فلسفة علم مینوی بنیاد وحدت بخش حکمت متعالی و دانش عینی در پژوهشهای روان شناسی و علوم تربیتی

پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت

مقاله 11، دوره 07، شماره 1، اسفند 1385

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fe.v7i1.1839

نویسنده

لطف آبادی لطف آبادی^*

چکیده

پژوهش علمی اساس نوآوری و پیشرفت در همة علوم است. روان شناسی و علوم تربیتی نیز اگر بر پژوهشهای محکم علمی استوار نگردد رونقی نخواهد یافت. سنگ بنای این پژوهشها نوعی از فلسفة علم است که نقطة اتکاء آنها است. فهم دقیق و درست فلسفة علم، به عنوان مبنای اصلی پژوهش در روان شناسی و علوم تربیتی، باید چراغ راهنمای محقق در طرحها و روشهای پژوهشی و در راه دشوار و پیچیدة دستیابی به حقایق علمی باشد. این مقاله با بیان وضع موجود تدریس روشهای تحقیق و چگونگی پژوهشهای روان شناسی و علوم تربیتی در ایران، دوازده موضوع زیر را بررسی کرده، فلسفة علم جدیدی برای پژوهشهای روان شناسی و علوم تربیتی ایران ارائه کرده، و چگونگی وارد کردن جویبارهای کوچک دانش عینی و تجربی به کمک خرد مینوی به رودهای خروشان حکمت متعالی برای پیوستن به دریاهای علم را نشان داده است:
خودمرکزبینی غربیان در نگرش به علوم انسانی
نگرش تحصلی و پساتحصلی به علم
پنهان بودن پیش فرضهای خطای پژوهشی
بی طرفی ناممکن علمی در پژوهشهای علوم انسانی
کاستیهای متون درسی و تدریس روشهای تحقیق
بی خبر نگهداشتن دانشجویان و دانش پژوهان از بنیادهای روش تحقیق
مشکل کلّی گوییهای بی ارتباط با دانش عینی
سطوح استفاده از فلسفة علم در پژوهشها
رابطة شخصیت محقق با نوآوری علمی
تمایز اساسی فلسفة تحصلی و پساتحصلی با فلسفة علم مینوی
گامهای اساسی در پژوهشهای روان شناسی و علوم تربیتی
دو نمونة پژوهشی مبتنی بر فلسفة علم مینوی

بِسمِ الله الرَحمنِ الرَحیم. وَاللهُ واسِعٌ عَلیم.
یُؤتِی الحِکمـَﺔمَن یَشاءُ وَ مَن یُؤتَ الحِکمـَﺔفَقَد اُوتیَ خَیراً کثیراً وَ ما یَذَکَرُ إلا اُولُوالألبابِ. (بقره، 269)

ای خدا جان را تو بنما آن مقام کـاندر او بی حرف می-روید کلام
یاد ده ما را ســـخـنهای دقیق عشق و عقل و علم ما را کن رفیق
این چنین میناگریها کار تو است این چنین اکسیرها اسـرار تو است
گر خطا گوییم اصلاحش تو کن خانه ویران اســت آبـادش تو کن
قطرة دانش که بخشیدی ز پیش متصل گـردان به دریاهای خویش
با تصرف ، از مولانا