تأثیر قارچ میکوریزا و کود فسفر بر غلظت رنگیزه های فتوسنتزی و عناصر غذایی لوبیا(Phaseolus vulgaris L.) در شرایط تنش شوری

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 10، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 8، تیر 1390، صفحه 233-244   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i2.13531

نویسندگان

بهاره پارسا مطلق¹؛ سهراب محمودی^{* 2}؛ محمد حسن سیاری زهان³؛ مهدی نقی زاده⁴

¹گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

²گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

³گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

⁴دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

همزیستی قارچ میکوریزا با ریشه گیاهان از طریق بهبود جذب عناصر غذایی می‏تواند باعث واکنش مثبت گیاهان به ویژه در شرایط تنش شوری شود. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا و کود فسفر بر میزان غلظت رنگیزه‏های فتوسنتزی و عناصر غذایی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آبیاری با آب شور، آزمایشی گلدانی در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شوری آب آبیاری با چهار سطح (500 ]شاهد[، 2000، 4000 و 6000 میکرو‏زیمنس بر سانتی متر)، کود سوپر فسفات تریپل در سه سطح (صفر، 100 و 200 میلی‏گرم در کیلوگرم خاک) و قارچ میکوریزا در سه سطح (قارچ های گونه Glomus mosseae و Glomus intradices و شاهد بدون قارچ) بود. نتایج نشان داد که همراه با افزایش شوری، غلظت کلروفیل‏های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، پتاسیم، کلسیم و فسفر برگ در مرحله گلدهی کاهش یافت، اما در مقابل غلظت سدیم و نسبت Na/K افزایش پیدا کرد. در بین صفات مورد بررسی، قارچ های میکوریزا بر غلظت کلسیم برگ و کلروفیل a تأثیر معنی داری نداشتند. اثر متقابل کود فسفر و شوری نیز بر غلظت کلروفیل b، غلظت سدیم و فسفر برگ معنی دار بود. در بین دو گونه قارچ مورد استفاده، گونه‏ی G. intraradices عملکرد بهتری در افزایش غلظت کلرفیل و بهبود تغذیه ای گیاه لوبیا در شرایط تنش شوری داشت. در نتیجه می‏توان چنین بیان داشت که در شدت های پایین تنش شوری، مصرف کود فسفر به همراه قارچ‏های میکوریزا در لوبیا می‏تواند از طریق افزایش جذب عناصر غذایی و غلظت رنگیزه های فتوسنتزی در کاهش اثرات منفی تنش شوری مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

شوری آب؛ کلروفیل؛ کود زیستی