ارزیابی شاخص‌های انرژی در تولید گندم آبی با روش‌های خاک‌وزی و کاشت مرسوم و حفاظتی در شهرستان اقلید

ماشین های کشاورزی

مقاله 21، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، 1395، صفحه 236-249   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jam.v6i1.29328

نویسندگان

سید ماشاء الله حسینی¹؛ صادق افضلی نیا^{* 2}؛ کمیل ملائی³

¹بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

²بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

³دانشگاه آزاد اقلید، اقلید، ایران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه شاخص‌های انرژی در تولید گندم آبی تحت تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی و کاشت اجرا گردید. تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در شهرستان اقلید انجام شد. تیمارهای تحقیق عبارت بودند از: خاک‌ورزی مرسوم و کاشت به‌صورت بذرپاشی، خاک‌ورزی مرسوم و کاشت با خطی‌کار همدانی، کم خاک‌ورزی و کاشت با کمبینات، کشت مستقیم با خطی‌کار جیران صنعت و کشت مستقیم با خطی کار اسفوجیا. اطلاعات مربوط به عملکرد محصول و انرژی‌های ورودی و خروجی در هر تیمار برداشت گردید و شاخص‌های انرژی شامل راندمان انرژی، افزوده خالص انرژی و بهره‌وری انرژی در هر تیمار محاسبه و با هم مقایسه شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از نرم افزار آماری SAS استفاده شد و مقایسه میانگین تیمارها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن صورت گرفت. نتایج نشان داد که تیمار کم خاک‌ورزی و کاشت با کمبینات بیشترین مقدار نسبت انرژی (1/46) را در بین تیمارهای تحقیق داشت و کمترین میزان نسبت انرژی (1/40) متعلق به تیمارهای خاک‌ورزی مرسوم بود. بیشترین انرژی خالص (47653 مگاژول) مربوط به تیمار کم‌خاک‌ورزی و کاشت با کمبینات بود و کمترین انرژی خالص (41388 مگاژول) به تیمار خاک‌ورزی مرسوم و کاشت با خطی‌کار همدانی تعلق گرفت. مقایسه تیمارها از نظر بهره‌وری انرژی نیز نشان داد که تیمار کم‌خاک‌ورزی و کاشت با کمبینات بیشترین بهره‌وری انرژی (0/115 کیلوگرم بر مگاژول) را به خود اختصاص داده است و دو تیمار خاک‌ورزی مرسوم دارای کمترین بهره‌وری انرژی (0/110 کیلوگرم بر مگاژول) بودند. بنابراین، استفاده از روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی در تولید گندم آبی می‌تواند با کاهش انرژی مصرفی باعث افزایش بهره‌وری انرژی گردد.

کلیدواژه‌ها

روش‌های خاک‌ورزی؛ شاخص‌های انرژی؛ گندم

مراجع

1. Afzalinia, S., S. E. Dehghanian, and M. H. Talati. 2009. Effect of conservation tillage on soil physical properties, fuel consumption, and wheat yield. 4th Conference on Energy Efficiency and Agricultural Engineering, Rousse, Bulgaria.

2. Bilalis, D., P. E. Kamariari, A. Karkanis, A. Efthimladou, A. Zorpas, and I. Kakabouk. 2013. Energy inputs, output and productivity in organic and conventional maize and tomato production, under Mediterranean conditions. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici 41 (1): 190-194.

3. Chen, G., and C. Baillie. 2009. Development of a framework and tool to assess on-farm energy uses of cotton production. Energy Conversion and Management 50 (7): 1256-1263.

4. Friedrich, T., R. Derpsch, and A. Kassam. 2012. Overview of the global spread of conservation agriculture. The Journal of Field Actions Science Reports (Especial Issue) 6: 1-7.

5. Erenstein, O., and V. Laxmi. 2008. Zero tillage impacts in India’s rice–wheat systems: A review. Soil Tillage Research 100: 1-14.

