دیپلماسی علمی در اسناد فرادستی ایران و چگونگی تعامل با سازمان‌های بین‌المللی مطالعه موردی: سرن، توآس و آیسسکو

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 7، دوره 7، شماره 1، اردیبهشت 1397، صفحه 165-183   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jipr.v7i1.63956

نویسندگان

مرتضی نورمحمدی^* ؛ طیبه محمدی پور

علامه طباطبائی

چکیده

بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فناوری با هدف تأمین اهداف و منافع ملی و رسیدن به سطحی از همکاری‌های بین‌المللی، پدیده‌ای است که با نام «دیپلماسی علمی» مورد استفاده دولت‌ها قرار می‌گیرد. دیپلماسی علمی به دولت‌ها امکان می‌دهد تا در مناسبات دوجانبه و یا چندجانبه خود در سازمان‌های بین‌المللی که ماهیتاً سازمان‌هایی برای شکل‌دهی به همکاری بین‌المللی‌اند، به پیگیری منافع و مطالبات خود و تعامل با نظام جهانی مبادرت نمایند. سؤال پژوهش حاضر این است که شاخصه‌های دیپلماسی علمی در اسناد فرادستی جمهوری اسلامی ایران چیست و نحوه تعامل بر اساس شاخصه‌های مذکور در سازمان‌های بین‌المللی (سرن، توآس و آیسسکو) چگونه صورت می‌گیرد؟ مقاله حاضر به روش توصیفی و از طریق تحلیل محتوای کیفی مفاد اسناد فرادستی جمهوری اسلامی ایران فرضیه پژوهش را این‌گونه مطرح می‌کند که در اسناد فرادستی، شاخصه‌های دیپلماسی علمی در ابعاد همکاری‌های علمی بین‌المللی، پژوهش‌های مشترک علمی، شبکه‌سازی نخبگان و دانشمندان در سطح منطقه‌ای و جهانی مطرح‌شده و جهت کلی تلاش‌های دیپلماسی علمی ایران در سازمان‌های بین‌المللی مذکور نیز در راستای اجرا و پیاده‌سازی شاخصه‌های بیان‌شده صورت می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

دیپلماسی علمی؛ اسناد فرادستی؛ سازمانهای بین‌المللی؛ همکاری‌های بین‌المللی

مراجع

References

Bennett, R., & Kane, S. (2011). Internationalization of U.K university business schools: A survey of current practice. Journal of Studies in International Education, 15(4), 351–373.

Burns, W. j. (2013). The potential of science diaspora. Science & Diplomacy, 2(4), 1-5.

Dehgan, A., & Colglazier, E. W. (2012). Development science and science diplomacy. A Quarterly Publication, the AAAS Center for Science Diplomacy, 11(1), 8-15.

Esposito, M. K. (2008). Quarterly update on conflict and diplomacy. Journal of Palestine Studies, 37(3), 116-149.

Government Information Center. (2011). Visions 1404. Available at www.dlat.ir (in Persian)

Hormats, R. D. (2012). Science diplomacy and twenty – first century statecraft. Science & Diplomacy, 1(1), 1-3.

Knight, J. (2014). Higher education and diplomacy. Available at: http://cbie.ca/wp-content/uploads/2016/07/Jane-Knight-Briefing-Oct- 014.pdf

Islamic Parliament Research Center of the Islamic Republic of Iran. (2011). Fifth five-year development act. Available at http://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196. (in Persian)

Marginson, S. (2010). Higher education in the global knowledge economy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(5), 6962- 6980.

Mayer, M. C., & Knoblich, R. (2014). The global politics of science and technology. New York: Springer- Verlag, Berlin Heidelberg.

Mirhosseini, S. A., & Mohammadi Dostdar, H. (2013). Science diplomacy as a Soft Power. Soft Power Journal, 4(15), 127-147. (in Persian)

Movahedi Mousavi, A., & Kiani Bakhtiari, A. (2013). Science diplomacy and technology. Science Cultivation Journal, 2(2), 71-85. (in Persian)

Mousavi, A. K., & Bakhtiari, A. (2012). Science and technology diplomacy. Nesha Journal, 2(2), 75-80. (in Persian)

Mohammedian, A., & Rezaei, A. (2017). Transformation of diplomacy concept in international relations. Iranian Research Letter of International Politics, 5(1). (in Persian)

Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2015). Diplomatic bluebook 2015: Japanese diplomacy and international situation in 2014. Japan: ministry of foreign affairs of japan.

Patman, R. G., & Davis, S. (2015). Science diplomacy: new day or false dawn? Singapore: World Scientific Publishing Company.

The Office of the Supreme Leader. (2015).General policies in the field of science and technology. Available at http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27599. (in Persian)

The Office of the Supreme Leader. (2005). General policies for the development of science and research in higher education and research centers. Available at http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=22421. (in Persian)

The Office of the Supreme Leader. (2016). General policies of the sixth development, Available at http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=30128. (in Persian)

Taghavi, M., & Calligrapher, Y. (2010). A comparison between institutions involved in science and technology policy in iran and the region. Roshde Phanavari Quarterly, 21, 19-28. (in Persian)

Tazio, Y. (2009). The potential of science and technology diplomacy. Asia – Pacific Review, 16 (1)25-38.

Turekian, V. C., & Neureiter, N. P. (2012). Science and diplomacy: the past as prologue. Science & Diplomacy, 1(1), 1-5.

Supreme Council for Cultural Revolution. (2011). Holistic scientific map. Available at https://isacmsrt.ir/files/site1/pages/naghshe_jame_elmi.pdf. (in Persian)

Shargi, A. (2004). International scientific cooperation, tasks, performance issues ahead, the prospects for the proposed program, Office of international cooperation ministry of science, research and technology. (in Persian)

Salehi Omrani, I., & Karamkhani, Z. (2015). The position of the internationalization of higher education in national documents iran’s share in international higher education compared to other countries. Proceedings of the international conference on cross-border higher education. (in Persian)

Shoukri, M. (2016). Science diplomacy and the role of academic institutions, loughorough University London, United Kingdom.

UNCTAD. (2014). Science and Technology Diplomacy: Concepts and Elements of a Work Program. Available at http://unctad.org/en/docs/itetebmisc5_en.pdf

Zulfegharzadeh, M., & Sanaei, M. (2014). Diplomacy, science and technology: the theoretical framework and practical. Rahyaft Quarterly, Issue 54, 45-66. (in Persian)

http://www.kacst.edu.sa

http://www.twas.org

http:// www.isesco.org

http://public-archive.web.cern.ch/public-archive/

https://www.aaas.org/science-journals