بررسی توانایی تولید اکسین توسط باکتری‌های جداسازی شده بومی جنس آزوسپیریلوم و ارزیابی اثرات محرک رشدی جدایة برتر بر گیاه ذرت شیرین

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، 1387، صفحه 217-226   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i2.2428

نویسندگان

سید مهدی عرب^{* 1}؛ غلامعباس اکبری²؛ حسینعلی علیخانی³؛ محمدحسین ارزانش⁴؛ ایرج اله دادی³

¹دانشگاه تهران

²دانشکده کشاورزی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

³پردیس کشاورزی ابوریحان دانشگاه تهران

⁴مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان

چکیده

سالهاست که باکتریهای جنس آزوسپیریلوم به عنوان عامل محرک رشد گیاهان خانوادة غلات معرفی شده‌اند. تولید فیتوهورمونها، بویژه اکسین، به عنوان یکی از مهمترین عوامل افزایش عملکرد در گیاهان تلقیح شده شناخته شده است. بر همین اساس تعداد 52 جدایه باکتری از ریشة گیاهان این خانواده جداسازی، شناسایی و خالص‌سازی شدند و پس از انجام آزمون‌های کیفی و کمی تولید اکسین به روش رنگ سنجی، اثرات جدایة برتر بیوسنتزکنندة اکسین بر روی گیاه ذرت شیرین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بخش جداسازی باکتری از ریزوسفر نشان دادند که احتمال دستیابی به باکتریهای این جنس پایین و در حدود 17% بوده‌است. بعلاوه اینکه در آزمون کیفی 2/31% و در آزمون کمی تمامی جدایه‌ها توانایی تولید اکسین را دارا بودند. در قسمت آزمون گلخانه‌ای، تیمار باکتریایی اثر معنی‌داری برروی وزن‌تر بلال، وزن خشک ریشه و کل اندام هوایی و نیز میزان نیتروژن و فسفر گیاه برجای گذاشت. افزایش سطح و وزن خشک ریشه در مقایسه با تیمار شاهد و در نتیجه بالا رفتن سطح جذب مواد غذایی، یکی از دلایل افزایش عملکرد در گیاهان تلقیح شده در نظر گرفته شد. در مجموع، نتایج گلخانه‌ای این تحقیق در تأیید نتایج درون شیشه‌ای نشان داد که باکتری‌های آزوسپیریلوم برای گیاه ذرت شیرین سودمندی نسبتاً مناسبی داشته است.

واژه‌های کلیدی: آزوسپیریلوم، اکسین، آزمون کیفی و کمی، ذرت شیرین.