رهبری تحول‌گرا، خلاقیّت و نوآوری در صنعت پتروشیمی؛ نقش میانجی رفتارهای کاری موّلد

پژوهش نامه مدیریت تحول

مقاله 4، دوره 12، بهار و تابستان 1399 - شماره پیاپی 23، شهریور 1399، صفحه 77-98   

نوع مقاله: مقالات

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pmt.v12i1.76891

نویسندگان

محمد حکاک^{* 1}؛ جواد حسنوند²

¹لرستان

²دانشگاه لرستان

چکیده

نیاز به خلاقیت و نوآوری در سازمان‌ها، به ویژه آن‌هایی که تکنولوژی مبنا هستند، نسبت به گذشته بیشتر احساس می‌شود و توسعه خلاقیت و نوآوری در سازمان، وابسته به وجود رهبرانی است که روحیه مولد بودن را در زیردستان تزریق نمایند. تحقیق حاضر به بررسی تأثیر رهبری تحول‌گرا بر خلاقیت و نوآوری کارکنان در صنعت پتروشیمی و نقش میانجی رفتارهای کاری مولد در این بین پرداخته است. داده‌ها از نمونه‌ای شامل 162 نفر از کارکنان شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی در استان لرستان، به­وسیله پرسشنامه‌های استاندارد گردآوری شد. فرضیه‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم‌افزار Smartpls.3 آزمون شد. نتایج آزمون مدل ساختاری برای فرضیه‌های دارای تأثیر مستقیم نشان داد که رهبری تحول‌گرا تأثیر مستقیم، مثبت و معناداری بر متغیرهای خلاقیّت و نوآوری و رفتارهای کاری موّلد دارد (فرضیه‌های اول تا سوم). همچنین رفتارهای کاری مولّد تأثیر مستقیمی بر خلاقیّت و نوآوری داشت (فرضیه‌های چهارم و پنجم). نتایج آزمون مدل ساختاری برای فرضیه‌های میانجی بیانگر تأیید این فرضیه‌ها بود و نقش میانجی رفتارهای کاری مولد در رابطه بین رهبری تحول‌گرا و خلاقیّت و نوآوری مورد تأیید قرار گرفت (فرضیه‌های ششم و هفتم). در مجموع خلق و توسعه رفتارهای کاری مولد توسط رهبران تحول‌گرا در صنعت پتروشیمی می‌تواند این رهبران را به هدف توسعه خلاقیت و نوآوری نزدیک‌تر سازد.

کلیدواژه‌ها

خلاقیّت؛ نوآوری؛ رهبری تحول‌گرا؛ رفتارهای کاری موّلد؛ صنعت پتروشیمی

مراجع

 

Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. Research in Organizational Behavior, 10, 123-168.

Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1990). Transformational leadership development: Manual for the Multifactor Leadership Questionnaire. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.

Bateman, T. S., & Crant, J. M. (1993). The proactive component of organizational behavior: A measure and correlates. Journal of Organizational Behavior, 14, 103–118.

Belschak, F. D., & Den Hartog, D. N. (2010). Pro-self, pro-social, and pro-organizational foci of proactive behavior: differential antecedents and consequences. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, 475–498.

Bharadwaj, S., & Menon, A., (2003). Making Innovation Happen in organizations: individual creativity mechanisms, organizational creativity mechanisms or both? Journal of Product Innovation Management, 17, 424 - 434.

Bindl, U., & Parker, S. K. (2011). Proactive work behavior: forward thinking and change-oriented action in organizations. In S. Zedeck (Ed.), APA handbook of industrial and organizational psychology (Vol. 2, pp. 567-598). Washington, DC: American psychological association.

Borghini, S. (2005). Organizational creativity: breaking equilibrium and order to innovate. Journal of Knowledge Management, 9(4), 19 – 33.

Buil, I.; Martinez, E., & Matute, J., (2018). Transformational leadership and employee performance: the role of identification, engagement and proactive personality. International Journal of Hospitality Management, in press, available online 19 June 2018.

Crant, M. J. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26, 435-462.

Chin, W. W. (2010). How to write up and report PLS analyses. in: Vinzi, V. E., Chin, W. W., Henseler, J., Wang, H. (Eds.), Handbook of Partial Least Squares. Springer, Berlin, pp. 655–690.

Davari, A., & Rezazadeh, A., (2016). Structural equation modeling with pls software. Jahad Daneshgahi Press. (in Persian).

