فرایند و مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق و تأثیر آن بر رشد اقتصادی

دانشنامه حقوق اقتصادی

مقاله 3، دوره 26، شماره 15، مرداد 1398، صفحه 55-76   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/le.v26i16.73538

نویسندگان

محمد زمان رستمی^{* 1}؛ محمد هادی رستمی²

¹قم

²دانشگاه شهید مطهری

چکیده

رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق، علمی نوپاست و رویکردهای بسیاری زمینه‌ساز آن بوده‌اند که همگام با تحولات اقتصادی شکل گرفته و در راستای حمایت از اقتصاد، حقوق را متحول ساخته‌اند. این رویکرد از ابزارها و معیارهای علم اقتصاد برای تحلیل پدیده‌های حقوقی بهره می‌برد. این نگارش، جریانات فکری، مبانی، اصول، معیارها و تأثیر این رویکرد بر تحول نظام‌های حقوقی در راستای حمایت از اقتصاد را بررسی می‌کند و با روش تحلیلی - توصیفی، در پاسخ به این سؤال که ارتباط حقوق و اقتصاد چگونه به پیشرفت اقتصادی کمک می‌کند، این فرضیه را بیان می‌دارد که رویکرد مذکور، از طریق واردکردن عنصر کارایی و بهره‌وری در مبانی نظام حقوقی، و موظف‌ساختن آن به حمایت از پیشروان اقتصاد به پیشرفت اقتصاد یاری می‌رساند. نوآوری مقاله آن است که مبانی نظری، معیارها و تأثیر این رویکرد بر تحول نظام حقوقی در راستای حمایت از تحولات اقتصادی را دقیق‌تر، اقتصادی‌تر و کاربردی‌تر بیان می‌کند. نتیجه اصلی مقاله آن است که کشور ما برای پیشرفت اقتصادی می‌باید یک نظام اقتصادی مشخص و مورد اتفاق، تدوین کند و نظام حقوقی را در راستای حمایت از آن متحول سازد؛ به‌گونه‌ای که اثر آن بر تصمیمات و رفتار افراد، در راستای افزایش کارایی، بهره‌وری، رشد و رفاه باشد.

کلیدواژه‌ها

کلیدواژه: نهادگرایی؛ واقع‌گرایی حقوقی؛ رویکرد اقتصادی به حقوق؛ حقوق و اقتصاد؛ بهره‌وری

مراجع

[1] Abdali, Mehrzad. (2019). The Position of Ethics in Economic Analysis of Laws, Comparative Laws (Nameh-e-mofid): Vol.6 (16). N.2 (82); 101-126

[2] Aghaee, Moslem. (2013). Economic Analysis of Law, Legal Studies, 2

[3] Babaei, Iraj. (2007). Theoretical Foundations of the Law of Economic Analysis Approach, Law and Politics, 23

[4] Baker, Lynn & Robert E. Emery. (1993). When Every Relationship Is Above Average: Perceptions and Expectations of Divorce at the Time of Marriage, Law and Human Behavior, Vol 17(4)

[5] Bicks, Bryan. (2010). Theory of Legal Theory, Translated by Mohammad Rasekh, Tehran: Ney

[6] Calabresi, Guido. (1961). Some Thoughts on Risk Distribution and the Law of Torts, Yale Law, 70(4)

[7] Calabresi, Guido. (1984). first party, third party, and product liability systems: Can economic Analysis of Law tell us anything about them? Iowa Law Review, 69(4)

[8] Coase, Ronald. (1937). The Nature of the Firm, Economica, 4(16)

[9] Coase, Ronald. (1960). The Problem of Social Cost, Law and Economics, 3(1)

[10] Cooter, Robert. (1994). Law and Prices: How Economics contributed to Law by misunderstanding Morality, Working Paper No. 94–2, Program in Law and Economics

[11] Cooter, Robert and Ulen, Thomas. (2016). Law and Economics, 6th edition

[12] Dadgar, Yadollah. (2006). A Preview on the Synthesis of Law and Economics, Legal Research, 43

