تأثیر شدت و زمان های مختلف میدان مغناطیسی بر رفتار جوانه زنی و رشد گیاهچه گندم (Triticum aestivum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 5، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 10، دی 1390، صفحه 482-490   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v3i4.14905

نویسندگان

حسن فیضی^{* 1}؛ پرویز رضوانی مقدم¹؛ علیرضا کوچکی¹؛ ناصر شاه طهماسبی²؛ امیر فتوت³

¹گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر شدت و مدت زمان های مختلف میدان مغناطیسی بر خصوصیات جوانه زنی بذر گندم (Triticum aestivum L.) رقم پیشتاز، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات عالی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1389 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شدت و مدت زمان های مختلف میدان مغناطیسی بودند. شدت میدان مغناطیسی شامل قراردادن بذرها در معرض میدان های مغناطیسی ثابت 50، 100 و 150 میلی‌تسلا و مدت زمان در معرض قراردادن بذرها برای هر شدت شامل 10، 20 و 30 دقیقه و نیز یک تیمار میدان مغناطیس دایم با شدت سه میلی تسلا و شاهد (بدون در معرض قراردادن بذر) بودند. بنابراین، آزمایش با تعداد 11 تیمار در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که میدان مغناطیسی بطور معنی داری بر متوسط زمان جوانه زنی (MGT) تأثیر گذاشت، به طوریکه کمترین MGT و بیشترین سرعت جوانه زنی در تیمار میدان مغناطیسی 100 میلی‌تسلا و مدت 20 دقیقه بدست آمد و MGT نسبت به شاهد 43 درصد کاهش یافت. کمترین سرعت جوانه زنی در تیمار میدان مغناطیسی 150 میلی‌تسلا در زمان های 10، 20 و 30 دقیقه بدست آمد. تیمارهای میدان مغناطیسی بر درصد جوانه زنی تأثیر معنی داری نشان ندادند. رشد ساقه چه نسبت به رشد ریشه چه بیشتر تحت تأثیر میدان مغناطیسی قرار گرفت. بیشترین طول ساقه چه در تیمار قراردادن بذرها در معرض میدان مغناطیسی با قدرت 100 میلی تسلا بدست آمد و کمترین آن در تیمار شاهد بود. تیمارهای میدان مغناطیسی بطور میانگین طول ساقه چه گندم را 27 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. میدان مغناطیسی بر وزن خشک ریشه چه، ساقه چه، گیاهچه و شاخص بنیه تأثیر معنی داری نداشت. به نظر می رسد که در معرض قرارگرفتن بذرها در شدت میدان مغناطیسی 100 میلی تسلا به مدت 20 دقیقه اثر تحریک کنندگی و تیمارهای قوی تر اثر بازدارندگی بر صفات جوانه زنی داشتند.

کلیدواژه‌ها

تیمار فیزیکی؛ شاخص بنیه؛ طول گیاهچه؛ متوسط زمان جوانه زنی