بازتاب مفهوم مرگ در اندیشه آلبر کامو و صادق هدایت

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 52، شماره 3، مهر 1398، صفحه 101-120   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v52i3.81443

نویسندگان

محمدرضا فارسیان^{* 1}؛ فاطمه قادری²

¹گروه زبان فرانسه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²گروه زبان فرانسه، دانشگاه فردوسی، مشهد،مشهد، ایران

چکیده

آلبر کامو، نویسنده و متفکر فرانسوی که در سال 1957 به دریافت جایزه نوبل ادبی فائق آمد، از جمله نویسندگانی است که تأثیر قابل توجهی بر جریان روشنفکری و نویسندگی ایرانی داشته است. کامو را جزء نویسندگان پوچ‌گرا بر می‌شمارند که در آثارش به مفاهیمی همچون بیهودگی، مرگ، خودکشی و طغیان می‌پردازد. صادق هدایت نیز یکی از نویسندگان و روشنفکران ایرانی است که مفهوم مرگ به‌طور ویژه بر آثارش سایه انداخته است. از آن جایی که برخی صادق هدایت را دنباله‌رو کامو در فلسفه پوچی می‌دانند، بررسی تطبیقی مفهوم مرگ که یکی از اساسی‌ترین مفاهیم در آثار هر دو نویسنده است، ارزشمند می‌نماید. هر یک از دو نویسنده مورد بحث با توجه به اعتبار بالای خود در مقیاس ملی و بین‌المللی، مورد بررسی‌های ادبی و فلسفی قرار گرفته‌اند. این تحقیق نیز خواهد کوشید تا به نوبة خود با رویکردی تطبیقی، از ورای اندیشة کامو و هدایت به بررسی و بحث مفهوم مرگ بپردازد و به‌دنبال پاسخی برای این سؤال باشد که این دو نویسنده در مسیر پوچ‌گرایی به کدام مقصد می‌اندیشند و نقاط مشترک یا اختلاف این مقاصد چیست.

کلیدواژه‌ها

آلبر کامو؛ صادق هدایت؛ پوچی؛ مرگ؛ خودکشی

مراجع

امن‌خانی، ع. (1392). اگزیستانسیالیسم و ادبیات معاصر ایران. تهران: علمی.

امینی، ح. (1386). فلسفة پوچی. مشهد: کنکاش.

بهارلو، م. (1379). عشق و مرگ در آثار صادق هدایت. ماهنامه گلستانه، (17 و 18)، 16-78.

بهارلوییان، ش.، و اسماعیلی، ف. (1379). شناخت‌نامة صادق هدایت. تهران: قطره.

پراور، زیگبرت سالمن. (1973). درآمدی بر مطالعات ادبی تطبیقی. ترجمة علی رضا انوشیروانی و مصطفی حسینی. تهران: سمت.

راد، آ.، فارسیان، م.، و بامشکی، س. (1397). بررسی تطبیقی تصویر جنگ جهانی در رمان‌های خون دیگران و سووشون. مطالعات زبان و ترجمه، 51(3)، 1-31.

راسخی لنگرودی، ا. (1397). سارتر در ایران. تهران: اختران.

رحیمه، ن. (1380). مسخ هدایت از مسخ، به کوشش علی دهباشی، یادنامة صادق هدایت. تهران: ثالث.

سروش، س.، مزاری، ن.، و خامنه باقری، ط. (1394). بررسی ترس از مرگ در سه قطره خون هدایت و ضد اخلاق ژید براساس روش نقد ژیلبر دوران. نقد زبان و ادبیات خارجی، 11(15)، 275-291.

شاهینی، ع.، و نصر اصفهانی، م. (1390). مرگ‌اندیشی هدایت؛ نگرشی فلسفی یا روان‌شناسانه؟! پژوهش زبان و ادبیات فارسی، (23)، 79-100.

شروقی، ع. (1393). تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران. تهران: ثالث.

عباسپور، م. (1393). هنر و فلاکت. تهران: هیلا.

فارسیان، م.، و جوانمردی، س. (1395). بررسی تطبیقی ساختار و محتوا در رمان ویکتور هوگو و داستان شاپور قریب. مطالعات زبان و ترجمه، ۴۹(1)، 101-114.

فاضلی، ف.، و احمدی، ف. (1394). دوگانگی مفهوم مرگ در آثار صادق هدایت و ادگار آلن پو. مطالعات ادبیات تطبیقی، 9(34)، 109-133.

فرزانه، م. (1372). آشنایی با صادق هدایت. تهران: مرکز.

قزلسفلی، م. (1380). قرن روشنفکران. تهران: هرمس.

کامو، آ. (1944). کالیگولا. ترجمة ابوالحسن نجفی. تهران: زمان.

کامو، آ. (1951). انسان طاغی. ترجمة مهبد ایرانی طلب. تهران: قطره.

کامو، آلبر. (1942). بیگانه. ترجم» مهران زنده‌بودی. مشهد: محقق.

کمپانی زارع، مهدی. (1390). مرگ‌اندیشی از گیل گمش تا کامو. تهران: نگاه معاصر.

نصیری، م.، و شریفیان، م. (1392). معنای زندگی از دیدگاه آلبر کامو. فلسفه و الهیات، 18(71)، 109-135.

هدایت، ص. (1334). زنده‌به‌گور. تهران: کتاب‌های پرستو.

هدایت، ص. (1351). بوف کور. تهران: سپهر.

 

Hosseini, R. (2017). Crise de la modernite et modernite en crise [Modernity crisis and modernity in crisis]. Paris, France: Harmattan.

Owen Aldridge, A. (1969). Comparative literature: Matter and method. London, England: University of Illinois Press.