نقش امام علیه‌السلام در تشریع، دریافت و تفسیر دین

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 3، دوره 47، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 65-89   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v47i1.19515

نویسنده

محمدحسین فاریاب^*

مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

چکیده

در مکتب تشیع، امامان علیهم‌السلام ادامه‌دهندة رسالت پیامبر اکرم (ص) به شمار می‌آیند. تعیین نقش ایشان در ادامه‌دادن رسالت یادشده از مسائلی است که همواره مورد پرسش اندیشوران بوده است. با توجه به آموزة انکارناپذیر خاتمیت، این مسأله باید به‌گونه‌ای پاسخ داده شود که از امامان، پیامبرانی دیگر نسازد. این نوشتار تأمّلی در این مسأله است. نگارنده با جستجو در آیات و روایات معتبر، ‌بدین نتیجه دست یافته که امامان علیهم‌السلام نه شأن تشریع دین دارند و نه شأن دریافت دین، بلکه ایشان تمام دین را از شخص پیامبر یا امام پیشین دریافت داشته، برای مردم بیان کرده و به تفسیر و تأویل می‌پردازند.

کلیدواژه‌ها

امام؛ تشریع؛ دریافت دین؛ تبلیغ؛ تأویل

مراجع

قرآن کریم.

ابن قولویه، جعفربن‌ محمد، کامل الزیارات، نجف اشرف، انتشارات مرتضویة، ۱۳۵۶.

امینی، عبدالحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق.

آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد، قم، چاپخانه خیام، ۱۴۰۱ق.

جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۷.

رحمانی، محمد، باز‌شناسی احکام صادره از معصومین علیهم‌السلام، قم، ‌دبیرخانه مجلس خبرگان، ۱۳۸۷.

سبحانی، ‌جعفر، ولایت تشریعی و تکوینی، قم، انتشارات مؤسسة امام صادق (ع)، ۱۳۸۵.

سروش، عبدالکریم، بسط تجربة نبوی، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط، ۱۳۷۸.

صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ‌۱۴۰۴ق.

صدر، محمد، ما وراء الفقه، بیروت، دار الأضواء للطباعة، ۱۴۲۰ ق.

صفار، محمدبن‌ حسن، بصائر الدرجات، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.

طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعة مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۷ق.

طبرسی، فضل‌بن‌ حسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات ناصرخسرو، ۱۳۷۲.

طوسی، محمدبن‌ حسن، تهذیب الاحکام، ‌تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵.

علامه حلی، حسن‌بن ‌یوسف، الالفین، قم، المؤسسة الاسلامیة، ۱۴۲۳ق.

فاریاب، محمدحسین، معنا و چیستی امامت در قرآن، سنت و آثار متکلمان، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۹۱.

فاضل موحدی کرمانی، محمد، القواعد الفقهیة، قم، چاپخانه مهر، ۱۴۱۶ق.

کلینی، محمدبن‌ یعقوب، الکافی، تهران، انتشارات اسلامیة، ۱۳۶۲.

مرعشی نجفی، شهاب‌الدین، القصاص علی ضوء القرآن و السنة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۱۵ق.

مروارید، حسنعلی، تنبیهات حول المبدأ و المعاد، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۱۸ق.

مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ‌۱۳۷۰.

مکارم شیرازى، ناصر، أنوار الفقاهه، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی‌بن‌أبی‌طالب (ع)، ۱۴۲۵ ق.

همدانی، رضا، مصباح الفقیه، قم، ‌مؤسسة الجعفریة لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.