Den Hartog, D., & Belschak, F. (2011). When does transformational leadership enhance employee proactive behavior? the role of autonomy and role breadth self-efficacy. The Journal of applied psychology, 97, 194-202.

Escrig-Tena, A.; Segarra, M.; García-Juan, B., & Beltrán-Martín, I. (2018). The impact of hard and soft quality management and proactive behaviour in determining innovation performance. International Journal of Production Economics, 200, 1-14.

Fornell, C., & Larcker, D. F., (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research. 18(1), 39–50.

Gong, Y.; Cheung, S. Y.; Wang, M., & Huang, J. C. (2012). Unfolding the proactive process for creativity. Journal of Management, 38, 1611-1633.

Grant, A. M., & Ashford, S. J. (2008). The dynamics of proactivity at work. Research in Organizational Behavior, 28, 3–34.

Gumusluoglu, L., & Ilsev, A., (2009). Transformational leadership, creativity and organizational innovation. Journal of Business Research, 62, 461-473.

Hakak, M.; Shariatnejad, A., & Saedi, A., (2016). Analyzing the effect of transformational leadership on innovative behavior and entrepreneurship development in order to create sustainable organizational competencies. human resource studies quarterly, 6(22), 71-94. (in Persian).

Hirst, G.; Van Knippenberg, D.; Zhou, J.; Quintane, E., & Zhu, C. (2015). Heard it through the grapevine: indirect networks and employee creativity. Journal of Applied Psychology, 100, 567-574.

Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(3), 287-302.

Joo, B., & Bennett, R. (2018). The influence of proactivity on creative behavior, organizational commitment, and job performance: evidence from a korean multinational. Journal of International & Interdisciplinary Business Research, 5(2), 1-20.

Judge, T. A., & Piccolo, R. F. (2004). Transformational and transactional leadership: a meta-analytic test of their relative validity. Journal of Applied Psychology, 89(5), 755-768.

Kim, H. (2014). Transformational leadership, organizational clan culture, organizational affective commitment, and organizational citizenship behavior: a case of South Korea’s public sector. Public Organisation Review, 14(3), 397–417.

MacKinnon, D. P.; Lockwood, C. M., & Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavior Research, 39(1), 99–128.

Menati, P.; Rahimi, S.; Mansori, F., & Safari, F. (2017). The Relationship between transformational leadership style and innovation. New research approaches in management and accounting, 1, 79-94. (in Persian).

Nitzl, C.; Roldan, J. L., & Cepeda, G. (2016). Mediation analysis in partial least squares path modeling: helping researchers discuss more sophisticated models. Industrial Management & Data Systems, 116(9), 1849–1864.

Pieterse, A. N.; Van Knippenberg, D.; Schippers, M., & Stam, D. (2010). Transformational and transactional leadership and innovative behavior: the moderating role of psychological empowerment. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 609–623.

Rahman, S.; Batool, S.; Akhtar, N., & Ali, H. (2015). Fostering individual creativity through proactive personality: a multilevel perspective. Journal of Managerial Sciences, 9(2), 162-178.

Strauss, K.; Griffin, M. A., & Rafferty, A. E. (2009). Proactivity directed toward the team and the organization: The role of leadership, commitment, and role-breadth self-efficacy. British Journal of Management, 20, 279–291.

Tashakorian Jahromi, A.; Yaghoubi, N.; Hojat Doust, S., & Jahanbin, S. (2017). The Effect of transformational leadership on facilitating organizational innovation with respect to the mediating role of knowledge management and psychological empowerment among military personnel. A research quarterly in military management, 17(66), 1-22. (in Persian).

Unsworth, K., & Parker, S. K. (2002). Proactivity, creativity, and innovation: promoting a new workforce for the new workplace. in D. Holman, T. D. Wall, C. W. Clegg, P. Sparrow & A. Howard (Eds.), The new workplace: a handbook and guide to the human impact of modern working practices (pp. 175-196). Chichester, UK: John Wiley.

Wetzels, M.; Odekerken-Schröder, G., & Van Oppen, C., (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: guidelines and empirical illustration, MIS quarterly, 33(1), 177–195.

Wihler, A.; Blickle, G.; Ellen, B. P.; Hochwarter, W. A., & Ferris, G. R., (2017). Personal initiative and job performance evaluations: role of political skill in opportunity recognition and capitalization. Journal of Management, 43, 1388-1420.

Zhou, J., & George, J. M. (2001). When job dissatisfaction leads to creativity: Encouraging the expression of voice. Academy of Management Journal, 44, 682-696.