مدیریت و دفع رواناب های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و تکنیک River tools (مطالعۀ موردی: منطقۀ یک شهر اهواز)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 1، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 22، شهریور 1393   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v12i22.36127

نویسندگان

عزت الله مافی¹؛ غلامرضا مرادی^{* 2}؛ سلمان حیاتی³؛ روح‌الله خیام پور⁴

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²علم و صنعت

³عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد

⁴انشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اهداف: شهر اهواز یکی از کلان شهرهای ایران و به لحاظ توپوگرافی، جزو مناطق پست و جلگه ای با شیب بسیار کم است. در این شهر ساخت و ساز های غیر اصولی و بارش های آنی و رگباری از عوامل مهم آب گرفتگی معابر هستند. این عوامل، باعث شده است تا به این موضوع پرداخته شود.
روش: این پژوهش که به روش توصیفی/ تحلیلی انجام شده و مبتنی بر روش علی و معلولی است با استفاده از قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و تکنیک River tools به بررسی، شناسایی و مدیریت آب های سطحی و سیلاب های شهری در منطقۀ یک کلان شهر اهواز، به هنگام بارندگی پرداخته است و نقشه های شیب، جهت شیب و مناطقی که در هنگام بارندگی دارای پتانسیل آب گرفتگی هستند، برای این منطقه تهیه گردیده است.
یافته ها/ نتایج: در این منطقه به علت شیب کم امکان تخلیۀ ثقلی و به علت هزینۀ زیاد امکان پمپاژ آب به رودخانۀ کارون وجود نداشته است، ولی با استفاده از تحلیل های GIS بهترین مسیر طبیعی منطبق بر خیابان ها برای تخلیۀ رواناب، مشخص شده است و در نهایت، نقشۀ شبکۀ پیشنهادی دفع آب های سطحی از منطقۀ مورد مطالعه ارایه شده است.
نتیجه گیری: در منطقه یک شهر اهواز، شبکۀ آب راهۀ درختی یا سلسله مراتبی جمع آوری آب سطحی منطبق بر خیابان ها و کوچه های بافت شهری، پیش بینی شده است. تا آب جمع آوری شده از این منطقه به این کانال های پیش بینی شده هدایت و از آنجا به رودخانه کارون سرازیر شود.

کلیدواژه‌ها

شبکۀ دفع رواناب؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ تکنیک River tools؛ شهر اهواز