مقایسه زیست‌زون‌‌های آمونیتی با نانوفسیلی در سازند آیتامیر، شرق حوضه رسوبی کپه‌داغ (برش امیرآباد)

رخساره‌های رسوبی

مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 23، اسفند 1398، صفحه 264-275   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/sed.facies.v12i2.55217

نویسندگان

نسیم موسوی¹؛ انوشیروان لطفعلی کنی²؛ عبدالمجید موسوی‌نیا^{* 3}

¹دانشجوی دکتری چینه و فسیل شناسی، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور مشهد، ایران

چکیده

در این مطالعه سازند آیتامیر در برش امیرآباد در شرق حوضه کپه‌داغ بر اساس نانوپلانکتون‌های آهکی مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج حاصله با یافته‌های آمونیتی مطابقت داده شد. ضخامت سازند آیتامیر در این برش 668 متر اندازه‌گیری شده است. رخدادهای زیستی نانوفسیلی در قالب دو زیست‌پهنه‌بندی CC و NC استفاده شده و زیست‌زون‌های CC8 تا CC10 و NC9 تا NC13 تعیین شده است. بر اساس نانوفسیل‌های آهکی سن آلبین ـ سنومانین پسین برای سازند آیتامیر در نظر گرفته شده است. زیست‌زون‌های آمونیتی تعیین شده در برش امیرآباد سن آلبین پیشین ـ سنومانین میانی را برای سازند آیتامیر (تا حدود 20 متر انتهایی سازند آیتامیر) تعیین کرده است که منطبق بر نتایج نانوفسیلی است.

کلیدواژه‌ها

آمونیت؛ نانوپلانکتون اهکی؛ سازند آیتامیر؛ آلبین؛ سنومانین؛ کپه‌داغ

مراجع

افشارحرب، ع.، ١٣٧٣. زمین شناسی ایران، زمین شناسی کپه‌داغ. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 275ص.

بهروزی، م.، 1392. نانوفسیل‌‎های آهکی واحد شیلی سازند آیتامیر در شمال‎ غرب کپه‎‌داغ (برش‎چرلی). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.

سوسنی، ا.، 1384. بایواستراتیگرافی بخش زیرین سازند آیتامیر بر مبنای نانوپلانکتون‌های آهکی در برش شوراب (جاده مشهد ـ سرخس). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.

گرمابی، ب.، موسوی ‌نیا، ع.، 1393. آمونیت‌های سنومانین در برش تقی ‌آباد (شرق حوضه کپه‌داغ). نشریه دیرینه شناسی، (2): 230ـ243.

هادوی، ف.، موسی زاده، ه.، 1384. ویژگی‌های سیستم چینه‌ای سازند آیتامیر بر مبنای نانوپلانکتون‌های آهکی در برش شروع آب (رشته کوه کپه‌داغ). بیست و چهارمین گردهمایی علوم زمین، تهران.

مافی، آ.، رئیس السادات، س.ن.، موسوی نیا، ع.، محبوبی، ا.، 1390. پالئوبیوژئوگرافی سازند آیتامیر بر اساس آمونیت‌ها، حوضه کپه‌داغ در شمال مشهد (برش بابافرجی). پنجمین همایش انجمن دیرینه شناسی ایران، مرکز بین‌المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته در علوم محیطی، کرمان، صص 128ـ134.

معتمدالشریعتی، م.، صادقی، ع.، وزیری مقدم، ح.، موسوی حرمی، ر.، 1391. ریززیست ‌چینه نگاری سازند آیتامیر در شمال باختر حوضه کپه‌داغ (برش مراوه تپه). نشریه علوم زمین، 85: 225ـ236.

موسوی نیا، ع.، 1387. چینه ‌شناسی و فسیل ‌شناسی ردیف‌های رسوبی کرتاسه میانی در خاور کپه‌داغ (با توجه ویژه به فون آمونیتی). رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، 350ص.

Amedro, F., 1992. L' Albien du bass in Anglo-Parisien: Ammonites zonation phyletiques, sequences. Bulletindu Centres Recherche Exploration-Production EI fAqu1taine, 16 (I): 187-233.

Berberian, M., & King, G.C.P., 1981. Towards a Paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Science, 18: 210-265.

Bown, P.R., & Young, J.R., 1998. Techniques. In: Bown, P.R., (ed.), Calcareous Nannofossil Biostratigraphy. British Micropalaeontological Society Publications Series, Chapman and Hall/Kluwer Academic Publishers, 16-28.

Bown, P.R., (ed.), 1998. Calcareous Nannofossil Biostratigraphy, Chapman and Hall, London, 1-315.

Burnett, J.A., 1998. Upper Cretaceous. In: Bown, P.R., (ed.), Calcareous nannofossil biostratigraphy. British Micropalaeontological Society Publications Series, Chapman and Hall/Kluwer Academic Publishers, 132-199.

