تبیین نابرابری فضایی سطح سلامت با استفاده از مدل تصمیم گیری الکتره (مطالعه‌ موردی: شهرستان های استان خراسان رضوی)

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 1، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 22، شهریور 1393   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v12i22.13709

نویسندگان

حسنعلی فرجی سبکبار^{* 1}؛ نرگیس وزین²؛ حمدالله سجاسی قیداری³

¹دانشگاه تهران

²دانشگاه تربیت مدرس

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اهداف: تعادل فضایی سلامت، یکی از اصول زمینه ساز تحقق عدالت و پایداری اجتماعی است و در این راستا، شناخت فضایی نسبت به نابرابری سلامت، در سطح استان، کمک شایانی به برنامه‌ریزان، جهت تصمیم‌گیری برای کاهش شکاف‌، فراهم می کند؛بنابراین در تحقیق حاضر با هدف تبیین نابرابری فضایی سلامت، به سنجش سطح سلامت شهروندان در شهرستان‌های استان خراسان رضوی پرداخته می شود.
روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای تحلیل وضعیت سلامت در استان و رتبه بندی شهرستان ها، از تکنیک الکتره استفاده می شود. ازجمله ورودی مدل الکتره، وزن معیار ها است که در تحقیق با مدل ANP و نرم افزارSuper Decision با تکیه بر نظر ۱۳ نفر از خبرگان به دست آمده است. روش جمع‌آوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و بر پایۀ داده‌های خام سرشماری عمومی و سالنامه‌های آماری استان، در سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ است.
یافته ها/ نتایج: نتایج نشان می‌دهد نابرابری فضایی سلامت، در سطح استان، بالا بوده است، به طوری که نوزده شهرستان استان در یازده طبقه قرار گرفته‌اند. دو شهرستان سبزوار و کاشمر با رتبۀ یک و شهرستان مشهد با رتبۀ دو، از وضعیت سلامت مطلوبی برخوردارند. دو شهرستان خلیل آباد و مه ولات با رتبۀ یازدهم، در پایین‌ترین سطح قرار دارند.
نتیجه گیری: وجود نابرابری فضایی سلامت بین شهرستان های استان، بیانگر آن است که در استان سیاست‌ها و برنامه‌های بهداشتی- درمانی، به دور از عدالت اجتماعی بوده است؛ بنابراین لازم است به توزیع عادلانۀ منابع، خدمات مراقبت‌های بهداشتی و دیگر عوامل بهداشتی مؤثر، در سطح سلامت، توجه شود.

کلیدواژه‌ها

سلامت؛ مدل الکتره؛ مدل وزن دهی ANP؛ نابرابری فضایی؛ استان خراسان رضوی