اثرات اندازه ذرات علوفه یونجه و مکمل روغن سویا بر مصرف خوراک، قابلیّت هضم، رفتار جویدن و عملکرد گاوهای شیرده هلشتاین در اوایل شیردهی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 6، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، تیر 1389   

نوع مقاله: مقالات علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v3i2.11068

نویسندگان

مهدی خلیل ارجمندی^* ؛ اسداله تیموری یانسری

گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

چکیده

از هشت رأس گاو هلشتاین با میانگین روزهای شیردهی 10±60 در قالب یک طرح چرخشی 4×4 طی چهار دوره 21 روزه به منظور بررسی اثرات اندازه ذرات علوفه یونجه و مکمل روغن سویا در جیره بر مصرف خوراک، قابلیّت هضم، فعّالیّت جویدن، تولید و ترکیبات شیر استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره بدون روغن سویا با یونجه بلند، 2) جیره حاوی 4 درصد روغن سویا و یونجه بلند، 3) جیره بدون روغن سویا با پودر یونجه و 4) جیره حاوی 4 درصد روغن سویا و پودر یونجه بود، به صورت کاملاً مخلوط به ترتیب حاوی20،20 و60 درصد ذرت سیلویی، علوفه یونجه و کنسانتره تغذیه شد. مکمل روغن تأثیری بر ماده خشک مصرفی نداشت، اما قابلیّت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی، چربی خام و خاکستر را کاهش و قابلیّت هضم پروتئین خام را افزایش داد. با کاهش اندازه ذرات علوفه، مصرف ماده خشک و ماده آلی افزایش و قابلیّت هضم ماده خشک، ماده آلی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی، چربی خام و خاکستر کاهش یافت. کاهش اندازه ذرات و مکمل سازی روغن، زمان نشخوار و کل فعّالیّت جویدن را کاهش داد. با افزودن روغن به پودر یونجه یک اثر همکوشی بر کاهش زمان مصرف خوراک، نشخوار و کل فعّالیّت جویدن مشاهده شد. غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه با کاهش اندازه ذرات علوفه و افزودن روغن کاهش یافت. کاهش اندازه ذرات سبب افزایش نرخ عبور و کاهش میانگین زمان ماندگاری شکمبه ای گردید، اما تحت تأثیر مکمل روغن قرار نگرفت. مکمل روغن تولید شیر را افزایش و درصد چربی و پروتئین آن را کاهش داد. با کاهش اندازه ذرات، تولید شیر فقط در تیمارهای حاوی مکمل روغن افزایش یافت، اما به طور کلی درصد چربی و پروتئین شیر تحت تأثیر اندازه ذرات قرار نگرفت. مکمل سازی روغن در جیره نه تنها سبب افزایش چربی شیر نشد، بلکه سبب کاهش معنی-دار هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی و چربی شیر گردید