محیط رسوبی و چینه ‌نگاری سکانسی توالی‌های کربناته ائوسن در ناحیه جنوب کرمان (بلوک لوت): با تأکید بر اهمیت تجمعات نومولیتی (یا پشته‌های نومولیتی)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 6، دوره 11، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 272-287   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v11i2.66889

نویسندگان

مسعود غفاری¹؛ مسیح افقه^{* 2}؛ وحید احمدی³

¹دانشگاه آزادعلوم و تحقیقات فارس، دانشگاه ازاد شیراز

²دانشگاه آزاد اسلامی شیراز

³دانشگاه ازاد شیراز

چکیده

در این مطالعه توالی‌های کربناته دریای کم عمق ائوسن در جنوب کرمان (بلوک لوت) در برش‌های خان‌گازان و خداگن به ترتیب با ضخامت‌های 75 و 48 متر مورد مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعات صحرایی و میکروسکپی بر اساس توزیع محیطی روزن‌داران کف‌زی بزرگ به شناسایی 7 رخساره شامل پکستون ماسه‌دار، رودستون نومولیتی، پکستون ـ گرینستون بایوکلاستی جلبک‌دار، رودستون ـ بایندستون جلبک‌دار، وکستون ـ باندستون مرجانی، پکستون ـ گرینستون نومولیتیوکلاستیک و پکستون ـ گرینستون بایوکلاستی منجر شد که درون یک مدل رمپ کربناته برای ته‌نشست‌های ائوسن پیشنهاد شدند. همچنین نتایج حاصل از مطالعات چینه ‌نگاری سکانسی به شناسایی دو سکانس رده سوم دربرگیرنده چهار سیستم تراکت در این مجموعه منجر شد. علاوه بر این، تجمعات پوسته‌های Nummulites (پشته‌های نومولیتی) با ساختارهای برآمده کم ارتفاع، درون بخش رمپ میانی و تحت تأثیر شرایط جریانی با انرژی‌ متوسط تا زیاد (همچون جریانات امواج) حاصل تجمعات پوسته‌های تک گونه‌ای Nummulites perforatus برای اولین بار از این ناحیه معرفی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

ائوسن؛ چینه نگاری سکانسی؛ کرمان؛ رخساره؛ نومولیت

مراجع

آقانباتی، ع.، 1385. زمین شناسی ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.

حاجیان، ج.، 1375. زمین شناسی ایران: پالئوسن ـ ائوسن در ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 460 ص.

شهمرادی، م.، فاریابی، ع.، 1390. زیست چینه ‌نگاری و بوم ‌شناسی دیرینه روزن‌داران نهشته‌های پالئوسن ـ ائوسن در برش ابارق، شمال غرب شهر بم، کرمان. دومین همایش زمین ‌شناسی فلات ایران، دانشگاه زرند کرمان.

Adey, W.H., 1978. Algal ridges of the Caribbean Sea and West Indies. Phycologia, 17: 361-367.

Arni, P., 1965. L'evolution des Nummulitinae en tantquefacteur de modification des depôtslittoraux. Memoir Bureau Recherches Geology Minières, 32: 7-20.

Aigner, T., 1985. Biofabrics as dynamic indicators in nummulite accumulations. Journal of Sedimentary Petrology, 55: 131-134.

Bassi, D., 2005. Larger foraminiferal and coralline algal facies in an Upper Eocene storminfluenced, shallow-water carbonate platform (ColliBerici, north-eastern Italy). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 226: 17-35.

Beavington-Penney, S.J., Paul Wright, V., & Racey, A., 2005. Sediment production and dispersal onforaminifera‐dominated early Tertiary ramps: the Eocene El Garia Formation, Tunisia. Sedimentology, 52: 537-569.

Beavington-Penney, S.J., & Racey, A., 2004. Ecology of extant nummulitids and other larger benthic foraminifera: applications in palaeoenvironmental analysis. Earth-Science Reviews, 67: 219-265.

Berberian, M., & King, G.C.P., 1981. Towards a paleogeography andtectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Sciences, 18: 210-265.

Catuneanu, O., 2006. Principles of Sequence Stratigraphy. Elsevier, Amsterdam, 1-375.

