نقد تطبیقی سفر قهرمان درون در داستان‌های «جاناتان مرغ دریایی» و «شازده کوچولو» براساس نظریة پیرسن

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 4، دوره 52، شماره 3، مهر 1398، صفحه 75-100   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v52i3.79781

نویسندگان

راحله عبداله زاده برزو^* ؛ محمد ریحانی

گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، شیروان، ایران

چکیده

داستان جاناتان مرغ دریایی و شازده کوچولو گزارشی از سفرهایی تمثیلی برای رسیدن به کمال‌اند. کمپبل معتقد است قهرمان در سفر به‌سوی ناخودآگاه نخست باید از سرزمینی که بدان خو گرفته عزیمت کند و سپس در مکانی ناآشنا، با نیروهایی ناشناخته رویارو شود و آزمون‌هایی را از سر بگذراند و سپس با رهاورد این سفر برای ایجاد تحول به سرزمین خویش بازگردد. پیرسن که از شارحان نظریة تک‌اسطورة ژوزف کمپبل است، اعتقاد دارد که قهرمان در طول سه مرحله سفر خود، باید دوازده کهن‌الگوی معصوم، یتیم، جنگجو، حامی، جوینده، ویرانگر، آفریننده، فرزانه، حکمران، لوده، عاشق و ساحر را در روان خویش بپرورد تا به مرحلة شناخت خویشتن و تولد دوباره برسد. بررسی دو داستان از این منظر، نشان می‌دهد که هر دو داستان این دوازده کهن‌الگو را در ژرف‌ساخت خود در قالب نمادهایی پرورش داده‌اند تا قهرمان را به‌سوی فردیت رهنمون شوند. با این تفاوت که توالی مراحل ظهور برخی از این کهن‌الگوها در دو داستان با نظریة پیرسن رعایت نشده است.

کلیدواژه‌ها

کهن‌الگو؛ سفر قهرمان؛ جاناتان مرغ دریایی؛ شازده کوچولو؛ پیرسن

مراجع

اگزوپری، آ. (1395). شازده کوچولو. ترجمة محمد قاضی. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.

باخ، ر. (1393). جاناتان مرغ دریایی. ترجمة لادن جهان‌سوز. تهران: بهجت.

باشلار، گ. (1364). روان‌کاوی آتش. ترجمة جلال ستاری. تهران: توس.

پیرسن، ک. (1394). بیداری قهرمان درون. ترجمة فرناز فرود. تهران: کلک آزادگان.

حافظ، م. (1384). دیوان حافظ، براساس نسخة محمد غنی و قاسم قزوینی. تهران: کتاب‌سرای نیک.

شوالیه، ژ.، و گربران، آ. (1385). فرهنگ نمادها (ج. ۴). ترجمة سودابة فضایلی. تهران: جیحون.

شوالیه، ژ.، و گربران، آ. (1387). فرهنگ نمادها (ج. ۵). ترجمة سودابة فضایلی. تهران: جیحون.

شوالیه، ژ.، و گربران، آ. (1388). فرهنگ نمادها (ج. ۳). ترجمة سودابة فضایلی. تهران: جیحون

شولتس، د. (1364). روان‌شناسی کمال. ترجمة گیتی خوشدل. تهران: نشر نو.

صباغیان، ع.، اسداللهی، ا.، و جواری، م. (1396). بررسی روان‌کاوانة شازده کوچولو با استفاده از نظریات فروید و لاکان. مجلة مطالعات زبان فرانسه، 16، 67-76.

فورد، د. (1380). نیمة تاریک وجود. ترجمة فرناز فرود. تهران: حمیدا.

فوردهام، ف. (1356). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ. ترجمة مسعود میربهاء. تهران: اشرفی.

کمپبل، ژ. (1393). قدرت اسطوره،. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.

کوپا، ف.، حجازی، ب.، و غضنفری مقدم، ص. (1389). از «منطق‌الطیر» عطار تا «جاناتان، مرغ دریایی» ریچارد باخ. جستارهای ادبی، 170، 49-70.

مبارک، و.، و یوسفی، س. (1395). مطالعه تطبیقی مسیر تعالی در دو اثر عرفانی حکمی رساله الطیر و جاناتان مرغ دریایی. فصلنامة ادبیات تطبیقی، 37، 57-78.

محمدی بدر، ن.، و غضنفری مقدم، ص. (1391). اسطورة سیمرغ عطار در آینه مرغ بزرگ باخ. فصلنامة ابیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، 27، 119-139.

یونگ، ک. (1368). چهار صورت مثالی. ترجمة پروین فرامرزی. مشهد: آستان قدس رضوی.

یونگ، ک. (1383). انسان و سمبل‌هایش. ترجمة محمود سلطانیه. تهران: جامی.