شناسایی ناهنجاریها در اکتشافات زمین‌ شیمی رسوبات آب راهه‌ ای با استفاده از تحلیل عاملی در منطقه مسگران بیرجند، شرق ایران

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 5، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 8، تیر 1392، صفحه 105-115   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v5i1.22913

نویسندگان

ایمان ایوبی^{* 1}؛ رضا شمسی پور دهکردی¹؛ محمد شیوا²

¹اصفهان

²بیرجند

چکیده

در حین عملیات پی‌جویی در اکتشافات زمین‌شیمی، معمولاً چندین عنصر با یکدیگر مطالعه می‌شوند و نقشه‌های توزیع آنها برای مشخص کردن ناهنجاریهای احتمالی آماده می‌شود. در این پژوهش، در منطقه بیابانی مسگران تعداد 102 نمونه آب‌راهه‌ای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در بررسی توزیع عناصر از روش عامل R استفاده شد. پس از بررسیهای آماری و انتخاب تعداد عاملهای مختلف، نهایتاً مدل چهار عامل انتخاب گردید که مجموعاً 90/75% کل واریانس داده‌ها را در بر می‌گیرد و بیشترین مطابقت را با واحدهای سنگ‌شناسی و کانی‌سازی منطقه دارد. سپس برای شناسایی ناهنجاریها، امتیازات عاملی برای کل نمونه‌های منطقه محاسبه شد. عامل کانی‌سازی، بار مثبت قوی بر روی عناصر مس، روی، طلا و گوگرد دارد و به روشنی مناطقی را که در آن کانی‌سازی رخ داده است مشخص می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

رسوبات آب‌ راهه‌ ای؛ اکتشافات زمین‌ شیمی؛ تحلیل عاملی

مراجع

[1] زرین‌کوب م.، "پترولوژی و ژئوشیمی مجموعه افیولیت جنوب بیرجند"،، رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران، (1379).

[2] گزارش سازمان صنایع و معادن استان خراسان جنوبی،‌"اکتشاف نیمه‌تفصیلی مواد معدنی در شهرستان سربیشه، (1385).

[3] Govett G.J.S., "Handbook of exploration geochemistry", Elsevier publications 1 (2000).

[4] Tripathi V. S., "Factor analysis in geochemical exploration", Journal of Geochemical Explore 11 (1979) 263-275.

[5] Davis J. C., "Statistics and data analysis in geology", John Wiley & Sons 3rd edition (2002) 526-533.

[6] Elueze A. A., Olade M. A., "Interpretation through factor analysis of stream-sediment reconnaissance data for gold exploration in Ilesha greenstone belt, Southwest Nigeria", Trans. Inst. Min. Metall 94 (1985) B155-B161.

[7] Shiva M. Atkin B. P., "determination of the elemental associations in the stream sediment geochemical exploration using factor", Iranian Journal of Science & Technology 28 (2004) 273-276.

[8] Gülaçar O.F., Delaloye M., "Geochemistry of nickel, cobalt and copper in alpine-type ultramafic rocks", Journal of Chemical Geology 17 (1976) 269–280.

[9] Chapman R. P. "Evaluation of some statistical methods of interpreting multi-element geochemical drainage", Journal of Mathematical Geology 10 (2) (1978) 195-224.

[10] Delaloye M., Desmon, J., "Ophiolite and melange terranes in Iran: a geochronological study and its plaeotectonic implications" Journal of Tectonophysics 68 (1980) 83 - 111.

[11] Pracejus, B.," The Ore Minerals under the Microscope", Elsevier publications (2008).

[12] Pirajno F., "Hydrothermal Processes and Mineral Systems", Springer publications (2009).