بررسی تأثیر تلقیح سویه‌های مختلف ریزوبیومی و مصرف کود بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود بومی نیشابور درخراسان‌رضوی

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 5، دوره 4، شماره 1، فروردین 1392   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1392i1.33514

نویسندگان

محمد قاسم زاده گنجه ای^{* 1}؛ احمد اصغرزاده²

¹مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد

²موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به‌منظور بررسی‌ کارآیی تلقیح بذر نخود با سویه‌های مختلف ریزوبیوم و همچنین کاربرد کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد محصول نخود، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور واقع دراستان خراسان‌رضوی انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 13تیمار که 9تیمار شامل سویه‌های برتر باکتری معرفی‌شده توسط مؤسسه تحقیقات خاک‌وآب (15، 14، 13، 12، 9، 6، 3، 2،1 SWRI) و دو تیمار مصرف 70 و 140میلی‌گرم بر کیلوگرم نیتروژن بدون تلقیح از منبع کود اوره و یک تیمار مصرف کود سولفات روی به‌میزان 25کیلوگرم در هکتار و نیز شاهد (عُرف زارع) در چهار تکرار اجرا شد. براساس نتایج، تفاوت‌های معنی‌داری در بین تیمارها از نظر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک مشاهده شد. تیمار تلقیحی SWRI12 بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را تولید نمود که نسبت به تیمار شاهد، 77 تا 13درصد و نسبت به تیمارهای فاقد تلقیح، 25 تا 40درصد افزایش عملکرد داشت. از نظر تعداد و وزن گره‌ها، تیمارهای تلقیحی از وضعیت بهتری برخوردار بودند و حداکثر تعداد گره در تیمار تلقیحی SWRI12 با میانگین 75/12گره و در تیمارکودی نیتروژنه با مقدار کم با میانگین 5/3 گره کمترین تعداد را داشت. از نظر درصد نیتروژن، تیمار SWRI15 با 5/4درصد نیتروژن، بالاترین درصد را دارا بود. در مجموع دو سال، استفاده از مایه‌تلقیح در تمامی موارد سبب افزایش وزن خشک، درصد نیتروژن و عملکرد محصول گردید که این مقدار از 7درصد (سویه SWRI3) تا 25درصد (سویه SWRI2) متغیر بود.

کلیدواژه‌ها

ریزوبیوم؛ عملکرد؛ نخود؛ نیتروژن