ارزیابی تحمل به سرما در کشت پاییزة نخود زراعی (Cicer arietinum L.) با استفاده از صفات فنولوژیک و مورفولوژیک در منطقة کردستان

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 7، دوره 4، شماره 1، فروردین 1392   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1392i1.33747

نویسندگان

حیدر نادری^{* 1}؛ مجید شکرپور¹؛ علی اصغری¹؛ همایون کانونی²؛ عزت الله اسفندیاری³

¹دانشگاه محقق اردبیلی

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان

³دانشگاه مراغه

چکیده

کشت پاییزة نخود در مقایسه با کشت بهارة آن، عملکرد بیشتری تولید می نماید؛ اما حساسیت محصول به سرما مانع از انجام این کار می شود. به‌منظور بررسی و شناسایی ارقام پُرمحصول و متحمل به سرما برای کشت پاییزه، 65لاین نخود زراعی (Cicer arietinum L.) به‌همراه رقم حساس به سرما ILC533 در سال زراعی 89-1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در ایستگاه سارال مرکز تحقیقات کشاورزی سنندج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحمل به سرما با استفاده از درصد بقاءء و درجة تحمل به سرما مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از نظر صفات ارتفاع بوته، وزن100دانه، عملکرد و درجة تحمل به سرما اختلاف معنی دار وجود داشت. همبستگی عملکرد دانه با درصد بقاء، مثبت و معنی دار و با درجة تحمل به سرما، منفی و معنی دار بود. تجزیة خوشه ای، ارقام مورد مطالعه را در سه گروه حساس و نیمه‌متحمل، متحمل و کاملاًمتحمل متمایز کرد. در این پژوهش، 14لاین با داشتن درجة تحمل سرمای 3 و کمتر از 3، درصد بقای 85 تا90درصد و عملکرد دانه بیش از 141گرم در مترمربع، به‌عنوان لاین های برتر شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

تحمل به سرما؛ درصد بقاء؛ کشت پاییزه؛ نخود