رابطه تسهیم دانش و قابلیت نوآوری در کتابخانه‌های دانشگاهی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 2، دوره 5، شماره 2، مهر 1394، صفحه 22-39   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v5i2.38130

نویسندگان

ابراهیم زارعی^{* 1}؛ محمد حسن زاده²؛ عصمت مومنی³

¹دانشگاه علامه طباطبایی تهران

²دانشگاه تربیت مدرس

³دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف: پژوهش حاضر از یک‌جهت به‌دنبال تعیین میزان تسهیم دانش، ظرفیت جذب و قابلیت نوآوری در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سال 1393 و از جهت دیگر به‌دنبال شناخت رابطه تسهیم دانش و قابلیت نوآوری در این کتابخانه‌ها است.
روش‌: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی و همبستگی صورت گرفته است. جامعه پژوهش را 190 نفر از کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی تشکیل می‌دهند که از این تعداد با توجه به جدول مورگان 123 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد و تعداد 98 نفر به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی Pearson، t-test و آزمونANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند. همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار اموس برای نشان دادن ارتباط همزمان متغیرها استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان ‌داد که میزان تسهیم دانش، قابلیت نوآوری و ظرفیت جذب در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سطح مطلوبی قرار ندارند. با توجه به جدول 6 رابطه مثبت و مستقیمی بین تسهیم دانش و ظرفیت جذب وجود دارد. همچنین، رابطه مستقیم و معنی‌داری بین ظرفیت جذب و قابلیت نوآوری مشاهده می‌شود. در نهایت برای دو متغیر تسهیم دانش و قابلیت نوآوری همبستگی معناداری وجود دارد. با بررسی سه متغیر اصلی پژوهش چنین می‌توان نتیجه گرفت که ظرفیت جذب به‌عنوان متغیری واسطه‌گر بین دو متغیر تسهیم دانش و قابلیت نوآوری نیست بلکه تسهیم دانش و قابلیت نوآوری به‌گونه‌ای مستقیم باهم در ارتباط هستند.

کلیدواژه‌ها

تسهیم دانش؛ ظرفیت جذب؛ قابلیت نوآوری؛ کتابداران؛ کتابخانه‌ها

مراجع

انصاری رنانی، قاسم؛ قاسمی نامقی، محمد (1388). ارزیابی اثر مدیریت دانش در خلق استراتژی رقابتی تمایز از مجرای زنجیره ارزش فعالیت‌های سازمان، پژوهش‌نامه مدیریت تحول،1(2)، 1-20.

افخمی روحانی، حسین؛دعایی، حبیب الله(1391). رابطه اقدامات منابع انسانی و میزان اجرای مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد. کتابداری و اطلاع رسانی،1(2)، 55- 70.

حسینی، محمود؛ حاجی پور، بهمن (1387). تبیین روابط ذهنیت مشترک، ظرفیت جذب دانش، نوآوری و انعطاف‌پذیری: شرکت‌های دارویی کشور. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 12(4)، 155- 176.

خاتمیان‌فر، پریسا؛ پریرخ، مهری (1386). بررسی وضعیت و شیوه‌های به اشتراک‌گذاری دانش در سازمان کتابخانه‌ها آستان قدس رضوی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه فردوسی مشهد.

خاتمیان‌فر، پریسا؛ پریرخ، مهری (1388). بررسی عامل ها مشوق و بازدارنده اشتراک دانش در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 10(45)، 223- 246.

خوانساری، جیران؛ حری، عباس (1387). بررسی وضعیت مدیریت دانش در کتابخانه‌های تخصصی امور برق و ارائه الگوی پیشنهادی. مجله کتابداری، 42(47)، 31-62.

رمضانیان، محمدرحیم؛ بساق زاده، نرجس (1390). تأثیر توانایی جذب و فرهنگ‌سازمانی بر موفقیت اجرای سیستم‌های اطلاعاتی (IS) در شرکت‌های تولیدی قطعات خودروی استان گیلان. مدیریت فناوری اطلاعات، 3(9)، 41- 68.

