تاثیر رقابت بر رفتار کاوشگری جمعیت ماده‌زای زنبور (Hym.: Aphidiidae)(Marshall) Lysiphlebus fabarum پارازیتویید شته سیاه باقلا،(Hem.: Aphididae) Aphis fabae Scopoli

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 12، دوره 24، شماره 3 - شماره پیاپی 12، مهر 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v24i3.7620

نویسندگان

آرش راسخ^{* 1}؛ حسین اللهیاری؛ جان پاول میکائود²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²مرکز تحقیقات کشاورزی هایز، دانشگاه ایالتی کانزاس،امریکا

چکیده

چکیده
رقابت نقش مهمی در اندازه، ساختار و پایداری جوامع حشرات به ویژه پارازیتوییدهای انفرادی دارد و گاهی در حشرات به عنوان یک راهکار تامین کننده شایستگی به کار می‌رود. پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیر تجربه قبلی زنبورهای ماده (Marshall) Lysiphlebus fabarum، در رو در رو شدن با میزبان‌های قبلاً پارازیته شده و یا سایر ماده‌های هم‌گونه، روی تخصیص نسبت‌های زمانی مرتبط با رفتارهای مختلف کاوشگری و راهبرد تخم‌گذاری انجام گرفت. در این مطالعه با مشاهده مداوم زنبورهای ماده طی حضور در لکه (دیسک برگی با 15 پوره سن دوم یا سوم شته سیاه باقلا)، تعداد و مدت زمان بروز رفتارهای مختلف زنبور ثبت و با تشریح شته‌های پارازیته، راهبرد تخم‌گذاری آن‌ها تعیین شد. ماده‌های رو در رو شده با شته‌های قبلاً پارازیته شده توسط افراد هم‌گونه‌، به‌ طور معنی‌داری مدت زمان بیشتری در لکه‌های میزبان مانده و دفعات بروز و مدت زمان صرف شده روی تمامی رفتارها در مقایسه با تیماری که زنبورها تجربه رو در رو شدن با شته‌های سالم را داشتند، بیشتر بود. همچنین میزان پارازیتیسم و سوپرپارازیتیسم در زنبورهای دو تیمار اختلاف معنی‌داری را نشان داد. نظر به تفاوت معنی‌دار در مدت زمان حضور در لکه بین زنبورهای دو تیمار، نسبتی از داده‌های هر تیمار به مدت زمان حضور در لکه محاسبه و سپس مقایسه به عمل آمد، که بر این اساس، ماده‌ها تغییری در مدت زمان اختصاص داده به رفتارهای خود ایجاد نکرده و تجربه رو در رو شدن با میزبان‌های با کیفیت پایین فقط بر دفعات بروز رفتارهای جستجو و حمله با تخمریز، اثر معنی‌داری گذاشت. تجربه رو در رو شدن با ماده‌های هم‌گونه قبل از معرفی به لکه‌های میزبان، منجر به بروز اختلاف معنی‌داری در مدت زمان حضور در لکه، دفعات بروز و مدت زمان صرف شده روی تمامی رفتارها و همچنین میزان پارازیتیسم و سوپرپارازیتیسم نشد.

واژه های کلیدی: رقابت، تمیز دادن میزبان، اختصاص تولیدمثلی، رفتار تخم‌گذاری، سوپرپارازیتیسم