استفاده از روش تصمیم گیری شباهت به گزینه ایده آل (TOPSIS) جهت یافتن نقاط بهینه نمونه گیری زمین شناسی در کلسیت های قره قشلاق

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 3، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، تیر 1394، صفحه 55-67   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v7i1.25901

نویسندگان

منصور رضایی عزیزی^* ؛ صمد علی پور؛ جعفر عبدالهی شریف

ارومیه

چکیده

آنالیز ذخایر کلسیت (مرمر) به رنگهای سبز، سفید و صورتی در منطقه قره قشلاق واقع در جنوب حوضه رسوبی دریاچه ارومیه نشان می دهد که مقادیر منفی ناهنجاری Eu مربوط به دمای بسیار پایین محلولهای آهک ساز جوی و قلیایی بودن محیط و ناهنجاری منفی Ce بیانگر احیایی بودن شرایط تشکیل بوده است. کم بودن میزان Sr2+ محلولهای آهک ساز از دیگر مؤلفه کنترل کننده زمین‌شیمیایی در تشکیل این تیپ ذخایر می باشند.
مدل تصمیم گیری شباهت به گزینه ایده آل نشان می‌دهد که شاخص ناهنجاری Eu با 43 درصد وزنی بیشترین اهمیت و شاخصهای میزان Sr2+ و ناهنجاری Ce به‌ترتیب با وزن های 6/11 و 4/6 درصد در اولویت‌های بعدی در تفسیر واقعی تر نتایج آنالیزهای زمین‌شیمیایی منطقه دارند. بر اساس این مدل شاخصهای زمین شیمیایی برای کلسیت های صورتی 837/0، کلسیت سبز 445/0 و کلسیت سفید 157/0 به‌دست آمد. نتایج نشان می‌دهد که بهترین واحدهای سنگ شناختی برای نمونه گیری و انجام آنالیز جهت بررسی و تعیین ژنز، کلسیت های صورتی و سبز می باشند.

کلیدواژه‌ها

مدل تصمیم گیری چند معیاره؛ زمین شیمیایی؛ کلسیت؛ نقاط بهینه نمونه گیری؛ قره قشلاق؛ زون سنندج- سیرجان

مراجع

Abdollahi Sharif, J., Emamalipour, A., Alipour, A., and Mokhtarian Asl, M., 2010. Position of 3-D modelling for investigating geological, economical, reserve calculation and genesis of them. Journal of Economic Geology, 2(1): 51-59. (in Persian with English abstract)

Aghanabati, S.A., 2004. Geology of Iran. Amir Kabir Press, Tehran, 434 pp. (in Persian)

Barnard, P.L., Foxgrover, A.C., Elias, E.P.L., Erikson, L.H., Hein, J.R., McGann, M., Mizell, K., Rosenbauer, R.J., Swarzenski, P.W., Takesue, R.K., Wong, F.L. and Woodrow, D.L., 2013. Integration of bed characteristics, geochemical tracers, current measurements, and numerical modeling for assessing the provenance of beach sand in the San Francisco Bay Coastal System. Marine Geology, 336 (1): 120-145.

Bau, M. and Moller, P., 1992. Rare-earth element fractionation in metamorphogenic hydrothermal calcite, magnesite and siderite. Journal of Mineralogical and Petrological Science, 45(2): 231–246.

Biets, L., (translated by Alipour, S.), 1990. Geology of Industrial Minerals and Rocks. Urmia Jahade-Daneshgahi Press, Urmia, 365 pp. (in Persian)

Cheng, D.L., Jiang-haob, L., Shou-pengc, Z., Lianga, L., Zhao-bina, Y., Guo-lina, G. and Tinga, L., 2013. Geochemical characteristics of calcite and dolomite in sandstone of Dongying Sinking, Shandong Province, China. Procedia Earth and Planetary Science, 7(4): 504 – 507.

Eftekharnezhad, J., 1973. Geological map of Mahabad, scale 1:100,000. Geological Survey of Iran. (in Persian)

Griera, A., Liorens, M., Gomez-Rivas, E., Bon,s P.D., Jessell, M.W., Evans, L.A. and Lebensohn, R., 2013. Numerical modelling of porphyroclast and porphyroblast rotation in anisotropic rocks. Tectonophysics, 587(1): 4-29.

Marcato, G., Mantovani, M., Pasuto, A., Zabuski, L. and Borgatti, L., 2012. Monitoring, numerical modelling and hazard mitigation of the Moscardo landslide (Eastern Italian Alps). Engineering Geology, 128(1): 95-107.

Momenei, M., 2006. New aspects of operation research. Tehran University Press, Tehran, 326 pp. (in Persian)

Nesbitt, H.W., MacRae, N.D. and Kronberg, B.I., 1990. Amazon deep-sea fan muds: light REE enriched products of extreme chemical weathering. Earth Planet Science Letters, 100(1): 118-123.

Ortega, R., Maire, R., Deves, G. and Quinif, Y., 2005. High-resolution mapping of uranium and other trace elements in recrystallized aragonite–calcite speleothems from caves in the Pyrenees (France): Implication for U-series dating. Earth and Planetary Science Letters, 237(8): 911– 923.

Qingchun, Y., Wenxi, L. and Yanna, F., 2011. Numerical Modeling of Three Dimension Groundwater Flow in Tongliao (China). Procedia Engineering, 24(5): 638 – 642.

Rezaei Azizi, M., 2011. Modeling of geology and blocks at Ghare-Gheshlagh marble mine and investigation of affecting parameters in forming and genesis of deposit. M.Sc. Thesis, Urmia University, Urmia, Iran, 128 pp. (in Persian with English abstract)

Rezaei Azizi, M., Alipour, S., and Abdollahi sharif, J., 2011. 3-D modeling and it’s role in Geological investigation of Ornamental Stone Deposits (with a case study on Gare-geshlagh mine). 3th Symposium of Iranian Society of Economic Geology, Shahid Chamran University of Ahwaz, Ahwaz, Iran. (in Persian with English abstract)

Sayyadi, A., Hayati, M. and Monzaji, M., 2011. Risk management of tunneling using MADM techniques. Journal of Industrial Management, 3(7): 99-116. (in Persian with English abstract)

Shakor Shahabi, R., Kakaei, R. and Basiri, M.H., 2007. Mineral classification by using TOPSIS method. Journal of Mining engineering, 2(4) 1-10. (in Persian with English abstract)

Stocklin, J. and Nabavi, M., 1972. Tectonic Map of Iran, scale: 1:100,000. Geological Survey of Iran.

Sunagawa, I., Takahashi, Y. and Imai, H., 2007. Strontium and aragonite – calcite precipitation. Journal of Mineralogical and Petrological Science, 102(1): 174-181.

Sverjensky, D.A., 1984. Europium redox equilibria in aqueous solution. Earth Planet Science Letters, 67(1): 70–78.

Taylor, S.R. and McLennan, S.M., 1981. The composition and evolution of the continental crust: rare earth elements evidence from sedimentary rocks. Philosophical Transactions of the Royal Society, 301(3): 381-399.

Yanhua, Z., Robinson, J. and Schaubs, P.M., 2011. Numerical modeling of structural controls on fluid flow and mineralization. Geoscience Frontiers, 2(3): 449-461.

Zhijun, W., Louis N. and Yuen, W., 2013. Modelling cracking behavior of rock mass containing inclusions using the enriched numerical manifold method. Engineering Geology, 5(1): 1-52.