سهرابی یورتچی، بابک؛ رئیسی ونانی، ایمان؛ شفعیا، سپیده (1389). ارائه الگوی کاربردی برای سنجش میزان توانمندی تسهیم دانش (بررسی دانشگاه‌های دولتی تهران). علوم و فناوری اطلاعات، 1(26)، 5- 28.

علامه، سید محسن؛ موسوی زاده نوقابی، الهام سادات و تیموری اصل، شیرین (1391). بررسی تأثیر تسهیم دانش بر نوآوری در بین مدیران سازمان‌هایی بازرگانی (مطالعه موردی: سازمان‌هایی بازرگانی شهر کرج). اولین همایش ملی مدیریت و کارآفرینی، خوانسار، دانشگاه پیام نور مرکز خوانسار.

علی‌زاده، فاطمه (1391). بررسی رابطه بین سبک مدیریت و تسهیم دانش در کتابخانه‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه علامه طباطبایی.

فرج پهلو، عبدالحسین؛ خجسته فر، مرجان (1390).کاربرد مدل مطالعه زیرساخت های مدیریت دانش در سازمانها در مراکز اطلاع رسانی: مطالعه موردی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 27(1)، 207-231.

کشاورز، محمدعلی (1386). موانع و تسهیل‌کننده‌های تسهیم دانش، مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی، اولین کنفرانش ملی مدیریت دانش.13-14 بهمن.

هادیزاده مقدم، اکرم؛ قلیج لی، بهروز، محبی، پروین (1391). بررسی رابطه بین تسهیم دانش و نوآوری سازمان‌هایی خدمات مالی: بانک رفاه کارگران. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 17(1).

یوسفی، احسان؛ صادق فیضی، جعفر؛ سلیمانی، محمد (1390). بررسی میزان تأثیر مدیریت دانش بر نوآوری (در میان مدیران و کارکنان شرکت‌های فناور مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه ارومیه). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،1 (3): 29-51.

Andrawina, L., Govindaraju, R., Samadhi, T. A., & Sudirman, I.(2008). The Effect of Interorganizational Relationship on Knowledge Sharing Capability and Absorptive Capacity. Proceedings of the 9th Asia Pasific Industrial Engineering & Management Systems Conference.

Chen, Y. S. Lin, M. J. J. & Chang, C. H. (2009). The positive effects of relationship learning and absorptive capacity on innovation performance and competitive advantage in industrial markets. Industrial Marketing Management,38(2), 152-158.

Hold,c.p.(2007).Knowledge sharing: moving away from the obsession with best practices.Journal of knowledge management, 11(1), pp. 36-47.Retrieved Agust14,2012.

Liao, S. H., Fei, W. C., & Chen, C. C. (2007). Knowledge sharing, absorptive capacity, and innovation capability: an empirical study of Taiwan's knowledge-intensive industries. Journal of Information Science, 33(3), 340-359.

Lin, H. F. (2007). Effects of extrinsic and intrinsic motivation on employee knowledge sharing intentions. Journal of information science, 33(2), 135-149.

Minbaeva, D.,Pedersen, T.,bjorkman, I., Fey, C. F., & Park, H. J.(2003).MNC knowledge transfer, subsidiary absorptive capacity, and HRM. Journal of International Business Studies, 34(6), 586- 599.

Saenz, J. Aramburu, N. & Rivera, O. (2009). Knowledge sharing and innovation performance: a comparison between high-tech and low-tech companies. Journal of Intellectual Capital, 10(1), 22-36.

Yeşil, Salih; Kaya, Ahmet(2012). The Role of Organizational Culture on Innovation Capability: An Empirical Study. International Journal of Information Technology and Business Management, 29th October 2012. Vol.6 No.1, © 2012 JITBM & ARF. All rights reserved.