امکان سنجی تخمین غلظت رسوب معلق رودخانه ای با استفاده از متغیرهای کیفی آب

آب و خاک

مقاله 16، دوره 23، شماره 3، شهریور 1388   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.2326

نویسندگان

سیدحمیدرضا صادقی^{* 1}؛ هیوا یغمایی^{* 2}؛ سید محمود قاسمپوری²

¹تربیت مدرّس، مازندران

²دانشگاه تربیت مدرس، مازندران

چکیده

چکیده
امروزه سنجش متغیرهای کیفی آب برای مدیریت جامع منابع آبی بسیار ضروری است. یکی از مهم ترین مؤلفه های کیفی آب رسوبات معلق می‌باشد که اثرات مهمی بر سلامت محیط زیست دارد. از آن جا که سنجش غلظت رسوب معلق زمان بر و هزینه بردار است، لذا در این پژوهش سعی گردید, تا قابلیت مدل سازی ارتباط غلظت رسوبات معلق و برخی متغیر‌های زودیافت و ارزان کیفی آب, مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور تعداد 61 نمونه آب طی آبان 1386 تا تیر 1387 به صورت انتگراسیون عمقی از رودخانه حوزه آبخیز جنگلی- آموزشی دانشگاه تربیت مدرس به عنوان نماینده ای از شرایط حاکم بر منطقه جنگلی شمال کشور طی شرایط مختلف هیدرولوژیکی تهیه و کلیه متغیرهای کیفی آب به انضمام غلظت رسوب معلق اندازه گیری شد. سپس ارتباط بین متغیرهای کیفی مورد بررسی و رسوب معلق با استفاده از مدل های مناسب بررسی گردید. برترین مدل ها, حاصل برقراری ارتباط میان غلظت رسوبات معلق با کدورت در شرایط دبی پایه, جریان سیلابی و دوره برداشت معدن شن و ماسه, با قلیائیت در شرایط دبی پایه و با فسفات در شرایط سیلابی با ضریب تبیین به ترتیب بیش از 264/0 (006/0p=), 088/0 (018/0p=) و 987/0 (001/0p=) و خطای تخمین کم تر از 78 درصد بود. از مدل های به دست آمده می توان جهت سنجش غلظت رسوبات معلق در شرایط مختلف هیدرولوژیکی بهره برد.

واژه‌های کلیدی: رسوب معلق، حوزه آبخیز جنگلی، خصوصیات کیفی آب، مدل سازی هیدرولوژی