بازنمایی رخدادهای اجتماعی روزمره در گرافیتی های شهری اصفهان

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 7، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 187-225   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v16i1.66949

نویسندگان

حمیدرضا صادقی^* ؛ عظیمه السادات عبداللهی

دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

در پژوهش حاضر به بررسی نحوة بازنمایی رخدادهای اجتماعی روزمره در گرافیتی­ های شهری شهر اصفهان پرداخته می­ شود و این مسئله بررسی می­ شود که کدام مسائل اجتماعی بیشتر از همه در گرافیتی ­های شهر اصفهان بازنمایی شده­ اند و این بازنمایی چه معنی­ های مستقیم و غیرمستقیمی می­تواند داشته باشد؟ روش پژوهش ازنوع تحلیل مضمونی است و برای تحلیل داده­ ها از روش نشانه ­شناسی رولان بارت استفاده شده است که در دو سطح اول مرتبة نشانه (سطح زبانی) و دوم مرتبة نشانه (سطح اسطوره­ای) تصاویر را تحلیل می­ کند. یافته­ ها بیانگر این هستند که هشت مسئلة اجتماعی که به­ صورت روزمره اجتماع شهری ایران به­ ویژه اصفهان با آن روبه­ رو است، در این گرافیتی ­ها بیشتر از مضمون­های دیگر بازنمایی شده­ اند. این مسائل اجتماعی عبارت­ اند از: فساد اقتصادی و اختلاس، کیفیت پایین خودروها و مرگ، مجازی­ شدن نمایش «خود»، خشونت علیه زنان، مرگ طبیعت و ویرانی اجتماع، درمعرض خطر قرارگرفتن کودکی، کالایی­ شدن دانش و ژست­ گرفتن فرهنگی. این مسائل بنیادی بازنمایی ­شده در گرافیتی ­ها هستند که بیشتر از دیگر مسائل بازنمایی شده ­اند. همچنین، گرافیتی­ های شهر اصفهان هم­زمان که شیوه­ای اعتراضی نسبت به برخی از مسائل اجتماعی دارند، در برخی موارد نیز درراستای همدردی با رخدادهای اجتماعی مهم و روزمره در شهر اصفهان حرکت می­ کنند و به ­نوعی به انسجام اجتماعی کمک می ­کنند.

کلیدواژه‌ها

بازنمایی؛ گرافیتی؛ رخدادهای اجتماعی؛ شهر اصفهان

مراجع

1. اخویان، م. (1393). صورت‌بندی دیوارنگاره‌های شهر تهران به‌مثابة مقاومت. تهران: سایت هنر مقاومت.

2. آسابرگر، آ. (1387). روش‌های تحلیل رسانه‌ها. ترجمه پرویز اجلالی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

3. آلن، گ. (1385). رولان بارت. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.

4. تحریریان، م. ح.، و مرادی‌مقدم، م. (1392). بررسی گرایش‌ها و تحلیل بین‌فرهنگی دیوارنوشته‌ها: گفتمان خاموش. دوماهنامة جستارهای زبانی، (19)، 193-211.

5. جمالی، ن. (1392). تحلیل نشانه‌شناسانه آثار گرافیتی ایران با نگاهی به دو دهة اخیر (پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد منتشرنشدة رشتة پژوهش در هنر). دانشگاه علم و فرهنگ تهران، ایران.

6. جونز، ا. (1389). هنر خیابانی. ترجمه سامان هزارخانی. تهران: فخراکیا.

7. چاندلر، د. (1387). مبانی نشانه شناسی. ترجمه فرزان سجودی. تهران: نشر سوره مهر.

8. حیدری، ی. و شعاعی احمدآباد، ط. (1391). دیوارنوشته‌ها همیشه به پنچری ختم نمی‌شود، دوماهنامه گزارش، (240)، 25 – 20.

9. ربیعی، ع.، و احمدزاده نامور، ف. (1387). نظریة بازنمایی رسانه‌ای و تحلیل افکار عمومی متقابل آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها. دانش سیاسی، (8)، 37-62.

10. طاهری‌کیا، ح.، و رضایی، م. (1392). گرافیتی ایرانی: مقاومت و خودبیانگری ازطریق دیوارهای شهری. جامعه‌شناسی ایران، 14(1)، 98-127.

11. کوثری، م. (1389). گرافیتی به‌منزلة هنر اعتراض. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، 2(1)، 65-102.

12. کورول، م. (1390). هنرمند دربرابر نظام (ر. مرزانی، مترجم). ماهنامة سوره، (52 و 53)، 217-222.

13. مهاجری، ع. (1384). فرهنگ هنر. تهران: نشر دانشیار.

14. هال، ا. ‌(1387). گزیده‌هایی از عمل بازنمایی. در شاقاسمی، ا. (ویراستار). نظریه‌های‌ ارتباطات‌: مفاهیم انتقادی در مطالعات فـرهنگی و رسـانه (صص. 349-381). تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

15. Campos, R. (2013). Graffiti writer as superhero. European Journal of Cultural Studies, 16(2), 155-170.

16. Carrington, V. (2009). I write, therefore I am: texts in the city. Visual Communication, 8(4), 409-425.

17. Dickinson, M. (2008). The making of space, race and place: New York City's war on graffiti, 1970—the present. Critique of Anthropology, 28(1), 27-45.

18. Ferrell, J. (1995). Urban graffiti: Crime, control, and resistance. Youth and Society, 27(1), 73-92.

19. Green, J. A. (2003). The writing on the stall: Gender and graffiti. Journal of Language and Social Psychology, 22(3), 282-296.

20. Gyasi Obeng, S. (2000). Speaking the unspeakable: Discursive strategies to express language attitudes in Legon (Ghana) graffiti. Research on Language and Social Interaction, 33(3), 291-319.

21. Hall, S. (2007). Representation and the media. Northampton, England: Media Education Foundation.

22. Halsey, M., & Young, A. (2006). ‘Our desires are ungovernable’ writing graffiti in urban space. Theoretical Criminology, 10(3), 275-306.

23. Harvey, D. (2008). The right to the city. New Left Review, (53), 23- 40.

24. Kramer, R. (2010). Painting with permission: Legal graffiti in New York City. Ethnography, 11(2), 235-253.

25. Lefebvre, H. (2009). State, space, world: Selected essays. Minnesota, MN: University of Minnesota Press.

26. Lefebvre, H. (2009. State, Space, World: Selected Essays. Minnesota: University of Minnesota Press.

27. Monto, M. A., Machalek, J., & Anderson, T. L. (2013). Boys doing art: The construction of outlaw masculinity in a Portland, Oregon, graffiti crew. Journal of Contemporary Ethnography, 42(3), 259-290.

28. Mubi Brighenti, A. (2010). At the wall: Graffiti writers, urban territoriality, and the public domain. Space and Culture, 13(3), 315-332.

29. Tunç, G. (2003). Transformation of public space: the case of Migros Akköprü shopping center (Unpublished doctoral dissertation). Middle east Technical University, Turkey.

30. Varner, S. (2007). Youth claiming space: The case of Pittsburgh’s Mr. Roboto Project. In P. Hodkinson, & W. Deicke (Eds.), Youth cultures: Scenes, subcultures and tribes (pp. 161-174). London, England: Routledge.

31. Wilson, J. Z. (2008). Pecking orders: Power relationships and gender in Australian prison graffiti. Ethnography, 9(1), 99-121.