| تعداد نشریات | 52 |
| تعداد شماره‌ها | 2,091 |
| تعداد مقالات | 21,679 |
| تعداد مشاهده مقاله | 79,696,891 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 25,528,260 |
دیدگاه قاضی‌نعمان درتأویل آیات و احکام فقهی | ||
| علوم قرآن و حدیث | ||
| مقاله 5، دوره 52، شماره 1 - شماره پیاپی 104، خرداد 1399، صفحه 95-116 اصل مقاله (673.83 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/naqhs.v52i1.75102 | ||
| نویسندگان | ||
| فروغ ضیغمی نژاد1؛ بمانعلی دهقان* 2؛ امیر جودوی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری دانشگاه یزد | ||
| 2دانشیار دانشگاه یزد | ||
| چکیده | ||
| قاضی‌نعمان ابن‌حیون (متوفی 363 ق) از جمله اندیشمندان فاطمی است که به تأویل رمزگرایانه آیات فقهی اهتمام ورزیده است. او احکام فقهی را ظاهر شریعت، و ایمان و معرفت را بطن پنهان آن و دارای مراتب می‌داند. وی با تعریفی که از ایمان کرده، آنچه را که مکلف از دعائم «ولایت، طهارت، صلوة، صوم، زکاة، حج، جهاد» انجام می‌دهد حدّی از حدود دین دانسته و با تأکید بر توأم بودن ایمان و عمل، و استفاده از آیات قرآن و روایات پیامبر (ص) و ائمه تا امام جعفر صادق (علیهم السلام) به تأویل رمزی احکام و آیات فقهی پرداخته است. این مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی برای کشف مبانی فکری قاضی‌نعمان، روش و دیدگاه او را در تأویل احکام و آیات فقهی مورد بررسی قرار داده و دریافته وی شدیداً متأثر از مذهب اسماعیلیه آیات فقهی را بر مبنای مهمترین رکن اعتقادیشان یعنی «ولایت» تأویل کرده که بر پایه دلیل منطقی استوار نمی‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیات فقهی؛ اسماعیلیه؛ باطن؛ تأویل؛ قاضی‌نعمان | ||
| مراجع | ||
|
1- ابن حیون، نعمان بن محمد، اساس التأویل، بیروت، چاپ عارف ثامر، ۱۹۶۰ م. 2- ابن حیون، نعمان بن محمد، المجالس و المسایرات، تحقیق الفقی الحبیب، ابراهیم الشبوح، محمد الیعلاوی، تونس، 1978 م. 3- ابن حیون، نعمان بن محمد، تأویل الدعائم، چاپ محمدحسن‌اعظمی، قاهره، ۱۹۶۷ ـ ۱۹۷۲ م. 4- ابن حیون، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام و ذکر الحلال والحرام، والقضایا والاحکام عن اهل‌بیت رسول اللّه علیه و علیهم افضل السّلام، چاپ آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره، ۱۹۶۳ ـ ۱۹۶۵ م. 5- ابن حیون، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضائل ائمة الاطهار، تحقیق حسینی جلالی، دارالثقلین، بیروت، چاپ اول، 1414 ق. 6- ابن شهرآشوب، محمدبن علی، معالم العلماء، مطبعة الحیدریة، نجف، 1380 ق. 7- انوشه، حسن، فرهنگنامه ادبی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1376. 8- بابایی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، تهران، سمت، ۱۳۸۱. 9- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، البعثة، ۱۴۱۵ ق. 10- برنارد، لویس و دیگران، اسماعیلیان در تاریخ، ترجمه یعقوب آژند، تهران، انتشارات مولی، 1363. 11- پورنامداریان، تقی، رمز و داستانهای رمزی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۷. 12- جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، تهران، نشر فروزانفر، چاپ دوم، 1391. 13- خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، نشر الثقافة الاسلامیة، 1372. 14- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، نشر الکتاب، ۱۴۰۴ ق. 15- ربّانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، قم، مرکز جهانی، چاپ اول، 1377. 16- رضایی، محمدعلی، منطق تفسیر قرآن، قم، جامعة المصطفی، ۱۳۸۷. 17- زرکلی، خیرالدین، الاعلام، دارالعلم للملائین، چاپ نهم، 1990 م. 18- شاکر، محمد کاظم، روش‌های تأویل قرآن، قم، دفتر تبلیغات، ۱۳۷۶. 19- صابری، حسین، تاریخ فرق اسلامی، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۴. 20- طباطبائی، محمد حسین، المیزان، بیروت، اعلمی، ۱۳۹۳ ق. 21- طباطبائی، محمد حسین، شیعه در اسلام، کوشش خسرو شاهی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۶. 22- طباطبائی، محمد حسین، قرآن در اسلام، به کوشش خسرو شاهی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۶. 23- علامه مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، چاپ سوم، 1403 ق. 24- غالب، مصطفی، اعلام الاسماعیلیة، بیروت، دارالیقظة العربیة، 1964 م. 25- غالب، مصطفی، الحرکات الباطنیه، بیروت، دارالاندلس، بی‌تا. 26- قبادیانی، ناصر خسرو، وجه دین، تهران، چاپ غلامرضا اعوانی، ۱۳۵۶. 27- گروه مذاهب اسلامی، اسماعیلیه، ترجمان السنة، پاکستان، ۱۴۰۶ ق. 28- معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسران، قم، التمهید، ۱۳۷۳. 29- معرفت، محمدهادی، تأویل فی مختلف المذاهب، تهران، تقریب بین المذاهب، 1390. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,324 |
||