[13] Dadgar, Yadollah. (2010). The Essential Components and Dimensions of Law and Economics, Tehran: Tarbiat Modarres Institute of Economics and Noor Alam Publications

[14] Ghasemi Hamed, Abbas. (2015). Economic Law, Legal Research, 70

[15] Horwitz, Morton. (1980). Law and Economics: Science or Politics, Hofstra Law Rev, 8(4)

[16] Hume, David. (2009). A Search for Ethics, Translated by Majid Davoodi, Tehran: Markaz

[17] Kaplow, Louis & Shavell, Steven. (1994). Why the Legal System Is Less Efficient Than the Income Tax in Redistributing Income, J. Legal Stud. 23

[18] Kaplow, Louis & Shavell, Steven. (2002). Fairness versus Welfare, Cambridge: Harvard University Press

[19] Kaviani, Cyrus. (2007). An Introduction to Economic Analysis of Law, Law and Politics, 9(23). 61-102

[20] Kelly, John. (2003). A Brief History of Legal Theory in the West, Translated by Mohammad Rasekh, Tehran: tarh-e-no

[21] Kitch, Edmund. (1983). The Fire of Truth: A Remembrance of Law and Economics at Chicago, 1932-1970, Law and Economics, 26(1)

[22] Langevoort, Donald. (1998). Behavioral Theories of Judgment and Decision Making in Legal Scholarship: A Literature Review, Vand. L. Rev. 51

[23] Latin, Howard. (1985). Problem-Solving Behavior and Theories of Tort Liability, California Law Rev. 73

[24] Llewellyn, Karl. (1925). The Effect of Legal Institutions Upon Economics, The American Economic Review, 15(4)

[25] Lyons, David. (1973). In the Interest of Governed: A Study in Bentham’s Philosophy of Utility and Law, Oxford, Oxford University Press

[26] Mackaay, Ejan, History of Law and Economics, in Bouckaert, Boudewijn and De Geest, Gerrit. (2000). Encyclopedia of Law and Economics, Chentelham: Edward Elgar Publishing, Vol. 1

[27] Mercuro, Nicholas and Medema, Steven. (2006). Economics and the Law: from Posner to Postmodernism and beyond, Princeton University Press

[28] Mercuro, Nicholas and Steven G. Medema. (2003). The Jurisprudential Niche of Law and Economics, Legal Studies Research Paper, No. 03 – 20

[29] Naimi, Morteza. (2012). Background to the Law of Economic Analysis Approach, Free Legal Research, 16

[30] Paul, Robin and Evensky, Jerry. (1995). Adam Smith and the Philosophy of Law and Economics, Kluwer Academic Publications

[31] Posner, Richard. (1975). The Economic Approach to Law, Texas Law Review, 53

[32] Posner, Richard. (1979). Utilitarianism, Economics, and Legal Theory, J. Legal Studies 8

[33] Posner, Richard. (1981). The Economics of Justice, Cambridge: Harvard University Press

[34] Pound, Roscoe. (1928). Social and Economic Problems of the Law, Annals of the American Academy of Political and Social Science, vol.136

[35] Rowley, Charles. K. (2005). The Origins of Law and Economics: Essays by the Founding Fathers, Edward Elgar Publication

[36] Safaei Farahani, Seyyed Hossein. (2015). Relationship between Law and Economics, Tehran: Lecture at the meeting of Humanities Department

[37] Shahabi, Mehdi. (1979). Economic Analysis of Law in the Struggle of Legal Modernity and Legal Postmodernity, Economic Analysis of Law, 9(1). 257-283

[38] Shavell, Steven. (2003). Economic Analysis of Welfare Economics, Morality and the Law, NBER Working Paper, No. 9700

[39] Shawl, Steven. (2009). Foundations of Economic Analysis of Law, Tehran: Parliament Research Center

[40] Smith, Adam. (1978). Lectures on Jurisprudence: The Glasgow Edition, Oxford University Press