سبک زندگی و مصرف موسیقی (مطالعۀ موردی: جوانان 15 تا 29 سال در شهر تهران)

علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

مقاله 8، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1398، صفحه 227-258   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jss.v16i1.76166

نویسندگان

سید حسین نبوی^* ؛ مسعود گلچین؛ مجید کرمی تراب

دانشگاه خوارزمی

چکیده

رشد انواع موسیقی جدید مورد علاقة جوانان نشان می‌دهد که در سبک زندگی آن‌ها تغییراتی به‌وجود آمده است. برای مطالعة این موضوع، این تحقیق براساس رهیافت بوردیو (1391) و با روش پیمایشی انجام شد. جامعة آماری تحقیق همة جوانان 15 تا 29 سال شهر تهران بودند. حجم نمونه 400 نفر برآورد شد و نمونه‌ها با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. گونه‌های مصرف موسیقی به چهار عامل غربی، پاپ، سنتی و مذهبی، دسته‌بندی شدند و رابطة هریک از آن‌ها با انواع سه‌گانة سرمایة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با سبک زندگی بررسی شد. یافته‌ها حاکی از این هستند که هرکدام از سرمایه‌ها و سبک زندگی به‌طور عمده با برخی از گونه‌های موسیقی رابطة معنادار دارند: سرمایة اقتصادی با موسیقی غربی، سرمایة اجتماعی با موسیقی پاپ، سرمایة فرهنگی با موسیقی سنتی و سبک زندگی با موسیقی سنتی. براساس یافته‌ها چنین نتیجه‌گیری می‌شود که با وجود تغییر در سبک زندگی جوانان، به‌طور عمده سرمایة فرهنگی مانع سوق‌یافتن جوانان به موسیقی‌های غیراصیل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

بوردیو؛ جوانان تهرانی؛ مصرف موسیقی؛ سبک زندگی

مراجع

1. آزاد ارمکی، ت.، و چاوشیان، ح. (1381). بدن به‌مثابة رسانة هویت. مجلة جامعه‌شناسی ایران، 16، 57-75.

2. استوری، ج. (1386). مطالعات فرهنگی دربارة فرهنگ‌عامه (ح. پاینده، مترجم). تهران: نشر آگه.

3. الکساندر، و. (1393) جامعه‌شناسی هنرها: شرحی بر اشکال زیبا و مردم‌پسند هنر (ا. راودراد، مترجم). تهران: مؤسسة تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».

4. بوردیو ، پ. (1381). نظریة کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی (م. مردی‌ها، مترجم). تهران: انتشارات نقش ونگار.

5. بوردیو ، پ. (1391) تمایز: نقد اجتماعی قضاوت‌های ذهنی (ح. چاوشیان، مترجم). تهران: نشرثالث.

6. بوردیو، پ. (1384). شکل‌های سرمایه. در: ف. خاکباز، و ح. پویان (ویراستاران). سرمایة اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه (صص. 131-165). به کوشش کیان تاجبخش. تهران: نشر شیرازه

7. بون ویتز، پ. (1391). درس‌هایی از جامعه‌شناسی پی یر بوردیو (ج. جهانگیری، و ح. پورسفیر، مترجمان). تهران: آگه.

8. چاوشیان تبریزی، ح. (1382). سبک زندگی و هویت اجتماعی، مصرف و انتخاب‌های ذوقی به‌عنوان شالودة تمایز و تشابه اجتماعی در دورة مدرنیته اخیر (رسالة دکتری جامعه‌شناسی منتشرنشده رشتة جامعه‌شناسی نظری-فرهنگی). دانشگاه تهران، تهران، ایران.

9. خان محمدی، ا. (1394). بررسی رابطة بین هویت جمعی و مصرف موسیقایی (مورد مطالعه: دانشجویان لر دانشگاه یاسوج) (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد منتشرنشدة رشتة جامعه‌شناسی)، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

10. دومازدیه، ژ. (1381). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی اوقات فراغت مقاله نهم از کتاب تلویزیون، خانواده و فرهنگ (ع. اسدی، مترجم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

11. شویره، ک.، و فونتن، ا. (1385). واژگان بوردیو (م. کتبی، مترجم). تهران: نشرنی.

12. صمیم، ر.، و قاسمی، و. (1388). گرایش به مصرف گونه‌های موسیقی مردم‌پسند و میزان پرخاشگری درمیان دانشجویان. فصلنامة تحقیقات فرهنگی ایران، 2(8)، 243-262.

13. فاضلی، م. (1386). جامعه‌شناسی مصرف موسیقی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.

14. فاضلی، م. (1384). جامعه‌شناسی مصرف موسیقی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 1(4)، 27-53.

15. قاسمی، و.، و صمیم، ر. (1387). مطالعه‌ای پیرامون رابطة قشربندی اجتماعی و مصرف فرهنگی با استفاده از داده‌هایی درزمینة مصرف موسیقایی در شهر تهران. مجلة جامعه‌شناسی ایران، 9(1 و 2)، 80-101.

16. گیدنز، آ. (1382). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید (ن. موفقیان، مترجم). تهران: نشر نی.

17. مرتون، ر.، و و کیت، آ. (1378) گروه‌های مرجع (ف. ارشاد، مترجم). در: ل. کوزر، و ب. روزنبرگ (ویراستاران)، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی. تهران: نی.

18. هاشمی، س. ض.، و غلام‌زاده نطنزی، ا. ح. (1391). نیاز و سبک مصرف موسیقی: مطالعة موردی دانش آموزان شهر تهران. مجلة جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، (1)، 123-142.

19. Bennett, T., Savage, M., Silva, E. B., Warde, A., Gayo-Cal, M., & Wright, D. (2009). Culture, class, distinction. London, England: Routledge.

20. Bourdieu, P. (1980). Le sens pratiques. Paris, France: Les Editions de Minuit.

21. Cockrill, A., Sullivan, M., & Norbury, H. L. (2011). Music consumption: Lifestyle choice or addiction. Journal of Retailing and Consumer Services, 18(2), 160-166.

22. DeNora, T. (2000). Music in everyday life. Cambridge, England: Cambridge University Press.

23. Hansen, C. H., & Hansen, R. D. (1991). Constructing personality and social reality through music: Individual differences among fans of punk and heavy metal music. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 35(3), 335-350.

24. Kunikullaya, K. U., Goturu, J., Muradi, V., Hukkeri, P. A., Kunnavil, R., Doreswamy, V., ... & Murthy, N. S. (2016). Combination of music with lifestyle modification versus lifestyle modification alone on blood pressure reduction–A randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 23, 102-109.

25. Leung, A., & Kier, C. (2008). Music preferences and civic activism of young people. Journal of Youth Studies, 11(4), 445-460.

26. Negus, K. (199). Music genres and corporate cultures. London, England: Routledge.

27. North, A. C., & Hargreaves, D. J. (2007). Lifestyle correlates of musical preference: 2. Media, leisure time and music. Psychology of Music, 35(2), 179-200.

28. Prior, N. (2013). Bourdieu and the sociology of music consumption: A critical assessment of recent developments. Sociology Compass, 7(3), 181-193.

29. Roberts, D. F., & Christenson, P. G. (2001). Popular music in childhood and adolescence. In D. G. Singer and J. L. Singer (Eds.). Handbook of children and the media (pp. 395-413). California, CA: Sage.