Catuneanu, O., Abreu, V., Bhattacharya, J.P., Blum, M.D., Dalrymple, R.W., Eriksson, P.G., Fielding, C.R., Fisher, W.L., Galloway, W.E., Gibling, M.R., Giles, K.A., Holbrook, J.M., Jordan, R., Kendall, C.G.St.C., Macurda, B.O.J., Martinsealln, A.D., Neal, Mi.J.E., Nummedal, D., Pomar, L., Posamentier, H.W., Pratt, B.R., Sarg, J.F., Shanley, K.W., Steel, R.J., Strasser, A., Tucker, M.E., & Winker, C., 2009. Towards the standardization of sequence stratigraphy. Earth-Science Reviews, 92: 1-33.

d'Archiac, A., 1850. Histoire des progrès de la geologie de 1834 à 1849, Première partie.3, Formation nummulitique, rochesigneesoupyrogènes des epoques quaternairesettertiaires. Societe Geologique de France, Paris, 1-624.

Dunham, R.G., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Ham, W.E., (ed.), classification of carbonate Rocks. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 1: 108-121.

Flugel, E., 2010. Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis, Interpretation and Application. Springer-Verlag, Berlin, 1-976.

Foster, M.S., 2001. Rhodoliths: between rocks and soft places. Journal of Phycology, 87: 659-667.

Ghasemipurafshar, Y., Vaziri, M.R., Dastanpour, M., & Arab, A.L., 2015. Lutetian Schizaster fauna (Echinoidea, Spatangoida) from Sargaz area, south of Kerman, Iran. Journal of Science, Islamic Republic of Iran, 26: 131-138.

Hadi, M., Parandavar, M., Kiani, M., & Dabaghisadr, F., 2016a. The first marine record of the Bartonian Nummulites and Calcareous nannofossils at the Tihoiyeh section of the Jiroft area (Central Iran). European Geosciences Union General Assembly, Vienna.

Hadi, M., Mosaddegh, H., & Abbassi, N., 2016b. Microfacies and biofabric of nummulite accumulations (Bank) from the Eocene deposits of Western Alborz (NW Iran). Journal of African Earth Sciences, 124: 216-233.

Haq, B.U., Hardenbol, J., & Vail, P.R., 1987. Chronology of fluctuating sea levels since the Triassic. Science, 235: 1156-1167.

Heydari, E., Hassanzadeh, J., Wade, W.J., & Ghazi, A.M., 2003. Permian-Triassic boundary in the Abadeh section of Iran with implication for mass extinction, Part1- Sedimentology. Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology, 193: 405-423.

Hottinger, L., 1977. Distribution of larger Peneroplidae, Borelisand Nummulitidae in the Gulf of Elat, Red Sea. Utrecht Micropaleontological Bulletins, 15: 35-109.

Hunt, D., & Tucker, M.E., 1992. Stranded parasequences and the forced regressive wedge systems tract: deposition during base level fall. Sedimentary Geology, 81: 1-9.

Macintyre, I.J., Rutzler, K., Norris, J.N., Smith, K.P., Cairns, S.D., Bucher, K.E., & Steneck, R.S., 1991. An early Holocene reef in the western Atlantic: submersible investigations of a deep relict reefoff the west coast of Barbados, W.I. Coral Reefs, 10 (3): 167-174.

Nabavi, M.H., 1976. An introduction to the geology of Iran. Geological Survey of Iran, 1-109, (In Persian).

Papazzoni, C.A., 2008. Preliminary palaeontological observations on some examples of “nummulite banks”: sedimentary or biological origin? Rendiconti Online della Società Geologica Italiana, 2: 135-138

Racey, A., 2001. A review of Eocene Nummulite accumulations: structure, formation and reservoir potential. Journal of Petroleum Geology, 24: 79-100.

Schaub, H., 1981. Nummulites at Assilines de la Tethys paleogène: taxinomie, phylogenèse et biostratigraphie. Atlas I: Hans Schaub: Birkhäuser, 105: 1-236.

Seddighi, M., Briguglio, A., Hohenegger, J., & Papazzoni, C.A., 2015. New results on the hydrodynamic behaviour of fossil Nummulites tests from two Nummulite Banks from the Bartonian and Priabonian of Northern Italy. Bollentin Society Paleontology Italy, 54: 106-116.

Steller, D.L., & Foster, M.S., 1995. Environmental factors influencing distribution and morphology of rhodoliths in Bahia Conception, B.C.S., Mexico. Journal of Experimental Marin Biology and Ecology, 194: 201- 212.