شبیه سازی کاهش عملکرد لوبیا (Phaseolus vulgari. L.) در تداخل با تاتوره (Datura stramonium L.) با استفاده از مدل های تجربی رقابت

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 11، دوره 24، شماره 3، آذر 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v24i3.7619

نویسندگان

محمد خانجانی^* ؛ سهراب محمودی

دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

چکیده
استفاده از مدلهای تجربی رقابت یکی از رهیافتهای مدیریت تلفیقی علفهای هرز است. به منظور ارزیابی امکان استفاده از این ابزار در برآورد کاهش عملکرد لوبیا در رقابت با تاتوره، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ترکیب چهار تراکم تاتوره (4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) و سه زمان نسبی سبز شدن آن (همزمان با لوبیا، مرحله اولین سه برگچه ای لوبیا و مرحله سومین سه برگچه ای لوبیا) همراه با کشت عاری از علف هرز لوبیا (با تراکم 40 بوته در متر مربع) به عنوان شاهد، تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. به منظور شبیه سازی کاهش عملکرد لوبیا از سه مدل تجربی رقابت مبتنی بر تراکم علف هرز، تراکم و زمان نسبی سبز شدن علف هرز و سطح برگ نسبی علف هرز استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش مدل مبتنی بر سطح برگ نسبی علف هرز با بیشترین ضریب تشخیص( 90/0=R2) و کمترین میانگین مربعات باقیمانده (05/0= RMS)، بهترین برآورد را از درصد خسارت تاتوره ارائه داد و پس از آن مدل مبتنی بر تراکم و زمان نسبی سبز شدن علف هرز قرار گرفت (89/0= R2 و 43/67= RMS ). با این حال برآورد مدل مبتنی بر تراکم علف هرز نیز در هر یک از زمانهای نسبی سبز شدن تاتوره قابل قبول بود. بر اساس نتایج حاصل از مدل تراکم- زمان نسبی سبز شدن علف هرز، تراکم آستانه خسارت اقتصادی علف هرز تاتوره در لوبیا (با پذیرش 7 درصد کاهش عملکرد)، در منطقه اجرای آزمایش در زمانهای نسبی سبز شدن اول تا سوم به ترتیب 84/0، 4/1، و 5/2 بوته در متر مربع بود. بر اساس ضریب خسارت نسبی(q) در مدل سطح برگ نسبی علف هرز مشخص شد که تاتوره (با 29/0±59/2= q) رقیب قوی تری نسبت به لوبیا است.

واژه های کلیدی: تاتوره، رقابت، شبیه سازی، علف هرز، لوبیا، مدلهای تجربی