اثرات الگوی کاشت و زمان اولین آبیاری بر رشد و عملکرد زعفران (Crocus sativus L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 8، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 7، فروردین 1390، صفحه 84-93   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i1.9973

نویسندگان

علی اصغر محمد آبادی؛ پرویز رضوانی مقدم^* ؛ جبار فلاحی

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

انجام مطالعات در زمینه به زراعی زعفران (Crocus sativus L.) می تواند نقش مهمی در افزایش عملکرد در واحد سطح این محصول مهم و بومی ایران داشته باشد. در این راستا آزمایشی طی سال های زراعی 89-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه عبارت بودند از : الگوی کاشت زعفران (فواصل کاشت 5×20، 10×20، 15×20 و 20×20 سانتیمتر) (در تمام الگوهای کاشت، فاصله بین ردیف ها 20 سانتیمتر بود) و مدیریت آبیاری (انجام اولین آبیاری در ابتدای شهریور ماه، ابتدای مهر ماه و ابتدای آبان ماه). در این آزمایش صفات عملکرد گل تر، عملکرد کلاله خشک، عملکرد تر و خشک علوفه، تعداد بنه مادری، تعداد بنه خواهری، تعداد بنه خواهری به ازای هر بنه مادری، وزن کل بنه ها بدون فلس، وزن کل فلس ها، نسبت وزن بنه های بدون فلس به وزن فلس، وزن کل بنه ها، متوسط وزن هر بنه، متوسط قطر هر بنه، متوسط تعداد جوانه در هر بنه، تعداد کل جوانه ها، درصد
بنه های دارای ریشه نابجا، وزن خشک برگ و سطح برگ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنها فاکتور الگوی کاشت بر صفات مورد مطالعه اثر گذار بود و اثر زمان آبیاری و نیز اثرات متقابل روش کاشت در زمان آبیاری معنی دار نبود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که الگوی کاشت10×20 سانتیمتر از نظر صفات مورد مطالعه دارای برتری نسبی بود، طوری که در این تیمار بیشترین عملکرد گل تر (170 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد کلاله خشک (12 کیلوگرم درهکتار)، وزن متوسط بنه (9/2 گرم) و قطر متوسط بنه (5/1 سانتیمتر) مشاهده شد. بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک (3916 و 1276 کیلوگرم در هکتار) در الگوی کاشت 5×20 سانتیمتر به دست آمد و پس از آن روش کاشت10×20 سانتیمتر قرار داشت. همچنین بیشترین توزیع فراوانی بنه ها در وزن کمتر از سه گرم و قطر کمتر از دو سانتیمتر قرار داشت. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان دهنده بهبود فاکتورهای رشد و عملکرد زعفران در الگوی کاشت 10×20 سانتیمتر بود.

کلیدواژه‌ها

علوفه؛ کلاله؛ گل؛ گیاه نقدینه

مراجع

1. Alavi, H., Mohajeri, M., and Falaki, M.A. 1994. Evaluation of plant density on saffron yield. In: Proceedings of 2nd National Seminar on Saffron and Cultivation of Medicinal Plants. Gonabad, Iran. (In Persian)

2. Amirshekari. H., Sorooshzadeh. A., Modaress Sanavy, A., and Jalali-Javaran, M. 2006. Study of effects of root temperature, corm size, and gibberellin on underground organs of saffron (Crocus sativus L.). Iranian Journal of Biology 19(1): 5-18. (In Persian with English Summary)

3. Behdad, M. 2005. Effects of corm density and methods of planting on yield of saffron. The Final Report of the Research Project of Ministry of Agriculture, Research Institute on Seeds and Seedling. (In Persian with English Summary)

14. Benschop, M. 1993. Crocus. In: A. de Hertogh, M. Le Nard (ed.), The Physiology of Flower Bulbs. 257-272. Elsevier, Amsterdam, the Netherlands.

15. Behdani, M.A., Nassiri, M., and Koocheki, A. 2004. Modeling saffron flowering time across a temperature gradient. Acta Horticulture 650: 215–218.

16. Cavusoglu, A., and Erkel, E.I. 2009. Saffron (Crocus sativus L.) growing without removing of mother corms under greenhouse condition. Turkish Journal of Field Crops. 1(2): 170-180.

17. De–Masstro, G., and Ruta, C. 1993. Relationship between corm size and saffron (Crocus sativus L.) flowering. Acta Horticulture 344: 512-517.

18. Ehsanzadoh, P., Yadollahi, A.A., and Maibodi, A.N.M. 2004. Productivity, growth and quality attributes of 10 Iranian saffron accessions under climatic conditions of Chahar–Mahal Bakhtrazi, Central Iran. In: Proceeding of the 1st International Symposium on Saffron. Albacete. Spain. pp. 183–188.

