شناسایی عامل بیماری زوال گیاهچه های لوبیا در استان کهگیلویه و بویراحمد و واکنش ارقام مختلف لوبیا (Phaseolus vulgaris) به آن

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 6، دوره 3، شماره 1، خرداد 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1391i1.21038

نویسندگان

سمانه قایدی^* ؛ محمد عبدالهی؛ فریبا قادری

دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

بیماری پوسیدگی زغالی ناشی از قارچ Macrophomina phaseolina به‌دلیل دامنة میزبانی وسیع، از عوامل محدودکنندة توسعه کشت گیاهان زراعی در کشور محسوب می شود به‌طوری‌که در مناطق آلوده، برخی از این گیاهان تا حدود 90درصد آلودگی را نشان می دهند. در حال حاضر در اکثر مناطق کشت، دمای بالا در اواسط و اواخر فصل زراعی و تنش خشکی، به‌عنوان اصلی ترین عوامل طغیان بیماری مطرح می باشد. بافت‌های آلوده، بعد از شستشو با آب لوله و خشک‌کردن، به قطعات پنج‌میلی‌متری تقسیم و بعد از ضدعفونی سطحی، روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز-آگار کشت داده شدند. پس از کشت و خالص سازی قارچ جُداشده از بافت های پوسیده، قارچ M. phaseolina به‌عنوان عامل بیماری شناخته شد. بیست جدایه از M. phaseolina، عامل پوسیدگی زغالی، از مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، جدا شده از گیاه لوبیا، مورد استفاده قرار گرفت .خصوصیات فنوتیپی آن‌ها روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز-آگار در دمای ۳۵درجة سانتی‌گراد مقایسه شد. ظاهر پرگنه، میزان رشد پرگنه و تولید سختینه و همچنین ارتباط بین رشد در دمای ۳۵درجة سانتی‌گراد و اندازة سختینه، تعیین گردید. میزان کلونیزاسیون ریشه‌ها پس از دو ماه با کشت قطعات ریشه روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز-آگار، محاسبه گردید. جدایه ها در یک گروه فنوتیپی به‌نام پنبه ای با سختینه متراکم قرار گرفتند. مقایسة درصد بوته های آلوده و کلونیزاسیون ریشه نشان داد که ارقام خمین و ازنا به‌ترتیب بیشترین و کمترین حساسیت را به این قارچ دارند. مقایسة درصد کلونیزاسیون طوقه نشان داد که ارقام خمین و ناز، بیشترین حساسیت و رقم ازنا کمترین حساسیت را دارد.

کلیدواژه‌ها

پوسیدگی زغالی؛ فنوتیپ، لوبیا؛ Macrophomina phaseolina