اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن، روی و آهن بر شاخص‌های فیزیولوژیک ذرت علوفه‌ای در استان مرکزی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 11، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 11، 1387، صفحه 99-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i1.1180

نویسندگان

نورعلی ساجدی^{* 1}؛ محمدرضا اردکانی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

²تهران

چکیده

بهمنظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن، آهن و روی بر شاخص های فیزیولوژیکی و عملکرد ذرت علوفه ای رقم سینگل کراس 704 ، آزمایشی در سال 1382 در مزرعة مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان مرکزی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار در چهار تکرار انجام گردید . تیمارها شامل سه سطح نیتروژن، 150 ، 225 و 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص به عنوان فاکتور اصلی و کود عناصر کم مصرف در چهار سطح شامل شاهد (بدون کود کم مصرف) ، سولفات آهن 4 کیلوگرم در هکتار، سولفات روی 45 کیلوگرم در هکتار ، سولفات آهن 4 کیلوگرم در هکتار به اضافه سولفات روی 45 کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور فرعی درنظر گرفته شد. شاخص های فیزیولوژیک مانند شاخص سطح برگ ، سرعت رشد گیاه ، سرعت رشد نسبی و جذب خالص تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفتند. افزایش کود نیتروژن از 150 به 225 و 300 کیلوگرم در هکتار شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه و تجمع ماده خشک را از 38 روز پس از کاشت افزایش داد که این افزایش پس از رشد زایشی معنی‌دار بود. روند تغییرات شاخص سطح برگ نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ طی فصل رشد معادل 7/5 در بیشترین مقدار کود نیتروژن (300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص )، با دریافت 1100 درجة روز رشد در ده روز بعد از ظهورگل تاجی حاصل شد همچنین روند تغییرات کل مادة خشک نشان داد که حداکثر تجمع مادة خشک معادل 1600 گرم در متر مربع با دریافت 1150 درجة روز رشد چهارده روز بعد از ظهور ابریشم مربوط به سطح 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بود. در بین شاخص های فیزیولوژیکی ، سرعت جذب خالص کمتر تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفت. منحنی سرعت جذب خالص در طول فصل رشد روند نزولی داشت.نتایج آزمایش نشان داد که با اضافه نمودن کودهای عناصر کم مصرف بخصوص روی، شاخص سطح برگ ، سرعت رشد گیاه و تجمع ماده خشک بطور غیر معنی داری افزایش یافت. بیشترین شاخص سطح برگ معادل 2/5 و4/5 ،سرعت رشد محصول معادل 52 و 30/55 گرم در مترمربع به ازای درجه روز و تجمع ماده خشک معادل 1575و 1480 گرم در مترمربع به ترتیب مربوط به استفاده سولفات روی و ترکیب سولفات آهن و سولفات روی بود. در بین سطوح ازت و عناصر کم مصرف بیشترین عملکرد علوفه معادل 86/84 و 65/79 تن در هکتار بترتیب با کاربرد 300 کیلوگرم نیتروژن و 45 کیلوگرم سولفات روی در هکتار بدست آمد. بیشترین عملکرد علوفه معادل 66/88 تن در هکتار با استفاده 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باضافه 45 کیلوگرم سولفات روی در هکتار بدست آمد.با توجه به اهمیت شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه در افزایش عملکرد علوفه می توان نتیجه گرفت که بخش عمده ای از افزایش عملکرد علوفه در نتیجه افزایش کود نیتروژن و عناصر کم مصرف مربوط به بهبود شاخص های فیزیولوژیک است.