اثر تیامتوکسام روی فعالیت تونل زنی و تغذیه ای موریانهMicrocerotermes diversus Silvestri (Isoptera:Termitidae) در شرایط آزمایشگاهی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 25، شماره 1 - شماره پیاپی 14، فروردین 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v25i1.9597

نویسندگان

زینب فتح اللهی^* ؛ بهزاد حبیب پور¹؛ سعید محرمی پور؛ فرهان کچیلی²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²اهواز

چکیده

چکیده
تیمار خاک با حشره کش ها روشی موثر برای کنترل موریانه ها می باشد. دو عامل که در کارایی یک حشره کش جهت کنترل موریانه های زیرزمینی اثر می گذارند خاصیت عدم دورکنندگی و میزان سمیت بالای آن است که در نوع جدید موریانه کش ها از جمله تیامتوکسام موجود است که کاربرد آن در خاک توصیه شده است. موریانهMicrocerotermes diversus Silvestri (Iso.: Termitidae) به دلیل تغذیه از کلیه مواد حاوی سلولز مهمترین آفت اقتصادی مخرب ساختمان ها در اهواز می باشد. M. diversus به گروه موریانه های زیرزمینی تعلق دارد و اکثراً دارای تجمعاتی در زیر سطح خاک بوده و لانه آنها توده های فشرده ای ازحجره های کوچک است و از طریق ایجاد گالری های زیرزمینی به ساختمان ها و گیاهان دست می یابد. تیامتوکسام روی M. diversus با استفاده از روشهای زیست سنجی لوله های آزمایشی و ظروف پلاستیکی در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. حدود غلظتی استفاده شده بین 5000 – 5 پی پی ام بود. خاک تیمار شده با غلظت های بالای 50 پی پی ام (میلی گرم در کیلوگرم) از تیامتوکسام در طول 7 روز به عنوان مانع شیمیایی موثر جهت توقف و ایجاد تاخیر در نفوذ موریانه ها به خاک عمل کرد. تیامتوکسام به عنوان دورکننده اثر نکرد، همچنین نتایج دلالت می کند که مرگ ومیر در غلظت های بالای 50 پی پی ام به صورت تدریجی افزایش یافت. نفوذ، مساحت تونل زنی و فعالیت تغذیه ای در طول 7 روز در خاک تیمار شده کاهش یافت. بر اساس نتایج این بررسی تیامتوکسام به عنوان موریانه کش موثر و مانع شیمیایی مناسبی جهت تیمار خاک پیشنهاد می گردد.

واژه های کلیدی: موریانه Microcerotermes diversus، تیامتوکسام، دور کنندگی، سمیت، فعالیتهای تونل زنی و تغذیه ای