دیدگاه‌های مدیران کتابخانه‌های دانشگاهی ایران در مورد راهکارهای مستندسازی تجارب و دانش

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 1، دوره 6، شماره 1، آذر 1395، صفحه 127-144   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v6i1.42407

نویسندگان

گیتی جمشیدی^* ؛ غلامرضا حیدری؛ عبدالحسین فرج ‍‍ پهلو

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی وضعیت موجود کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های ایران از نظر مستندسازی تجارب و دانش و موانع موجود بر سر راه مستندسازی به‌منظور ارائه راهکارهایی برای مستندسازی تجارب و دانش در این کتابخانه‌ها است.
روش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی _ تحلیلی می‌باشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ای محقق ساخته است که برای 88 نفر از مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (82/0=ɑ) سنجیده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون‌های فریدمن و تی) استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت کتابخانه‌ها از نظر مستندسازی نسبتاً نامطلوب است، در حالی‌که میزان آگاهی مدیران آنها از این موضوع زیاد است. از دیدگاه مدیران بی‌انگیزگی مدیران، سلیقه‌ای بودن روش‌های مدیریتی، عدم آگاهی مدیران از نحوه و چگونگی و نیز ماهیت و چیستی مستندسازی و فرهنگ شفاهی حاکم بر جامعه به‌عنوان مهم‌ترین موانع و مشکلات مستندسازی در کتابخانه‌ها شناسایی شدند. نتایج آزمون تی تست نشان داد که تفاوت معناداری بین دیدگاه‌های مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت درمان، بهداشت و آموزش پزشکی در مورد مستندسازی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت دانش؛ مستندسازی؛ تجربه؛ دانش؛ کتابخانه‌های دانشگاهی؛ مدیران

مراجع

انواری رستمی، علی‌اصغر؛ شهائی، بهنام (1388). مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده: تحلیلی بر نقش مستندسازی دانش و تجربه. مدیریت فناوری اطلاعات، 1(2)، 3-18.

بیگلری، فروغ (1390). ارائه الگویی برای مستندسازی تجارب مدیران مدارس دولتی و خاص راهنمایی شهرستان آبادان با رویکرد مدیریت دانش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز.

رضوانیان، اویس ؛ متولیان، علیرضا (1385). کسب دانش مدیران از دیدگاه مدیران ارشد؛ دستاوردها و چالش‌ها مطالعه موردی صنعت پتروشیمی ایران. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت فناوری اطلاعات و توسعه، تهران، 24-25 دی‌ماه، 1-11.

شهسواری علویجه، مریم (1389). سنجش نگرش مدیران و پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت در مورد راهکارهای مستندسازی دانش ضمنی در فرآیند مدیریت دانش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران.

مختاری، حیدر؛ یمین فیروز، موسی (1383). از داده تا دانش و از مدیریت داده تا مدیریت دانش؛ مروری بر متون. فصلنامه کتاب، 15(3)، 3-23.

مردانی، امیرحسین؛ نظرزاده، محسن (1388). مستندسازی تجربه‌ها: ضرورتی برای خلق سازمانی دانش‌مدار در کتابخانه‌ها. مجموعه مقالات همایش مدیریت دانش و علوم اطلاعات: پیوندها و برهم کنش‌ها. تهران: کتابدار: 494-503.

مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (1388). گزارش ملی آموزش عالی، تحقیقات و فناوری سال 1387. قابل‌دسترس در:

http://www.irphe.ir/FA/National%20Report/1387/Gozaresh%20_Meli_1387.pdf

Becker, K., & Ghedini, C. (2005). A documentation infrastructure for the management of data mining projects. Information and Software Technology, 47(2), 95-111.

Enting, J., Huirne, R. B. M., Dijkhuizen, A. A., & Tielen, M. J. M. (1999). A knowledge documentation methodology for knowledge-based system development: an example in animal health management. Computers and Electronics in Agriculture, 22(2), 117-129.

Külcü, Ö (2009). Quality documentation and records management: a survey of Turkish universities. Aslib Proceedings, 61(5), 459 – 473.

Ofi, B., & Sowunmi, O. (2012). Nursing documentation: Experience of the use of the nursing process model in selected hospitals in Ibadan, Oyo State, Nigeria. International Journal of Nursing Practice, 18(4), 354-362.

Renzel, B. (2008). Trust in management and knowledge sharing: the mediating effects of fear and knowledge documentation. Omega, 36(2), 206-220.

Tavallaee, R., & Rashidi, M. M. (2011). A Practical Framework for Documentation of Experience and Knowledge Acquisition of Experts in Organizations. International Proceedings of Economics Development & Research, IACSIT Press, Kuala Lumpur, Malaysia. 1,133-37.