تعیین دماهای کاردینال جوانه‌زنی بذرهای خرفه ، سلمه و علف خرچنگ

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، 1387، صفحه 255-262   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v6i2.2432

نویسندگان

نرگس پورطوسی^{* 1}؛ محمدحسن راشد محصل²؛ ابراهیم اﯾﺰدی درﺑﻨﺪی³

¹دانشگاه فردوسی مشهد

²گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣشهد

چکیده

به منظور بررسی دماهای کاردینال علفهای هرز سلمه ( Chenopodium album ) ، خرفه ( Portulaca oleracea ) وعلف خرچنگ (Digitaria sanguinalis) و امکان پیش بینی زمان ظهور آنها در مزرعه، آزمایشی با طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار در آزمایشگاه تحقیقات علفهای هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1384 به اجرا در آمد. بذرها علفهای هرز تحت تیمارهای دمایی ثابت 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد در دستگاه جوانه زنی با رطوبت نسبی 50 درصد و روشنایی کامل به مدت 14 روز قرار گرفتند . بذرها جوانه زده هر روز شمارش شدند و سپس سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی محاسبه و نمودار دماهای کاردینال جوانه زنی علفهای هرز فوق ترسیم شد. نتایج این بررسی نشان داد که تاثیر درجه حرارت برروی سرعت و درصد جوانه‌زنی بذرها هر سه گونه، معنی‌دار بود. دماهای کاردینال شامل دمای پایه (Tb) ، دمای بهینه (To) و دمای بیشینه (Tc) برای علف خرچنگ به ترتیب 16/14 ،6/25 و3/41 ، برای گیاه سلمه به ترتیب 4، 5/29 و 3/43 درجه سانتی گراد و برای گیاه خرفه به ترتیب 8/11 ، 35 و 3/49 درجه سانتی گراد می‌باشد. این نتایج حاکی از آن است که علفهای هرز به دلیل اختلافات فیزیولوژیکی و در نتیجه سرعت رشد اولیه متفاوت دارای اوج جوانه زنی متفاوتی می‌باشند و بسته به زمان، قدرت استقرار آنها متفاوت است.

واژه‌های کلیدی: جوانه‌زنی، دمای پایه، دمای بهینه، دمای بیشینه.