تحلیل مکان‌یابی جایگاه‌های سوخت CNG در شهر مشهد با استفاده از مدل AHP در GIS

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 2، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 20، شهریور 1392   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v11i20.30704

نویسندگان

دکتر عزت الله مافی^{* 1}؛ دکتر محمد قاسمی خوزانی²؛ روح ‏الله خیام‏ پور²؛ سلمان حیاتی²

¹دانشگاه آزاد واحد شیروان

²دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با وقوع انقلاب صنعتی، شهرها به‏طور ناموزون شروع به توسعه یافتند، فضاهای باز شهری ناپدید شدند، مسائل حادّ بهداشتی، آموزشی، مسکن و اشتغال در شهرهای پرجمعیت به‏وجود آمد و تعادل در روابط اجتماعی و انسانی بین ساکنان شهری به هم خورد. با افزایش جمعیت شهرها، بحث توزیع فضایی مناسب خدمات شهری دارای اهمیت زیادی شد. با افزایش استفاده از وسایل نقلیه و موتوری، بحث مکان‏یابی جایگاه-های سوخت‏رسانی به این وسایل نقلیه در شهرها مورد توجه قرار گرفت. پراکنش نامناسب مکانی جایگاه‌های سوخت گاز طبیعی در شهرها از جمله مشکلاتی است که ذهن بسیاری از محققان مسائل شهری را به خود مشغول نموده است. موقعیت مکانی نیز از مهم‌ترین عوامل مؤثر در موقعیت یک جایگاه سوخت محسوب می‌شود و منجر به کسب درآمد بیشتر برای آن‌ها و ارائة خدمات مناسب‌تر برای استفاده کنندگان با حدأقل هزینه‌های ممکن می‌شود. هدف کلی این تحقیق شناخت و ارزیابی وضع موجود توزیع مراکز جایگاه‌های سوخت رسانی و ارزیابی مکان‌یابی این جایگاه‌ها در سطح شهر مشهد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در راستای توزیع عادلانه خدمات و ارتقاء رفاه جامعه و شهروندان می‌باشد. بنابراین در این پژوهش به بررسی تمامی ایستگاه‌های گاز طبیعی از لحاظ وضعیت مکان‌یابی بر اساس چهار شاخص مطلوبیت، سازگاری، ظرفیت و دسترسی در مدل AHP با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) پرداختـه شـده است.

کلیدواژه‌ها

جایگاه سوخت گاز طبیعی (CNG)؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ مدل AHP؛ شهر مشهد