Gale, A.S., Hancock, J.M., & Kennedy, W.J., 1999. Biostratigraphical and sequence correlation of the Cenomanian sucessions in Mangyshlak (W. Kazakhstan) and Crimea (Ukraine) with those in southern England. Bulletin de l’Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Sciences de la Terre, 69: supplement A, 67-86.

Gale, A.S., Kennedy, W.J., Burnett, J.A., Caron, M., & Kidd, B.E., 1996. The late Albian to Early Cenomanian succession at Mont risou near rosans (Hautes Alps, SE France); an integrated study (ammonites, inoceramids, planktonic foraminifera, nannofossils, oxygen and carbon isotopes). Cretaceous Research, 17: 515-606.

Gradstein, F.M., Ogg, J.G., & Hilgen, F.J., 2012. On The Geologic Time Scale. Newsletters on Stratigraphy 45 (2): 171-188.

Immel, H., Seyed-Emami, K., & Afshar-Harb, A., 1997. Kreide-Ammoniten aus dem iranischen teil des Koppeh-Dagh (NE-Iran). Zitteliana, 21: 159-190.

Immel, H., Seyed-Emami, K., 1985. Die Kreideammoniten des Glaukonitkalkes (O.Alb e O.Cenoman) des Kolah-Qazi-Gebirges südöstlich von Esfahan (Zentraliran). Zitteliana, 12: 87-137.

Mosavinia, A., & Wilmsen, M., 2011. Cenomanian Acanthoceratoidea (CretaceousAmmonoidea) from the Aitamir Formation (Koppeh Dagh, NE Iran): taxonomyand stratigraphic implications. Acta Geologica Polonica, 61: 175-192.

Mosavinia, A., Lehmann, J., & Wilmsen, M., 2014. Late Albian ammonites from the Aitamir Formation (Koppeh Dagh, NE Iran). Cretaceous Research, 50: 72-88.

Mosavinia, A., Wilmsen, M., Aryai, A., Shahida, M., & Lehmann, J., 2007. Mortoniceratinae (Ammonitina) from the Upper Albian (cretaceous) of the Atamir Formation, Koppeh Dagh Mountains, NE Iran. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen, 246 (1): 83-95.

Owen, H.G., 1999. Correlation of Albian European and Tethyan ammonite zonations and the boundaries of the Albian Stage and substages: some comments. Scripta Geologica, 3: 129-149.

Perch-Nielsen, K., 1985. Mesozoic Calcareous Nannofossils. In: Bolli, H.M., Saunders, J.B., & Perch- Nielsen, K., (eds.), Plankton Stratigraphy. Cambridge University Press, Cambridge, 329-426.

Raisossadat, S.N., 2004. The ammonite family Deshayesitidae in the Kopet Dagh Basin, north-east Iran. Cretaceous Research, 25: 115-136.

Raisossadat, S.N., 2006. The ammonite family Parahoplitidae in the Sanganeh Formation of the Kopet Dagh Basin, north-eastern Iran.Cretaceous Research, 27: 907-922.

Roth, P.H., 1973. Calcareous nannofossils-Leg 17, Deep Sea drilling Project. In: Roth, P.H., & Herring, J.R., (eds.), Initial reports of the Deep Sea Drilling Project, 177: 696-796.

Roth, P.H., 1978. Cretaceous nannoplankton biostratigraphy and oceanography of the northwestern Atlantic Ocean. In: Benson, W.E., & Sheridan, R.E., (eds.), Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project 44. U.S. Government Printing Office, Washington, 731-760.

Roth, P.H., 1983. Jurassic and Lower Cretaceous Calcareous Nannofossils in the Western North Atlantic (Site 534): Biostratigraphy, Preservation, and Some Observations on Biogeography and Paleoceanography. In: Sheridan, R.E., & Gradstein, F.M., (eds.), Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 76: 587-621.

Seyed-Emami, K., & Aryai, A.A., 1981. Ammoniten aus dem unteren Cenoman von Nordostiran (Koppeh Dagh). Mitteilungen der Bayerischen Staatssammlung für Paläontologie und Historische Geologie, 21: 23-39.

Seyed-Emami, K., 1980. Parahoplitidae (Ammonoidea) aus dem Nordost und Zentral Iran. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläeontologie, Monatshefte 1980, 719-737.

Seyed-Emami, K., Forster, R., & Mojtahedi, A., 1984. Ammoniten aus dem mittleren Cenoman von Nordost-Iran (Koppeh-Dagh). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie Monatshefte, 159-172.

Sissingh, W., 1977. Biostratigraphy of Cretaceous calcareous nannoplankton. Geologie en Mijnbouw, 56: 37-65.

Varol, O., 1992. Taxonomic revision of the Polycyclolithaceae and its contribution to Cretaceous biostratigraphy. Newsletters on Stratigraphy, 27: 93-127.

Wright, C.W., & Kennedy, W.J., 1987. The Ammonoidea of the lower chalk. Part II. Monograph of the Palaeontographical Society, London, 139: 127-218.