کارکرد توصیف در رمان حین ترکنا الجسر

زبان و ادبیات عربی

مقاله 1، دوره 6، شماره 11، مرداد 1393، صفحه 1-28   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v6i11.32403

نویسندگان

راضیه سادات سادات الحسینی^{* 1}؛ فرامرز میرزایی²

¹تربیت مدرس

²بوعلی سینا همدان

چکیده

رمان ظرفیت و پتانسیل آن را دارد تا آرمانهای والای انسانی را به بهترین وجه و با زبان خاص خود به تصویر کشیده و چونان ابزاری در دست نویسنده اش بیانگر دغدغه های او باشد.
رمان «حین ترکنا الجسر» عبدالرحمان منیف از جمله رمانهایی است که بعد از شکستهای متوالی اعراب در برابر اسرائیل نگاشته شده و تصویرگر رنجها و آرزوهای یک انسان جویای آزادی و حقیقت است که در این مسیر شکست خورده و دچار سرخوردگی شده است.
منیف در «حین ترکنا الجسر» به شیوه ای هنرمندانه از ابزار «توصیف» که مهمترین ابزار هر روایت است بهره گرفته و شخصیت ها،زمانها و مکانها را به گونه ای توصیف کرده که در راستای فضای شکست و نا امیدی حاکم بررمانش قرار گیرند.توصیفات موجود در این رمان به سبب تداخل ماهرانه اش با روایت، توصیفاتی ساده و کوتاه است و این از یک سو باعث صرفه جویی در واژگان شده وبر سرعت داستان می افزاید و از سوی دیگر برای خواننده ملال آور نیست.
می توان گفت عنصر توصیف در «حین ترکنا الجسر» هم کارکردی زیبایی شناسیک دارد ،هم کارکردی توضیحی و تفسیری و در عین حال نقش به پیش برندگی وپویا نمایی حوادث را نیزبه خوبی ایفا می کند .

کلیدواژه‌ها

عبدالرحمان منیف؛ توصیف؛ روایت؛ رمان حین ترکنا الجسر

مراجع

أبو هیف، عبدالله. (2006). المصطلح السردی تعریبا و ترجمه. فی النقد الأدبی العربی الحدیث. مجله جامعه تشرین للدراسات و البحوث العلمیه. المجلد 28. العدد 1.

بدر یوسف، شوقی. (2010). الروایه السیاسیه عند عبدالرحمان منیف.

www.arabnet5.com/news.asp?c=2&id=48615

بشیر العوف، مؤمنه. (1994). قراءه فی روایات الدکتور عبدالرحمان منیف. مجله المشرق. العدد 1 و 2. السنه 68. صص 389-420.

http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/466367?sta

خلیفه سلمان، طلال. (2012). مستویات السرد الوصفی القرآنی دراسه أسلوبیه. بغداد: مؤسسه الرافد للمطبوعات. الطبعه الأولی.

درّاج، فیصل. (2004). الروایه و تأویل التاریخ (نظریه الروایه و الروایه العربیه). المغرب: المرکز الثقافی العربی و الدار البیضاء. الطبعه الأولی.

زیتونی، لطیف. (2002). معجم مصطلحات نقد الروایه. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون و دار النهار للنشر. الطبعه الأولی.

السعیدی، عبدالکریم. (2008). شعریه السرد فی شعر احمد مطر. لندن: دار السیاب. الطبعه الأولی.

طرابیشی، جورج. (1985). رمزیه المرأه فی الروایه العربیه و دراسات أخری. بیروت: دار الطلیعه للطباعه و النشر. الطبعه الثانیه.

عبد الجبار دریدی، محمد رشدی. (2010). رساله الماجیستر (النص الموازی فی أعمال عبدالرحمان منیف الأدبیه (دراسه نقدیه تحلیلیه)). نابلس: جامعه النجاح الوطنیه.

الکردی، عبد الرحیم. (2006). السرد فی الروایه المعاصره. القاهره: مکتبه الآداب. الطبعه الأولی.

لحمدانی، حمید. (1991). بنیه النص السردی من منظور النقد الأدبی. بیروت: المرکز الثقافی العربی. الطبعه الأولی.

مرتاض، عبدالملک. (1998). فی نظریه الروایه بحث فی تقنیات السرد. الکویت: عالم المعرفه.

-----------------. (1991). خصائص الخطاب السردی لدی نجیب محفوظ دراسه فی زقاق المدق. مجله فصول. العدد 35 -36.

http://www.noormags.com/view/fa/magazine/710

منیف، عبدالرحمان. (2006). حین ترکنا الجسر. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر. الطبعه التاسعه.

میرزایی، فرامرز و مریم رحمتی ترکاشوند. (2011). جمالی‌ات اللغه السردیه عند میسلون هادی (دراسه الوصف فی "حلم وردی فاتح اللون"نموذجا). مجله الجمعیه العلمیه الإیرانیه للغه العربیه و آداب‌ها. العدد 19.

نمر عدوان. (2001). نمر. رساله الماجیستر (تقنیات النص السردی فی أعمال جبراً إبراهیم جبراً الروائیه). نابلس: جامعه النجاح الوطنیه.

النابلسی، شاکر. (1991). مدار الصحراء دراسه فی ادب عبدالرحمان منیف. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر. الطبعه الأولی.

-------------. (1992). مباهج الحریه فی الروایه العربیه. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر. الطبعه الأولی.

منابع فارسی

احمدی، هادی. (1387). ترجمه و نقد رمان آنگاه که پل را ترک کردیم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران پردیس قم.

حرّی، ابوالفضل. (1389). همبستگی سطوح روایت و فرا کارکردهای هلیدی در داستان حسنک وزیر. مجله ادب پژوهی. شماره 12.

طلوعی، وحید و کمال خالق پناه. (1387). روایت شناسی و تحلیل روایت. مجله خوانش. شماره 9.