نقش سیاست‌های قومی‌مذهبی در بروز اختلافات اقوام و مذاهب در سوریه (1920- 2018)

پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل

مقاله 4، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، شهریور 1399، صفحه 87-112   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijip.v8i2.83785

نویسندگان

علی داوطلب¹؛ سید محمد علی تقوی^{* 2}؛ محسن خلیلی³؛ وحید سینائی²

¹کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

²دانشیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

³استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

جنگ داخلی سوریه محصول مجموعه­ای پیچیده از عوامل داخلی و خارجی است. در این پژوهش، علل داخلی بروز بحران سوریه از زاویه روند تحول مناسبات قومی و مذهبی در این کشور بررسی می‌شود. پرسش پژوهش آن است که سیاست‌های قومی–مذهبی دولت‌های سوریه چه تأثیری بر مناسبات اقوام و مذاهب در این کشور و نهایتاً بروز بحران کنونی داشته‌اند. این پژوهش بازه زمانی فروپاشی امپراتوری عثمانی تا 2018 را دربرمی‌گیرد. روش تحقیق تاریخی بوده و چارچوب نظری آن «الگوهای سیاست قومی» ارائه شده توسط مارتین مارجر است. طبق یافته‌های این پژوهش، سیاست‌ قومی‌‌مذهبی  حکومت سوریه در دوره قیمومیت فرانسه، الگوی تکثرگرایی‌نابرابر با هدف برجسته کردن هر چه بیشتر تمایزات میان اقلیت‌های قومی‌‌مذهبی  و اکثریت عرب سنی سوریه به منظور متحد کردن آن‌ها علیه جریان استقلال‌طلبی سوریه برپایه ناسیونالیسم عرب سنی بوده است. سیاست‌های قومی‌– مذهبی حکومت‌های دوره استقلال نیز مبتنی بر الگوی همانند‌سازی فرهنگی و ساختاری در مورد اکثریت عرب سنی و اقلیت‌ها بوده است. این سیاست در مورد کردها متضمن تکثرگرایی‌نابرابر شدید به صورت تلاش برای اخراج و نابودسازی فیزیکی و فرهنگی آن‌ها نیز بود. فرضیه پژوهش آن است که سیاست‌‌ تکثرگرایی نابرابر دولت قیم فرانسوی حاکم بر سوریه و سیاست همانندسازی دولت‌های دوران استقلال، علی‌رغم اهداف متضاد، در یک جهت حرکت کرده و موجب بروز حس سوءظن، بی‌اعتمادی و احساس‌خطر دائمی هم در حکومت‌ها و هم در گروه‌های قومی‌‌مذهبی  و نهایتاً تداوم و تشدید منازعات اقوام و مذاهب در این کشور شده است.

کلیدواژه‌ها

سوریه؛ تکثرگرایی؛ سیاست قومی‌مذهبی؛ قومیت؛ ناسیونالیسم؛ همانندسازی

مراجع

References

Abrahamian, A. (1998). Iran Between Two Revolutions - Part I; historical background, Translation by Ahmad Golmohammadi, Mohammad Ibrahim Fatahi. First Edition. Nei Publishing. (in Persian)

Ahmadi Arkami, A.; Heidari, G., & Faraji Rad, A. (2017). Explaining the Situation of the Syrian Alevis After the Crisis, Quarterly Geography of Territory, 56, 1-21. (in Persian)

Ajorloo, H. (2011). Evolutions: roots and perspectives, Middle East Studies Quarterly, 3, 55-77. (in Persian)

Aktar, A. (2007). Debating the Armenian Massacres in the Last Ottoman Parliament, November-December 1918. History Workshop Journal, 64, 240. (in Persian)

Alkan, N. (2013). World War I and its aftermath the Middle East, Translation by Manouchehr Amirpour, Goethe Institute, Thought and Art, November. (in Persian)

Almoalem, W. (1985). Intimidation and Exposure. Damascus: Babel Publishing Company. (in Arabic)

Antouan, R. D., & Quataert, D. (1991), Syria: Society, Culture and Polity, New York: State University of New York press.

Baghaei, M. (2012). ‘The Nusayriyah sect (Alawites) among the sources of Islamic sects’, Habl al-Matin Quarterly, 1, 83-98. (in Persian)

Barth, E. A., & Noel, D. L. (1972). Conceptual Frameworks for The Analysis of Race Relations, Social forces, 50, 333-48.

Barzin, S. (1986). Political transformation in Syria, Tehran, Public Corporation. (in Persian)

Broumand A’lam, A. (2012). Syrian Alawite Society: From genesis to twentieth century, Tehran: Amir Kabir Publications. (in Persian)

Bureau of Political and International Studies (2013). Getting to know Syria, Tehran: Pars Book. (in Persian)

Dehghan, Y.; Ketabi, M., & Jafarinejhad, M. (2016). Ethnic-Religious differences and its influence on the formation and growth of radicalism in Syria, Quarterly journal of international political research, Islamic Azad University, Shahreza Branch, 29, 97-128. (in Persian)

Drinik, J. P. (1989). Middle East in the twentieth century, Tehran: Javidan Publications Organization. (in Persian)

Emami, M. A. (1997). Policy and government in Syria, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publishing Institute. (in Persian)

Enayat, H. (1984). A Survey on Arab Political Thought, Tehran: Amirkabir Publications Institute. (in Persian)

Farrokh, O. (1969). The Illustrated History of Islam, Translation by Mohammad Ali Shirazi. Tehran: Ganjineh. (in Persian)

Fontaine, A. (1983). One bed and two dreams, Translation by Abdolreza Hooshang Mahdavi, Tehran: Nashreno, 99. (in Persian)

Furnivall, J. S. (1948). Colonial Policy and Practice, Cambridge: Cambridge University Press. (in Persian)

Ghezelsofla, M. T., & Habibi Raziabad, A. (2016). Impact of globalization on ethnic specialisms in the Middle East (case study: Turkey, Iraq and Syria), Politics Quarterly, 46(4), 979-994. (in Persian)

Gorden, M. M. (1975). Toward a General Theory of Racial and Ethnic Group Relations, in N. Glazer and D. P. Moynihan (eds) Ethnicity: Theoty and Experience, Cambridge, Mass, Harvard University Press.

