بررسی خصوصیات فنولوژی و مورفولوژی و همبستگی آنها با عملکرد در ارقام نخود زراعی (Cicer arietinum L.) تحت اثر تنش خشکی و کود نیتروژنه‏ در استان کرمانشاه

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 6، دوره 4، شماره 1، فروردین 1392   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1392i1.33744

نویسندگان

مراد شعبان^* ؛ سیروس منصوری‌فر¹؛ مختار قبادی¹؛ سید حسین صباغ‏پور²

¹دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه

²مرکز تحقیقات همدان

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی و کود نیتروژنه‏ بر فنولوژی و مورفولوژی و همبستگی آنها با عملکرد دانة ارقام نخود زراعی اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت‌فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار تنش خشکی شامل سطح بدون تنش خشکی (آبیاری کامل)، سطح تنش خشکی متوسط (آبیاری در زمان کاشت و اوایل گلدهی) و سطح تنش خشکی شدید (بدون آبیاری)، در کرت‏های اصلی قرار گرفت. فاکتور تیمارهای کود نیتروژنه (در دو سطح مصرف‌کود و بدون مصرف کود) و رقم (با چهار رقم آزاد، بیونیج، هاشم و ILC482) در کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد تنش خشکی، اثر معنی‏داری روی صفات موفولوژیک و فنولوژیک، عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه گیاه نخود داشت. با افزایش شدت تنش خشکی، طول دورة رشد گیاه، ارتفاع گیاه، عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه کاهش یافت. در بین ارقام، رقم بیونیج در کوتاه‏ترین زمان، رسیدگی خود را کامل کرد و در شرایط تنش شدید، در طی 82روز مراحل فنولوژیک را طی کرد و دارای بالاترین میزان عملکرد ماده خشک و دانه بود. رقم هاشم، طولانی‏ترین طول دورة رشد را داشت. در شرایط بدون تنش نیز کود نیتروژن اثر مثبتی روی عملکرد دانه داشت.

کلیدواژه‌ها

رسیدگی؛ عملکرد؛ نخود