A Study on Determining the Date and Audience of Surah Al-Ma'un

علوم قرآن و حدیث

Article 11, Volume 51, Issue 2 - Serial Number 103, December 2019, Pages 217-238   

Document Type: پژوهشی

DOI: 10.22067/naqhs.v51i2.62989

Authors

Zahra Kalbasi Ashtari¹; Amir Ahmadnezhad^{* 1}; Mohammad Ali Mahdavirad²

¹Isfahan University

²University of Tehran - Farabi Campus

Abstract

According to most Quranic commentators, Surah Al-Ma'un was revealed in Mecca. Based on its chronological order of revelation, it is also classified as one of the first Meccan surahs, which is in keeping with the length, tone, and rhyme of this surah. As for the content, the first verses of this surah were revealed in the denunciation of disbelievers of the Hereafter, and the middle verses in the censure of deceitful observers of prayer. As a result, some argue that this surah has been discontinuously reveled in Mecca and Medina, and some contend that it has been thoroughly revealed in Median.
The earlier accounts regarding the revelation of this surah in Mecca or Median also lend credit to this claim. However, according to the findings of this study, the semantic and literal link between the middle verses of this surah and its early content demonstrates its continuous revelation. On the other hand, the style of the Surah al- Ma'un and its resemblance to other early Meccan Surahs corroborates its position in the chronological orders of revelations. Finally, given that this surah was revealed in the early years of Mecca and hypocrisy was not at an issue at that time, and based on various types of revelation that spoke of an act of worship called salah among the polytheists and followers of other religions, it is evident that Surah al- Ma'un is directed at polytheists as its main audience.

Keywords

al-ma'un; Mecca; Maki; continuous revelation; revelation of discrete

References

ابن عاشور، محمدبن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ، بی‌تا.

ابن عطیه، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1422 ق.

ابن کثیر، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، محمدحسین شمس الدین، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، 1419 ق.

ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: اسعدمحمد طیب، ریاض، مکتبة نزار مصطفی الباز، چاپ سوم، 1419 ق.

ابن‌ابی‌زمنین، محمدبن عبدالله، تفسیر ابن ابی زمنین، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1424 ق.

ابوالفتوح، حسین‌بن‌علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، تحقیق: محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد، آستان قدس رضوی، 1408 ق.

ابوحیان، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق: صدقی محمد جمیل، بیروت، دار الفکر، 1420 ق.

اسماعیلی زاده، عباس، «واکاوی معنای دین در کابردهای قرآنی آن»، مجله آموزه‌های قرآنی، مشهد، 1391، ش 15

آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، علی عبدالباری عطی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415 ق.

بازرگان، مهدی، پابه پای وحی (مجموعه آثار بازرگان)، تهران، بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان، 1392.

بهجت پور، عبدالکریم، همگام با وحی، قم، مؤسسه تمهید، 1390.

بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: محمدعبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1418 ق.

ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد، جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، تحقیق: شیخ محمدعلی معوض و شیخ عادل احمد عبدالموجود، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1418 ق.

حبنّکه، عبدالرحمن حسن، معارج التفکر و دقائق التدبر، دمشق، دارالقلم، بی‌تا.

حسن طه، علی، ابعاد التنزیل، لبنان، الهرمل، 1414 ق.

حوی، سعید، الاساس فی التفسیر، قاهره، دار السلام، چاپ ششم، 1424 ق.

دروزة، محمدعزه، التفسیر الحدیث، قاهره، دار إحیاء الکتب العربیة، چاپ دوم، 1383 ق.

زمخشری، محمودبن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407 ق.

سمرقندی، نصربن محمد، بحرالعلوم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.

سیوطی، عبدالرحمن‌بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404 ق.

شوکانی، محمدبن علی، فتح القدیر، دمشق، بیروت، دار ابن کثیر، دار الکلم الطیب، 1414 ق.

شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار، تحقیق: پرویز اذکائی، تهران، مرکز انتشار نسخ خطی، 1368.

صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، 1365.

طالقانی، محمود، پرتوی از قرآن، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1362.

طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1374.

طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمد جواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372.

طبری، محمدبن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه، 1412 ق.

طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه شیخ آغابزرگ تهرانی و تحقیق احمد قصیرعاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

فخررازی، محمدبن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420 ق.

فراء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، تحقیق: احمد یوسف نجاتی/ محمدعلی نجار/ عبدالفتاح اسماعیل شلب، مصر، دارالمصریه للتألیف و الترجمه، 1980 م.

فضل الله، محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، 1419 ق.

فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، الصافی، تهران، انتشارات الصدر، 1415 ق.

قاسمی، محمد جمال الدین، محاسن التأویل، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1418 ق.

قطب، سید، فی ظلال القرآن، بیروت- قاهره، دارالشروق، چاپ هفدهم، 1412 ق.

قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، طیب موسوی جزایری، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1363.

ماوردی، علی بن محمد، النکت و العیون، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا.

مراغی، احمدبن مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.

معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ دوم، 1415 ق.

مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1424 ق.

مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار احیاء تراث، 1423 ق.

هواری، هود بن محکم، تفسیر کتاب الله العزیز، الجزایر، دار البصائر، 1426 ق.