ارزیابی رشد و عملکرد ارقام گلرنگ در تاریخ‌های مختلف کاشت

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 4، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، 1387، صفحه 245-254   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i2.2431

نویسندگان

محمدعلی بهدانی^* ؛ مجید جامی الاحمدی

دانشگاه بیرجند

چکیده

به منظور بررسی تغییرات رشد و عملکرد سه رقم گلرنگ بهاره شامل محلی اصفهان، CU1، و Gilla در سه تاریخ کاشت 15 و 30 فروردین و 14 اردیبهشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 79-78 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که اکثر صفات مورفولوژیکی گیاه به جز ارتفاع اولین انشعاب از سطح خاک تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند، و از این نظر کاشت زودتر موجب رشد بیشتر ارقام شد. ارقام نیز از نظر تعداد گره تولیدی، ارتفاع اولین شاخه جانبی، و طول میانگره با یکدیگر تفاوت معنی‌داری داشتند و این تفاوت در تاریخ‌های مختلف کاشت ثابت بود به‌نحوی که روند معنی‌داری صفات رویشی در اثر برهمکنش ارقام و تاریخ کاشت از روند مشابه معنی‌داری اثر رقم پیروی کرد. ارقام گلرنگ از نظر تعداد طبق تولیدی و بارور تفاوتی معنی‌داری نداشتند، ولی رقم محلی اصفهان بیشترین تعداد دانه در طبق با کمترین وزن هزار دانه را دارا بود و رقم CU1 در نقطه مقابل آن قرار گرفت. کاشت زودتر سبب تولید تعداد طبق بیشتر، درصد باروی بیشتر طبق‌ها و تشکیل تعداد بیشتر دانه در طبق‌های فرعی گردید، در حالی این عامل اثری بر وزن هزار دانه نداشت. رقم Gilla از نظر تعداد طبق تولیدی و بارور، رقم محلی اصفهان از نظر تعداد کل دانه در طبق، و رقم CU1 از نظر وزن هزار دانه، به ویژه در اولین تاریخ کاشت، برتری داشتند، ولی به‌طور کلی رقم محلی اصفهان در تمامی تاریخ‌های کاشت عملکرد دانه بیشتری تولید نمود. از بین ویژگی‌های مورفولوژیکی گیاه، ارتفاع، قطر ساقه و تعداد شاخه جانبی همبستگی بیشتری با عملکرد دانه نشان دادند، و در کل تعداد طبق اصلی بیشترین همبستگی را با عملکرد داشت. نتایج این بررسی نشان داد کاشت رقم محلی اصفهان در اولین فرصت ممکن، به‌دلیل بومی بودن و تطابق‌پذیری بیشتر آن به شرایط ایران، امکان تولید عملکردهای بیشتری را در مقایسه با سایر ارقام فراهم می‌سازد.

واژه های کلیدی: گلرنگ، عملکرد، اجزای عملکرد، تاریخ کاشت.