Hechter, M. (1998). Theories of Ethnic Relations, New York.

Hetti, Ph. K. (1987). ‘Arab history’ Translated by: Abolghasem Payandeh, Tehran: Agah Publishing Institute.

Hilberg, R. (1979) The Destruction of the European Jews, New York, Harper colophon.

Jalili Haghighi, M. (1968). Iraqi foreign policy from the End of World War I to the end of World War II, (Ph.D. Thesis in Political Science, University of Tehran, 1963, Tehran: Bank of Commerce Press, No 38.

Lijphart, A. (1977). Democracy in Plural Societies: A Comparative Exploration, New Haven: Yale University Press.

Lyman, S. (1974). Chinese Americans, New York: Random House.

Marjer, M. (1998). Ethnic policy, Translation by Asghar Eftekhari, Strategic Studies Quarterly, 1(1), 153-182. (in Persian)

Masoudnia, H.; Mehrabi Koushki, R., & Kiani, N. (2014). Investigating the Relationship between National and Ethnic Identity: A Case Study of Tehran University Students’ Socio-Cultural Development Studies, 2, 139-165.

McRae, K. D. (1974) Consociational Democracy: Political Accommodation in Segmented Societies, Toronto: McClelland & Stewart.

Mirali, M. A. (2012). The challenge of tradition and modernity in Syria and Lebanon, Qom: Boostan Institute of Books (Center for Publishing Islamic Propaganda Office in Qom Seminary). (in Persian)

Movafeghian, P.; Ahmadi, S. A., & Azimi, Y. (2012). Syrian changes; Investigating and evaluating the geographical arrangement of internal forces and their external orientation, Practical Geosciences Research, 27. (in Persian)

Niakoui, S. A., & Sotoudeh, A. (2015). The nature of the Saudi strategy against the Islamic Revolution in the Syrian-Iraqi conflict, Journal of Islamic Revolution Research, 17. (in Persian)

Petersen, W. (1980) Concepts of Ethnicity, in S. Ternstrom (ed.) Hardvard Encyclopedia of American Ethnic Groups, Cambridge, Mass.: Harvard University Press.

Rajabi, S. (2012). Analyzing Syria's Position and Strategic Role in Regional and International Relations, 15 Kordad Quarterly, 19.  (in Persian)

Rodenson, M. (1977). Israel and the Arabs, Translation by Ebrahim Danaee, Tehran: Kharazmi Publishing. (in Persian)

Rouhi, N. (2010). The Middle East policy of the Zionist regime and ethnic-religious minorities, Afaq Security Quarterly, 3(8), 77-102. (in Persian)

Sardarnia, KH., & Kiani, F. (2016). Analysis of the Syrian crisis from the perspective of social gaps, Political Sociology of the Islamic World, 4(1), 111-132.  (in Persian)

Seal, P. (1965). The Struggle for Syria, Oxford: Oxofrd University Press.

Shibutani, T., & Kwan, K. M. (1965). Ethnic Stratification: A Comparative Approach, New York: Macmillan.

Smith, A. D. (1986). The Ethnic Origin of Nations. New York: Basil Blackwell.

Soltaninezhad, A.; Najafi, M., & Zobeidi, Z. (2017). Analytical review of the Syrian crisis: backgrounds, actors and perspectives 2017-2011, Tehran: Daneshgar Publishing. (in Persian)

Taft, R. (1963). The Assimilation Orientation of Immigrants and Australians, Human Relations, 16, 276-93.

Taghavi Sangdehi, L., & Vahidfar, S. (2015). Investigating the role of the Ekhvan Al Moslemin in Syrian political developments (1954-2015), Kharazmi Journal - Quarterly Scientific Journal, 73-98. (in Persian)

Tijel, J. (2016). Syrian Kurds, Translation by Sedaghat Hayati, Tehran, Contemporary look publishing. (in Persian)

Van den Berghe, P. L. (1981) The Ethnic Phenomenon, New York, Elsevier.

Wagley, C. ND Harris, M. (1958). Minorities in the New World: Six Case Studies, New York: Colombia University Press.

Williams, R. M., Jr. (1977). Mutual Accommodation: Ethnic Conflict and Cooperation, Minneapolis: University of Minnesota Press.

Wilson, W. J. (1973). Power, Racism, and Privilege. New York: Free Press.

Yeldiz, K. (2011). Syrian Kurds: Forgotten Nation, Tehran: State Department Political Studies Bureau. (in Persian)

Yinger, J. M. (1985). Assimilation in the United States: The Mexican-Americans, in W. Connor (ed.) Mexican –Americans in Comparative, Washington DC: Urban Institute Press.

Zareaan, A. (2013). The typology of social gaps in Syria, Strategic Studies of the Islamic World, 56, 5-46. (in Persian)