استناد به استصحاب برای اثبات جواز تقلید ابتدائی از مجتهد متوفی

فقه و اصول

مقاله 2، دوره 48، شماره 1 - شماره پیاپی 104، اردیبهشت 1395، صفحه 113-127   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v48i24.25608

نویسنده

محمد جواد عنایتی راد^*

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

استصحاب به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل جواز تقلید ابتدایی از مجتهد متوفی در مسائلی که در آن فتوا دارد، به چهار تقریر گزارش شده و در نقد آن عدم بقای موضوع، تعلیقی بودن، مستصحب نه مجعول شرعی است و نه دارای اثر شرعی و عدم حجیت مطرح شده است و در جواب انتقادات از کفایت حدوث فتوا در جواز تقلید و تنجیزی بودن استصحاب و محل تحقق شک و در نتیجه دارای اثر شرعی آن و حقیقی بودن قضایای شرعی دفاع و در نهایت با استفاده از روش تحلیل مسائل اصولی استصحاب در جواز تقلید ابتدائی معتبر شمرده شده است.

کلیدواژه‌ها

تقلید، تقلید از میت؛ ادله تقلید از میت؛ استناد به استصحاب برای تقلید از میت

مراجع

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت – لبنان: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر، سوم، 1414 ق.

اصفهانی، محمد حسین، الاجتهاد و التقلید (بحوث فی الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: دوم، 1416 ق.

انصاری، مرتضی بن محمد امین، الاجتهاد و التقلید (للشیخ الأنصاری)، در یک جلد، قم - ایران: کتابفروشی مفید، اول، 1404 ق.

انصاری، مرتضی بن محمد امین، الاجتهاد و التقلید (مطارح الأنظار)، در یک جلد، قم - ایران: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، اول، بی‌تا.

انصاری، مرتضی بن محمد امین، رساله سراج العباد (محشّی - شیخ انصاری)، در یک جلد، قم - ایران: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، اول، 1415 ق.

ایوان کیفی، ورامینی، محمد حسین، الاجتهاد و التقلید (الفصول الغرویة)، در یک جلد، قم - ایران: دار إحیاء العلوم الإسلامیة، اول، 1404 ق.

آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسینن، قاعدة الضرر و الاجتهاد و التقلید (کفایة الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، اول، 1409 ق.

بجنوردی، حسن، الاجتهاد و التقلید (منتهی الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: کتابفروشی بصیرتی، دوم.

بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، الرسائل الفقهیة (للوحید البهبهانی)، در یک جلد، بی‌تا.

جزایری، نعمت‌الله بن عبدالله، منبع الحیاة و حجیة قول المجتهد من الأموات، در یک جلد، بیروت - لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، دوم، 1401 ق.

جوادی آملی، عبدالله، زن در آینه جلال و کمال، قم: دار الهدی، مرکز نشر اسراء، 1378

حکیم، محسن، مستمسک العروة الوثقی، قم - ایران: مؤسسة دار التفسیر، اول، 1416 ق.

خمینی، روح اللّه، القواعد الفقهیة و الاجتهاد و التقلید (الرسائل للإمام الخمینی)، 2 جلد، قم - ایران: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، اول، بی‌تا.

خویی، ابو القاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، 6 جلد، قم - ایران: اول، 1418 ق.

صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، مجمع الرسائل (محشّی صاحب جواهر)، در یک جلد، مشهد - ایران: مؤسسه صاحب الزمان علیه السلام، اول، 1415 ق.

طباطبایی، محمد بن علی، القواعد و الفوائد و الاجتهاد و التقلید (مفاتیح الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: مؤسسه آل البیت علیهم السلام، اول، 1296 ق.

عراقی، ضیاءالدین، نهایة الأفکار، قم: چاپ سوم، 1417 ق.

فاضل تونی، محمد حسین، الاجتهاد و التقلید (الوافیة فی الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: مجمع الفکر الإسلامی، دوم، 1415 ق.

فاضل موحدی لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الاجتهاد و التقلید، در یک جلد، قم - ایران: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: دوم، 1414 ق.

مشکینی، علی، اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، در یک جلد، قم - ایران: نشر الهادی، ششم، 1416 ق.

موسوی قزوینی، علی، الاجتهاد و التقلید (التعلیقة علی معالم الأصول)، در یک جلد، قم - ایران: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: اول، 1427 ق.

میرداماد، محمدباقربن محمد، شارع النجاة فی أحکام العبادات، در یک جلد، قم - ایران: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام، اول، 1426 ق.

یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی (المحشّی)، 5 جلد، قم - ایران: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: اول، 1419 ق.