تشکیل بایو فیلم توسط سودوموناس‌های فلورسنت و نقش آن درکنترل بیولوژیک بیماری پاخوره گندم در اثر قارچ Gaeumannomyces graminis var. tritici

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 4، دوره 25، شماره 2، مهر 1390   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v25i2.10100

نویسندگان

سمیه الوانی^{* 1}؛ حمید روحانی؛ ماهرخ فلاحتی رستگار؛ مسعود احمدزاده²

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²تهران

چکیده

چکیده
نقش سودوموناس‌های فلورسنت در کنترل بیولوژیک بیماری پاخوره گندم با عامل قارچ(Ggt) Gaeumannomyces graminis var. tritici ، در سال‌های اخیر توسط بسیاری از محققین مورد توجه قرار گرفته است. تشکیل بایو فیلم توسط سودوموناس‌های فلورسنت درکنترل بیماری‌های گیاهی از اهمیت فراوانی برخوردار است. برای مطالعه این پدیده، 130 جدایه سودوموناس فلورسنت از ریزوسفر گندم در نواحی مختلف استان خراسان جداسازی شد و از این میان 21 جدایه بر اساس توانایی بازدارندگی از رشد قارچ Ggt در روش کشت متقابل انتخاب شدند. جدایه‌های انتخاب شده از نظرتشکیل بایو فیلم مورد ارزیابی قرار گرفتند و چسبندگی جدایه‌ها به پلیتهای شیشه ای در طول موج 492 نانومتر بررسی شد. نتایج نشان داد که شش جدایه F1، F3، F4، F141، P4 و 2-79 دارای توانایی تولید بایو فیلم بودند. نتایج آزمایشهای گلخانه ای نیز نشان داد که این جدایه‌ها نسبت به سایرین دارای توانایی بیشتری در بیوکنترل بیماری پاخوره گندم بودند. جدایه‌های F1، F3، F4، F141، P4 و 2-79 شدت بیماری را به ترتیب به میزان79، 80، 77، 79، 77 و80درصد کاهش دادند؛ در حالی که در سایر تیمارها که تشکیل بایو فیلم مشاهده نشده بود میزان کاهش بیماری بسیار اتدک بود، بطوریکه در جدایه F140 تنها 10% کاهش در میزان بیماری ناشی از قارچ Ggt در بوته های گندم به ثبت رسید. از سوی دیگر بررسی های انجام شده روی میزان همبستگی بین قابلیت بیوکنترل جدایه‌های برتر و تشکیل بایو فیلم در آنها نشان داد که همبستگی معنی دار بالائی (84/0) بین این دو خصوصیت وجود دارد. نتایج این تحقیق بیانگر نقش مهم تولید بایو فیلم توسط سودوموناسهای فلورسنت و ارتباط آن با قابلیت بیوکنترلی آنها در میباشد. این پدیده را شاید بتوان به کلنیزاسیون بهتر و با دوام تر جدایه های تشکیل دهنده بایو فیلم در سظح ریشه و در منطقه ریزوسفر نسبت داد.

واژه‌های کلیدی: بایو فیلم، بیوکنترل، پاخوره گندم، سودوموناس فلورسنت، Gaeumannomyces graminis var. tritici