The New Patterns of Epistemology of Legal Theorists (Uṣūlīs)

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

Article 6, Volume 47, Issue 1 - Serial Number 100, May 2015, Pages 185-207   

Document Type: Research Article

DOI: 10.22067/fiqh.v47i20.30379

Authors

Mahdi Nazemi Ardakani¹; Hamed Mustafavi Fard^{* 2}; Ahmad Ali Emami³

¹Assistant Professor and Head of the Cultural Thought and Studies Department, Socio-Cultural Faculty of Imam Hussayn (A.S.) Comprehensive University

²Ph.D. Student, Ferdowsi University of Mashhad

³Lecturer and Ph.D. Student of Higher Education Management, Allama Tabataba’i University

Abstract

The idea that the distinction of sciences has to be based on topics is facing serious criticisms and objections, since both arguments of the followers of this approach are violable and the history of science is replete with many examples that do not fit into this tight framework. This issue prompted some scholars such as Muḥaqqiq Khurāsānī to move toward distinction based on objective. This approach, however,
faced some problems and came under criticisms. Therefore, the contemporary legal theorists proposed other patterns; some have undertaken to present a new explanation of the quiddity of the subject of science, some have brought up the similitude of propositions and finally most of them have given up exclusivism and tended toward integrative patterns, not regarding as sufficient reliance on just topic or just ultimate objective and unanimously insisting that the obligation for the distinction of sciences to be in terms of the distinction of topics is an unobligated commitment and there is no incentive for this commitment. Little by little, they inclined toward the theory that all the affairs involved in conceptual unity that are valid in rational integration have to be included and one of them alone would not be sufficient; therefore, the axis of unity and multiplicity is the validity resulting from observing the rational expediencies and the aspects involved in them and not the personal codified objective, nor the topic, predicate, desired object (ghāyat), etc. (alone).

Keywords

pattern of epistemology; principles of jurisprudence; quiddity of topic; similarity of propositions; eclecticism; conventionalism

References

أصفهانی، أبوالحسن، وسیلة الوصول إلى حقائق الأصول، مقرر: میرزاحسن سیادتی سبزواری، قم، مؤسسه نشر إسلامی، ۱۴۱۹ق.

 

أصفهانى، محمدحسین، نهایة الدرایة فی شرح الکفایه، قم، انتشارات سید الشهداء (ع)، ۱۳۷۴.

 

انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الأصول، قم، مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۱۹ق.

 

ایروانى، على، الأصول فی علم الأصول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‏، ۱۴۲۲ق.

 

بجنوردی، حسن، منتهى الأصول، قم، بی‌نا، ۱۳۷۹.

 

بروجردی، حسین، نهایة الأصول، مقرر: حسین‌علی منتظری نجف‌آبادی، قم، مطبعه الحکمه، ۱۳۷۵.

 

تفتازانی، مسعود بن عمر، شرح المقاصد فی علم الکلام، پاکستان، دار المعارف النعمانیه، ۱۴۰۱ق.

 

جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه)، قم، نشر اسراء، ۱۳۷۵.

 

حائری اصفهانی، محمد حسین بن عبدالرحیم، الفصول اللغرویة فی الاصول الفقهیة، قم، دار احیاء العلوم الاسلامیه، ۱۴۰۴ق.

 

حسن‌زاده، صالح، «موضوع علم و معیار تمایز علوم»، آینه معرفت، تابستان، شماره ۳، ۱۳۸۳.

 

حسینی سیستانی، علی، الرافد فی علم الأصول، مقرر: منیر قطیفی، قم، مکتب آیه الله العظمى السید السیستانی، ۱۴۱۴ق.

 

حسینی شاهرودی، محمود، نتائج الأفکار فی الأصول، مقرر: محمدجعفر جزائرى، قم، آل مرتضی علیهم السلام‏، ۱۳۸۵.

 

حکیم، محسن، حقائق الأصول (تعلیقه بر کفایه محقق خراسانی)، قم، مکتبه بصیرتی، ۱۴۰۸ق.