6. Hobbs, P. R., G. S. Giri, and P. Grace. 1997. Reduced and zero tillage options for the establishment of wheat after rice in South Asia. Rice-Wheat Consortium Technical Bulletin 6.

7. Kaihani, A. 2006. Preliminary evaluation of human energy in agricultural mechanization projects. Evaluation of energy trend in sugarcane production in an Agro-industry unit in south Ahvaz. 4th Congress on Agricultural Engineering and Mechanization, Tabriz, Iran. (In Farsi).

8. Kitani, O., T. Jungbluth, R. M. Peart, and A. Ramdani. 1999. CIGR Handbook of Agricultural Engineers, Energy and Biomass Engineering, vol. 5, ASAE Publication, MI.

9. Kraatz, S. 2008. Energy inputs for corn production in Wisconsin and Germany. ASABE Annual International Meeting, Rhode, Island.

10. Loghvi, M., and A. Hoseinpour. 2004. Attachment of a v-wheel packer to a moldboard plow for combining primary and secondary tillage operations. Iranian Journal of Agricultural Science 35 (4): 1015-1024. (In Farsi).

11. McLaughlin, N. B., C. F. Drury, W. D. Reynolds, X. M. Yang, Y. X. Li, T. W. Welacky, and G. Stewart. 2008. Energy inputs for conservation and conventional primary tillage implements in a clay loam soil. Transactions of the ASABE 51 (4): 1153-1163.

12. Moraditochaee, M. 2012. Investigation energy indices of corn production in north of Iran. ARPN Journal of Agricultural and Biological Science 7 (5): 376-379.

13. Nasirian, N., M. Almasi, S. Minaee, and H. Bakhoda. 2006. Evaluation of energy trend in sugarcane production in an Agro-industry unit in south Ahvaz. 4th Congress on Agricultural Engineering and Mechanization, Tabriz, Iran. (In Farsi).

14. Ovtit-Canavate, J., and J. L. Hernanz. 1999. Handbook of Agricultural Engineering, Energy and Biomass Engineering, vol. 5, ASAE Publication, MI, USA.

15. Pishgar Komleh, S. H., A. Keyhani, Sh. Rafiee, and P. Sefeedpary. 2011. Energy use and economic analysis of corn silage production under three cultivated area levels in Tehran province of Iran. Energy 36: 3335-3341.

16. Rafiee, S., S. H. Mousavi Avval, and A. Mohammadi. 2010. Modeling and sensitivity analysis of energy inputs for apple production in Iran. Energy 35: 3301-3306.

17. Razzaghi, M., A. Waismoradi, and H. Rahmati. 2012. Energy efficiency of different tillage systems in forage corn production. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 4 (22):1644-1652.

18. Rusu, T. 2005. The influence of minimum tillage systems upon the soil properties, yield and energy efficiency in some arable crops. Journal of Central European Agriculture 6 (3): 287-294.

19. Safa, M., and A. Tabatabaeefar. 2002. Energy consumption in wheat production in irrigatedand dryland farming. International Agricultural Engineering Conference, Wuxi, China.

20. Shahin, S., A. Jafari, H. Mobli, S. Rafiee, and M. Karimi. 2008. Effect of farm size on energy ratio for wheat production: A case study from Ardabil province of Iran. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 3 (4): 604-608.

21. Singh, S., and J. P. Mittal. 1992. Energy in Production Agriculture. Mittal Publications, New Delhi.

22. Valadiani, A., A. Hassanzadeh Ghoortape, and R. Valadiani. 2005. Evaluation of energy balance in rain fed wheat seed production in East Azerbaijan and its effect on environment. Agricultural Knowledge 15 (2): 1-12. (In Farsi).

23. Wang, X. B., D. X. Cai, W. B. Hoogmoed, O. Oenema, and U. D. Perdok. 2006. Potential effect of conservation tillage on sustainable land use: A review of global long-term Studies. Pedosphere 16 (5): 587-595.