 37-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v5i1.894

نویسندگان

مرتضی اکرمیان^{* 1}؛ حسین حسینی¹؛ ابراهیم کازرونی منفرد¹؛ پرویز رضوانی مقدم²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
آماده سازی اسمزی عبارت از آبگیری کنترل شده بذرها در یک محلول اسمزی است به گونه‌ای که فعالیت‌های متابولیکی قبل از جوانه‌زنی انجام شود اما از خروج ریشه‌چه جلوگیری به عمل آید. این تیمار می‌تواند افزایش سرعت، درصد و یکنواختی جوانه‌زدن و سبز شدن بذرها یا گیاهچه‌ها را به دنبال داشته باشد. این مطالعه به منظور بررسی اثر آماده سازی اسمزی بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گیاه رازیانه و به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در ظروف پتری صورت گرفت. بذرهای رازیانه در محلول‌های سدیم کلرید (NaCl)، پتاسیم کلرید (KCl)، پتاسیم نیترات (KNO3) و پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG 6000) با پتانسیل اسمزی 1-، 5/1- و 2- مگا پاسکال به مدت 24، 48 و 72 ساعت در دمای C°20 تیمار شدند. آماده سازی اسمزی با هر یک از مواد مورد آزمایش به طور معنی‌داری موجب افزایش درصد جوانه‌زنی گردید به طوری که برتری درصد جوانه‌زنی در بذرهای تیمار شده با NaCl نسبت به بذرهای تیمار نشده 97 درصد بود. همچنین بذرهای تیمار شده با NaCl، KCl و PEG سرعت جوانه‌زنی بالاتر و طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن ‌تر گیاهچه بیشتری از خود نشان دادند. در این آزمایش افزایش طول مدت تیمار اثر منفی بر صفات مورد بررسی گذاشت و تیمار با نمک‌های غیر آلی به جز KNO3 نتیجه بهتری نسبت به PEG در پی داشت. در این رابطه پیشنهاد می‌گردد اثر آماده سازی بذر بر سبز شدن و رشد گیاه رازیانه در شرایط مزرعه نیز مورد بررسی قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی: آماده سازی بذر، جوانه‌زنی، رازیانه.