19. Juana, J.A.D., Corcolesb, H.L., Muñozb, R.M., and Picornella, M.R. 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Industrial Crop Production 30(2): 212-219.

20. Ghasemi Rooshnavand, R., Hashemiyeh, M., and Afzalian, M. 2009. Planting, conservation and harvesting stages of saffron. Yazd. Agric. Organ, Iran. Issue 132. PP33. (In Persian)

21. Ghalavand, A., and Abdollahian, M. 1994. Ecological adaptation and study of spacing and method of planting on yield of different landraces of Iranian saffron. In: Proceedings of 2nd Seminar on Saffron and Cultivation of Medicinal Plants. Gonabad, Iran. (In Persian)

22. Gresta, F., Lombardo, G.M., Siracusa, L., and Ruberto, G. 2008a. Effect of mother corm dimension and sowing time on stigmas yield, daughter corms and qualitative aspects of saffron (Crocus sativus L.) in a Mediterranean environment. Journal of the Science and Food Agriculture 88: 1144–1150.

23. Gresta, F., Lombardo, G.M., Siracusa, L., and Ruberto, G. 2008b. Saffron, an alternative crop for sustainable agricultural systems, A review. Agronomy for Sustainable Development 28: 95–112.

24. Gresta, F., Avola, G., Lombardoa, G.M., Siracusa, L., and Ruberto, G. 2009. Analysis of flowering, stigmas yield and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.) as affected by environmental conditions. Horticultural Sciences 119(3): 320-324.

25. ITAP. 1998. Especial azafran, Instituto Tecnico Agronomico Provincial de Albacete, Albacete, Spain.

26. Kafi, M., and Showket, T. 2006. A Comparative Study of Saffron Agronomy and Production Systems of Khorasan (Iran) and Kashmir (India). Proceeding of 2nd international symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad, Iran, 28-30 October. Pp.123-132.

27. Koocheki, A., Nassiri, M., and Behdani, M.A. 2006. Agronomic attributes of saffron yield at agroecosystems scale in Iran. In: Proceedings of the 2nd International Symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran. pp. 33-40.

28. Molina, R.V., Garcìa-Luis, A., Coll, V., Ferrer, C., and Valero, M. 2004. Flower formation in the saffron Crocus (Crocus sativus L.), the role of temperature. Acta Horticulture 650: 39–47.

29. Molina, R.V., Valero, M., Navarro, Y., Garcίa-Luis, A., and Guardiola, J.L. 2005. Low temperature storage of corms extends the flowering season of saffron (Crocus sativus L.). The Journal of Horticultural Science and Biotechnology 80: 319–326.

30. Mohammad-Abadi, A.A., Rezvani-Moghaddam, P., and Sabouri, A. 2006. Effect of plant distance on flower yield and qualitative and qualitative characteristics of forage production of saffron (Crocus sativus) in Mashhad conditions. In: Proceeding of 2nd international symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran. pp. 151-153.

31. Rezvani-Moghaddam, P., Mohammad-Abadi, A.A., and Sabouri, A. 2006. Effect of different animal manure on flower yield and qualitative and qualitative characteristics of forage production of saffron in Mashhad conditions. In: Proceeding of 2nd international symposium on Saffron Biology and Technology. Mashhad. Iran. pp. 159-162.

32. Rezvani-Moghaddam, P., Huda, A.K.S., Parvez, Q., and Koocheki, A. 2007. Indigenous knowledge in agriculture with particular reference to medicinal crop production in Khorasan, Iran. Managing Knowledge, Technology and Development in the Era of Information Revolution. Edited by A. Ahmed. Pp105-115.

33. Rees, A.R. 1992. Ornamental Bulbs, Corms and Tubers, C.A.B. International, Wallingford, UK.

34. Sadeghi, B. 1993. Effect of corm weight on flowering of saffron. Research and industrial Institutes of Khorasan, Press. Pp. 73. (In Persian)

35. Sadeghi, B., Aghamiri, A., and Negari, K. 2003. Effect of summer irrigation on saffron yield. In: Proceedings of the 3th National Symposium on Saffron. Mashhad. Iran. pp. 171-172. (In Persian)

36. Statistical Yearbook of Agriculture in Khorasan Razavi Province (SYAKRP). 2010. Available at Web site: Http://www.koaj.ir/news/default.asp?nk=63&maincatid=1184. (In Persian)

37. Statistical Report of Agriculture in South Khorasan Province (SRASKP). 2010. Available at Web site: Http://www.kj-agrijahad.ir. (In Persian)

38. Tammaro, F. 1999. Saffron (Crocus sativus L.) in Italy. In: M. Negbi, Editor, Saffron: Crocus sativus L., Harwood Academic Publishers, Australia. pp. 53–61.