 

حیدرى، على نقى، اصول الاستنباط، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه، ۱۴۱۲‏ق.

 

خرازى، محسن، عمدة الأصول، قم، موسسه در راه حق، ۱۴۲۲ق. ‏

 

خمینی، روح الله، تهذیب الأصول، مقرر: جعفر سبحانی تبریزی، قم، دار الفکر، ۱۳۶۷.

 

خمینی، روح الله ، جواهر الأصول، مقرر: محمدحسن مرتضوی لنگرودی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ۱۳۷۶.

 

خمینی، روح الله، مناهج الوصول إلى علم الأصول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار إمام خمینی (ره)، ۱۳۷۳.

 

خمینی، روح الله، تنقیح الأصول، مقرر: حسین تقوى اشتهاردى، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ۱۴۱۸ق.

 

خمینی، مصطفی، تحریرات فی الأصول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار إمام خمینی (ره)، ۱۳۷۶.

 

خوئی، أبوالقاسم، محاضرات فی أصول الفقه، مقرر: محمداسحاق فیاض، قم، مؤسسه نشر إسلامی، ۱۴۱۹ق.

 

روحانی، محمد صادق، زبدة الأصول، قم، مدرسه إمام صادق (ع)، ۱۴۱۲ق.

 

سبحانی تبریزی، جعفر، إرشاد العقول الى مباحث الأصول، مقرر: محمدحسین حاج عاملى، قم، موسسه امام صادق (ع)، ۱۴۲۲ق.

 

صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعه، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۹۸۱م.

 

طباطبایی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی: مرتضی مطهری، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا.

 

طباطبایی، محمد حسین، تعلیقات اسفار، قم، دار المعارف الاسلامیه، ۱۳۷۹.

 

عراقی، ضیاءالدین، بدائع الافکار، مقرر: هاشم آملی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

 

عراقی، ضیاءالدین، نهایة الأفکار، مقرر: محمد تقى بروجردى نجفی، قم، مؤسسه نشر إسلامی، ۱۴۰۵ق.

 

علی‌پور، مهدی و سیدحمیدرضا حسنی، پارادایم اجتهادی دانش دینی «پاد»، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۰.

 

فاضل موحدى لنکرانى، محمد، اصول فقه شیعه، مقرر: محمود ملکى اصفهانى، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، ۱۳۸۱.

 

فرامرز قراملکی، احد، «الگوی علم‌شناسی اصولیان»، مقالات و بررسی‌ها، بهار و تابستان، شماره ۷۵، دفتر ۳، ۱۳۸۳.

 

فرامرز قراملکی، احد، «قاعده موضوع کل علم یبحث فیه عن عوارضه»، مقالات و بررسی‌ها، زمستان و بهار، دفتر ۵۳ـ۵۴، ۱۳۷۱-۱۳۷۲.

 

فقیه، محمدتقى، البدایة و الکفایة (شرح کفایه الاصول)، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۸ق.

 

قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح الشمسیة، قم، زاهدی، بی‌تا.

 

لاریجانی، محمد صادق و مصطفی ملکیان، «اقتراح؛ کلام در روزگار ما در نظر خواهی از دانشوران»، نقد و نظر، زمستان، شماره ۹، ۱۳۷۵.

 

لاهیجی، عبدالرزاق، شوارق الالهام، قم، موسسه امام صادق (ع)، ۱۴۲۵ق.

 

مکارم شیرازى، ناصر، انوار الأصول، مقرر: احمد قدسى، قم، مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع)، ۱۴۲۸ق.

 

مکى عاملى، حسین یوسف، قواعد استنباط الأحکام، قم، بی‌نا، ۱۳۹۱.

 

نراقى، مهدى بن ابى‏ذر، انیس المجتهدین فی علم الأصول، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸.

 

هاشمى شاهرودى، على، دراسات فی علم الأصول، قم، موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، ۱۴۱۹‏ق.