بررسی نقش کاربران در اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب از دیدگاه اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 5، شماره 1، تیر 1394، صفحه 101-118   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v5i1.19144

نویسندگان

محمد علی کریمیان^{* 1}؛ عباس حری²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانشگاه تهران

چکیده

هدف: در پژوهش‌های مختلف انجام‌گرفته در زمینة اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب، عوامل و سطوح مختلفی مانند وب‌سایت، منبع اطلاعاتی، اطلاعات و پیام، و بافتی که اعتبارسنجی در آن صورت می‌گیرد قابل ذکر است اما در این میان عامل دیگری نیز وجود دارد که نه به منبع مورد بررسی، که به کاربر یا جستجو کننده اطلاعات و ویژگی‌ها، خصوصیات و رفتارهای او مربوط می‌شود که در این پژوهش با بررسی و مطالعه هفت مدل اعتبارسنجی، ابتدا به نقش و جایگاه کاربران در اعتبارسنجی اشاره می‌شود و سپس، مهم‌ترین مؤلفه‌ها و معیارهای آنها از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی به تصویر کشیده شده است.
روش‌: پژوهش حاضر از نوع کتابخانه‌ای و همچنین پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری، اعضای هیئت‌علمی تمام وقت منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی است که تعداد آنها 1975 بوده است که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 322 نفر تعیین گردید. برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد.
یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که معیارهایی مانند هدف کاربر، توانایی کاربر (دانش موضوعی، دانش فناوری و اینترنت، و دانش ارزیابی) و انگیزه از مهم‌ترین معیارهای اعتبارسنجی مرتبط با کاربران از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی است.

کلیدواژه‌ها

اعتبار؛ اعتبارسنجی؛ منابع اطلاعاتی؛ وب، مدل‌های اعتبارسنجی؛ کاربران

مراجع

Alexander, J. E. & Tate, M. A. (1999). Web wisdom: How to evaluate and create information quality on the Web. , New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Retrieved Jun 25, 2010 , from: [ http://books.google.com/books? id=Uldz_xhgn8C&dq ]

Brandt, D.S. (1996). Evaluating information on the Internet. Computers in Libraries, 16, 44–46.

Eastin, M. S. (2001). Credibility assessments of online health information: The effects of source expertise and knowledge of content. Journal of Computer-Mediated Communication, 6(4), Retrieved June 5 2009 , Available in:

[ http://jcmc.indiana.edu/vol6/issue4/eastin.html ]

Fogg, B. J. (2002). Stanford guidelines for Web credibility. Stanford Persuasive echnology Lab, Stanford University. Retrieved February11, 2010, from: www.webcredibility.org/guidelines

Fogg, B. J. (2003). Prominence-interpretation theory: Explaining how people assess credibility online. CHI ’03 Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems, 722–723.

Fogg, B. J., Marshall, J., Laraki, O., Osipovich, A., Varma, C., Fang, N., Paul, J., et al. (2001).What makes Web sites credible? A report on a large quantitative study. Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, 61–68.

Fogg, B. J., Soohoo, C., Danielson, D. R., Marable, L., Stanford, J., & Tauber, E. R. (2003). How do users evaluate the credibility of Web sites? A study with over 2,500 participants. Proceedings of the 2003 Conference on Designing for User Experiences Retrieved Jun 25, 2010, from:[http://portal.acm.org/citation.cfm?id=997097&dl=GUIDE&coll=GUIDE&CFID

Fritch, J. W., & Cromwell, R. L. (2001). Evaluating Internet resources: Identity, affiliation, and cognitive authority in a networked world. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 52, 499–507.

Hawkins, S. D. (1999). What is credible information? Online, 23(5), 213–219.

Herring, S. D. (2001). Using the World Wide Web for research: Are faculty satisfied? Journal of Academic Librarianship, 27(3), 213–219.

Hilligoss, B. & Rieh, S. Y. (2008). Developing a unifying framework of credibility assessment: Construct, heuristics, and interaction in context. Information Processing and Management 44 , 1467–1484

Hovland, C. I., Janis, I. L., & Kelley, H. H. (1953). Communication and persuasion. New Haven, CT: Yale University Press.

Liu, Z. (2004). Perceptions of credibility of scholarly information on the Web. Nformation Processing & Management, 40, 1027–1038.

Liu, Z., & Huang, X. (2005). Evaluating the credibility of scholarly information on the Web: A cross cultural study. International Information & Library Review, 37, 99–106.

McCroskey, J. C., & Young, T. J. (1981). Ethos and credibility: The construct and its measurement after three decades. The Central States Speech Journal, 32, 24–34.

Metzger,M.J.(2007). Making Sense of Credibility on the Web: Models for Evaluating Online Information and Recommendations for Future Research. the American Society for Information Science and Technology, 58(13) , 2078–2091

Metzger, M.J.; Flanagin, A.J. & Zwarun, L. (2003). Student Internet use, perceptions of information credibility, and verification behavior. Computers & Education, 41, 271–290

Petty, R. E. & Cacioppo, J. T. (1986). The elaboration likelihood model of persuasion. Advances in Experimental Social Psychology, 19, 123–205.

Rieh, S. Y. (2002). Judgment of information quality and cognitive authority in the Web. Journalof the American Society for Information Science and Technology, 53, 145–161.

Rieh, S. Y. & Belkin, N. J. (1998). Understanding judgment of information quality and cognitive authority in the WWW. Proceedings of the ASIS Annual Meeting, 35, 279–289

Rieh, S. Y. & Danielson, D. R. (2007). Credibility: A multidisciplinary framework. In B. Cronin (Ed.), Annual Review of Information Science and Technology (Vol. 41, pp. 307-364). Medford, NJ: Information Today

Sanderz, M., Lewis, P. & Thornhill, A (1997). Research Methods for business students.pitman publishing.

Sundar, S. S. (2008). Technology and credibility: Cognitive heuristics cued by modality, agency, interactivity and navigability. In M. Metzger & A. Flanagin (Eds.), Digital media, youth, and credibility. MacArthur Foundation Series on Digital Media and Learning (pp. 73–100). Cambridge, MA: The MIT Press.

Taylor, R. S. (1986). Value-added processes in information systems. Norwood, NJ: Ablex.

Tseng, S., & Fogg, B. J. (1999). Credibility and computing technology. Communications of the ACM, 42(5), 39–44.

Wathen, C. N., & Burkell, J. (2002). Believe it or not: Factors influencing credibility on he Web. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 53, 134– 144

Wilson, P. (1983). Second-hand knowledge: An inquiry into cognitive authority. Westport, CT: Greenwood Press.